راهکاری برای آبادانی قلب درآستانه ماه رمضان
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، صلوات شعبانیه یکی از ادعیه منسوب به حضرت امام زین‌العابدین علی‌بن الحسین علیهما السلام است. آنچه در صلوات شعبانیه آمده، بیشتر تأکید بر جایگاه اهل‌بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام و سر نهادن به طاعت و ولایت ایشان شده است. در فرازی از این دعا می‌خوانیم «اللهُمَ صَلِ عَلی مُحَمَد وَ آلِ مُحَمَد وَ اعمُر قَلبِی بِطاعَتِکَ، وَ لَا تُخزِنِی بِمَعصِیَتِکَ، وَارزُقنِی مُواساهَ مَن قَتَرتَ عَلَیهِ مِن رِزقِکَ؛ بِما وَسَعتَ عَلَیَ مِن فَضلِکَ، وَنَشَرتَ عَلَیَ مِن عَدلِکَ، وَأَحیَیتَنِی تَحتَ ظِلِکَ...»؛ یعنی اللهُمَ صَلِ عَلی مُحَمَد وَ آلِ مُحَمَد و دلم را با طاعتت آباد کن و به نافرمانی از خود رسوایم مساز و این امور را روزی من کن: حمایت از آن‌که رزقت را بر او تنگ گرفتی؛ به مدد آنچه از احسانت بر من وسعت دادی و از عدلت بر من گستردی و مرا در سایه رحمتت زنده داشتی.
در این فراز، رابطه مستقیمی بین طاعت خداوند با آبادانی و عمران قلب وجود دارد؛ به این معنا که هر فرد مؤمنی که خود را در مسیر اطاعت از دستورات الهی در راستای عبودیت او قرار دهد و به واجبات عمل و از محرمات اجتناب کند و با تبعیت از برگزیدگانش، خود را در مسیر جریان ولایت حقه الهی قرار دهد، قلب او مستعد دریافت انوار ملکوتی و نیز مهیای رویش نهال ایمان می‌شود و به این ترتیب به سمت آبادانی سوق می‌یابد.
قلب، طبق آیات قرآن، مرکز ایمان است و نور ایمان از این گذرگاه است که به جنبه‌های پایین‌تر اثرگذاری می‌کند. از این جهت ایمان، قلب و عمل، زنجیره‌هایی متصل به هم هستند که از ارتفاعات ملکوت آغاز می‌شود، به جنبه روحی یا قلبی می‌رسد و پس از آن، به جنبه‌های دنیایی برای عمل با ارکان می‌رسد. در این بین، جنبه روحی انسان است که مرکز فرماندهی و حرکت انسان را بر عهده دارد؛ از این جهت اعمال هر فرد در گروی قلبیات یا روحیات اوست. بنابراین آبادانی قلب مساوی با آبادانی اعمال است که با طاعت خداوند شکل می‌گیرد.
در مقابل آن، معصیت الهی است که اثر وضعی آن، خواری در دنیا و آخرت است، لذا در این دعا از خداوند می‌خواهیم «وَ لَا تُخزِنِی بِمَعصِیَتِکَ». خِزی به معنای خواری است، اصل آن، ذلتی است که شرمساری می‌آورد؛ خداوند در قرآن درباره گروهی از ظالمان می‌فرماید «... لَهُم فِی الدُنیا خِزی وَ لَهُم فِی الآخِرَهِ عَذاب عَظِیم» (بقره114) یعنی برای آنهاست در دنیا خواری مخصوص و در آخرت عذابی بزرگ. امیر مؤمنان ضمن خطبه‌ای در دعایی فرمود «وَ احشُرنَا فِی زُمرَتِهِ غَیرَ خَزَایَا وَ لا نَادِمینَ»؛ یعنی خدایا مرا در زمره کسانی که خوار و پشیمان نمی‌شوند محشور کن.