رده‌بندی سنی جشنواره هشدار است، نه اجبار

«این یک توصیه یا هشدار است، اجباری در کار نیست.» رده‌بندی سنی فیلم‌ها چند ماهی است که با تأکید و تکیه بر این گزاره در اکران عمومی فیلم‌ها لحاظ می‌شود. دستورالعملی که نه شکل قانونی و اجباری دارد و نه بواسطه آن ممنوعیتی برای ورود محدوده سنی خاص به سالن‌های نمایش اعمال می‌شود. آن طور که مدیران سینمایی اصرار دارند صرفا توصیه‌ای است برای پیشگیری از هرگونه آسیب به کودکان و نوجوانان تا خانواده‌ها بتوانند با آگاهی تماشای فیلمی را برای فرزندانشان انتخاب کنند. اعداد قرمز رنگی که تنها به پوستر و تیزرهای تلویزیونی و سایت‌های فروش آنلاین بلیت محدود شده‌اند و مطابقت آنها با سن مخاطب هیچ ممنوعیتی برای ورود او به سالن‌های سینمایی ایجاب نمی‌کند. حالا پای همین اعداد قرمز هشدار دهنده به جشنواره فیلم فجر هم کشیده شده است و برای اولین بار بلیت 4 فیلم با اعمال رده‌بندی سنی پیش فروش شده است. سه فیلم «سه کام حبس» سامان سالور، «خون شد» مسعود کیمیایی، «آن شب» کوروش آهاری و فیلم «شنای پروانه» محمد کارت فیلم‌هایی هستند که برای سه فیلم اول رده‌بندی سنی 12+ و برای فیلم چهارم رده‌بندی 15+ در نظر گرفته شده است. آن طور که محمد طباطبایی‌نژاد، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی به «ایران» می‌گوید شورای پروانه نمایش، شورای تصمیم‌گیرنده در خصوص رده‌بندی سنی فیلم‌های جشنواره بوده است: «میزان خشونت غیر عادی یکی دو فیلم باعث شد که شورای پروانه نمایش درخواست اعمال رده‌بندی سنی آثار جشنواره را داشته باشند. با توجه به اینکه این موارد مربوط به کانسپت فیلم‌ها بود و قابل اصلاح نبود برای اولین بار رده‌بندی سنی فیلم در جشنواره توسط شورای پروانه نمایش اعمال شد.»

جای خالی شورای رده‌بندی سنی سازمان سینمایی در این تصمیم‌گیری و مرجعیت قرار ندادن نظرات کارشناسانه این شورای 30 نفره یکی از ابهامات مهم این تصمیم‌گیری است که طباطبایی‌نژاد درباره آن توضیح می‌دهد: «تمایل و خواسته ما هم همین بود که رده‌بندی سنی از سوی شورای مربوطه انجام شود اما با توجه به محدودیت زمانی (حدود 30 فیلم در فاصله زمانی کمتر از دو هفته باید بازبینی می‌شد) اعمال نظر شورای 30 نفره کارشناسان و صاحبنظران حوزه آموزشی و تربیتی میسر نبود و به همین دلیل شورای 9 نفره پروانه نمایش در این خصوص تصمیم گرفت.»

طباطبایی‌نژاد تأکید می‌کند که محدودیت سنی اعلام شده موقتی و مختص جشنواره است و در نمایش عمومی طبق روال قبل، نظر کارشناسان شورای رده‌بندی سنی اعمال خواهد شد.

او همچنین تأکید می‌کند که برای تصمیم‌گیری در این باره نیازی به مشورت و هماهنگی با صاحبان فیلم‌ها نیست چرا که مصوبه شورای پروانه نمایش الزام‌آور است. از طباطبایی‌نژاد درباره عدم اعمال محدودیت سنی برای فیلم «پوست» برادران ارک که تیزر آن به تازگی با فضایی دلهره‌آور و تصویری از جن منتشر شده، می‌پرسیم و او می‌گوید: «اتفاقا درباره این فیلم بحث شد اما چون محتوا و کانسپت فیلم آیینی و درباره آداب و رسوم است منصرف شدیم. فیلم فضای وحشت دارد اما نه مثل فیلم «آن شب» که در این ژانر قرار می‌گیرد. قصه «پوست» به گونه‌ای است که شاید برای بچه‌های زیر 9 سال مناسب نباشد اما شورا به خاطر محتوا و کانسپت آیینی تصمیم گرفت این محدودیت اعمال نشود.»

به‌گفته معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، شورای پروانه نمایش اغلب آثار جشنواره و بخصوص 4 فیلمی را که مشمول رده‌بندی سنی شده‌اند دیده و البته در این میان هم استثناهایی وجود دارد: «به غیر از «روز صفر» سعید ملکان یکی دو فیلم دیگر هم هست که شورای پروانه نمایش نسخه کامل آن را ندیده است اما چون دو نفر از اعضای این شورا یعنی آقای دکتر کرمی و دکتر احسانی در هیأت انتخاب جشنواره حاضر بودند از آنها درباره موارد حساسیت‌برانگیز استعلام کردیم و بقیه اعضای شورای پروانه نمایش به نظر دو نماینده‌شان اعتماد کردند اما این 4 فیلم را به‌صورت کامل دیده‌ایم.»

241241