رقابت سیمرغ به روایت اعضای هیات انتخاب سینمای ایران فیلم فجر 43/ سالی متفاوت برای معرفی پدیده‌ها

رعنا آزادی‌ور (بازیگر)، آرش خوشخو (روزنامه‌نگار و منتقد سینما)، سعید سهیلی (نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده)، منیر قیدی (نویسنده و کارگردان)، حسین کرمی (مدیر فرهنگی)، محمود گبرلو (کارشناس رسانه و منتقد سینما) و محمدرضا مصباح (تهیه کننده) 7 چهره‌ای هستند که کار ارزیابی آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره در بخش سینمای ایران را بر عهده داشتند و نتیجه فعالیت آنها طی روزهای آینده اعلام خواهد شد.

رعنا آزادی‌ور: وجود تنوع در فیلم‌های این دوره جشنواره فجر برایم بسیار جذاب است سینما حرفه‌ای است که بسیار به آن علاقه‌مند هستم و بیش از 20 سال است که آن را دنبال می‌کنم. بااین‌حال، من هیچ‌گاه در این موقعیت نبودم و همواره به عنوان بازیگر در جشنواره فجر حضور داشتم. گاهی نیز بابت حذف یا نادیده گرفته‌شدن برخی آثار دچار احساس ناامیدی می شدم. به همین دلیل، امروز که در جایگاه انتخاب قرار گرفته‌ام، مسئولیت بسیار سنگینی را احساس می‌کنم. وجود آقای منوچهر شاهسواری که خود از اهالی سینمای کشور است، باعث شد حضور در هیئت انتخاب را بپذیرم. ایشان همواره حامی هنرمندان این عرصه بوده‌اند و من با خود فکر کردم کوچک‌ترین کاری که به عنوان عضوی از خانواده سینمای ایران می‌توانم انجام دهم، پذیرش حضور در هیئت انتخاب است. نکته‌ای که برای من برجسته است، وجود تنوع در فیلم‌هاست و این موضوع برای من بسیار جذاب است. شاید در سال‌های گذشته کمتر شاهد تنوع در ژانر و موضوع و... بودیم، اما امسال این موضوع نمودی ویژه دارد.

آرش خوشخو: در جشنواره 43 منتظر کشف استعدادهای تازه سینمای ایران هستیم

متاسفانه به دلایل مختلف از میزان اهمیت این جشنواره در چند سال اخیر کاسته شده بود. زمانی سیاست‌های کلی سینمای ایران در جشنواره فیلم فجر قابل مشاهده بود و در آن می‌توانستید درباره دورنمای سینمای ایران پیش‌بینی‌هایی را صورت دهید. اما برای مدتی و به دلیل تلاطم‌های اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی، این رویداد مرجعیت خود را از دست داده بود. از نظر من جشنواره فیلم فجر دارای ظرفیت‌های بسیاری است و می‌تواند بار دیگر به عنوان مهم‌ترین اتفاق فرهنگی کشور و حتی تمام منطقه، مرجعیت خود را به دست آورد. امیدوارم جشنواره امسال شروع همین اتفاق باشد. در دوره‌های گذشته جشنواره فیلم فجر، فیلمسازان اول دارای بخشی جداگانه بودند و من موافق این اتفاق نبودم، چراکه این مسئله بیشتر حاوی نوعی احساس ترحم نسبت به آن‌ها بود. امسال فیلمسازان اول در بخش مسابقه سینمای ایران حضور دارند و به نظرم این موضوع واقعیت سینمای ایران را بیشتر از گذشته عیان کرده و امکان یک رقابت واقعی را فراهم می‌کند. فردی که اولین تجربه خود در عرصه فیلمسازی را پشت سر می‌گذارد، ممکن است یک فیلم بسیار حرفه‌ای از خود ارائه کند. برای مثال اورسن ولز شاهکاری همچون «همشهری کین» را به عنوان نخستین تجربه کارگردانی خود مقابل دوربین برد. با گنجاندن آثار فیلم‌سازان اول در بخش مسابقه، نسبت به آن‌ها توجه بیشتری صورت می‌گیرد و همچنین امکان داوری سایر عوامل فیلم در بخش‌های مختلف نیز فراهم می‌شود. در جشنواره پیش رو همه ما منتظر کشف استعدادهای تازه سینمای ایران در حوزه‌های مختلف هستیم.

سعید سهیلی: جای خوشبختی دارد که فیلمسازان جوان آثار خوبی را ارائه داده‌اند قضاوت کلمه‌ای است که بی‌نهایت از آن تنفر دارم. به عقیده من قضاوت کردن کار بشر نیست و هر فردی که خود را قاضی بداند و بخواهد در مقام قضاوت قرار بگیرد، اسیر بیراهه شده است. به عقیده من موضوع، سخت و آسان بودن این عمل نیست، بلکه اساسا قضاوت امری غلط است. وظیفه اعضای هیات انتخاب این دوره از جشنواره، قضاوت درباره آثار نیست بلکه ما گردهم جمع شدیم تا فیلم‌های رسیده را تماشا کرده و فرآیند انتخاب را به انجام برسانیم. اگر بخواهیم یک جشنواره خوب را از جشنواره‌های متوسط و بد تمیز دهیم، باید پارامترها و مولفه‌هایی در آن رعایت شود. جشنواره باید دارای یک دبیر بسیار خوب و کارآمد باشد. دومین مسئله مهم، بهره بردن از یک هیات انتخاب مناسب است. اگر جشنواره در انتخاب این دو مولفه به گونه‌ای صحیح عمل کند، راه برای برگزاری جشنواره مناسب هموار می شود. فیلمسازان جوان به هر ترتیب وارد سینما می‌شوند و حسرت من این است که چرا فیلمسازان صاحب سبک و پیشکسوت در این سینما حضور ندارند. در سال‌های گذشته فیلم اولی‌های با استعداد در سینمای ایران و جشنواره حضور چشمگیری داشتند که اتفاق مثبتی به شمار می‌رود. در جشنواره امسال نیز کارگردان‌های تازه کار بسیاری آثار خود را به جشنواره ارسال کرده‌اند. امیدوارم روزی شاهد جشنواره‌ای باشیم که در افرادی همچون تقوایی و بنی اعتماد نیز حضور داشته باشند.

منیر قیدی: چند پدیده جدید در جشنواره 43 خواهیم داشت قرار گرفتن در جایگاه هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر موقعیت بسیار سخت و دشواری محسوب می شود. فرآیند داوری و انتخاب آثار برای حضور در جشنواره از چند زاویه با چالش‌هایی همراه است، زیرا برخی از فیلم ها به لحاظ کیفی به یکدیگر نزدیک هستند و انتخاب یک فیلم از میان آن ها کار آسانی نیست. البته همواره ممکن است درصد خطا و اشتباهاتی وجود داشته باشد، با این وجود در تلاش هستیم تا خطاهای خود را به حداقل برسانیم. خوشبختانه همه اعضا اصرار دارند تا فیلم ها با جزئیات بررسی شده و مورد ارزیابی قرار بگیرند تا بهترین انتخاب‌های ممکن انجام شود. در چند سال اخیر و به دلایل مختلف جشنواره فیلم فجر از دوران اوج خود فاصله گرفته بود که همگی نسبت به آن واقف هستیم. زمانی که این مسئولیت به من پیشنهاد شد، درباره کیفیت فیلم‌ها و جشنواره دچار تردید بودم. اما اکنون تغییری اساسی در نگاه اولیه من ایجاد شده است و به علاقه‌مندان سینما و سینماگران این نوید را می‌دهم که به لحاظ موضوعی، کیفیت و سبک فیلم‌ها، جشنواره بسیار متنوعی نسبت به سال‌های قبل خواهیم داشت. همچنین از نظر معرفی استعدادهای تازه می‌توانیم در این دوره شاهد چند پدیده جوان باشیم.

محمود گبرلو: تلاش می‌کنیم فیلم‌هایی انتخاب شوند که دارای پیام، فرم و ساختار متفاوتی هستند هیات انتخاب باید تلاش کند تا آثار مناسب با حرف و ساختار صحیح را برای ورود به جشنواره برگزیند. اینکه تهیه کننده و کارگردان اثر چه فردی است در درجه اول دارای اهمیت نیست. بنابراین باید برای یک جشنواره معتبر ملی فیلم‌هایی انتخاب شوند که دارای پیام و فرم و ساختار متفاوتی هستند. همچنین تنوع ژانر برای مخاطبان بسیار جذاب خواهد بود و فیلم‌های مربوط به گونه‌های مختلف دارای تماشاگر خاص خود هستند. عموما فیلم‌های اجتماعی با ساختار درست و حرفه ای که دارای سوژه‌های عمیق و جذاب باشند برای تماشاگر امروزی کنجکاوی برانگیز خواهد بود. یک جشنواره معتبر نیاز به گفت‌و‌گو دارد تا بتواند با اهالی سینما تعامل داشته باشد. همچنین باید بستری فراهم کند تا اهالی سینما، رسانه و منتقدین در کنار یکدیگر قرار گرفته و به گفت و گو با یکدیگر بپردازند تا برای پیشرقت سینمای ایران در آینده، طراحی و برنامه ریزی صورت بگیرد.

محمدرضا مصباح: حضور فیلم‌های اول در بخش رقابتی نقطه عطف جشنواره امسال است من تصور می‌کنم که جشنواره فیلم فجر به عنوان یک پایگاه و مرجع مهم می‌تواند به ایجاد روحیه مضاعف در سینماگران کمک کرده و خصوصا در جوان‌ها برای ادامه مسیر فیلمسازی ایجاد شوق، اشتیاق و علاقه کند. این رویداد به تعبیری شناسنامه و بهار سینمای ایران به شمار می‌رود و معمولا فیلمسازان فرآیند تولید فیلم‌های خود را با تقویم جشنواره فیلم فجر تنظیم می‌کنند. بنابراین ضروری است تا از این فرصت ویژه به شکلی موثر بهره برد تا در خلال آن، بستری فراهم شود تا افرادی با دیدگاه‌ها و سلایق متفاوت بتوانند در این عرصه حاضر باشند. امسال بیش از هفتاد درصد آثار متقاضی حضور در جشنواره فیلم فجر، در بخش خصوصی تولید شده‌اند که اتفاق بسیار مثبت و درخشانی به شمار می‌آید و باعث می‌شود این تصور که جشنواره فیلم فجر یک رویداد دولتی است رنگ باخته و جشنواره همچون ادوار گذشته به عنوان خانه هنرمندان و سینماگران شناخته شود. من به دلیل نوع دغدغه خود علاقه زیادی به همکاری با سینماگران فیلم اولی دارم و در چند سال اخیر به صورت مداوم با این افراد همکاری کرده‌ام. امسال یک اتفاق ویژه در جشنواره صورت گرفته است که می‌تواند نقطه عطف به شمار بیاید و آن حضور فیلم‌های اول در بخش رقابتی و داوری است. در برخی از ادوار جشنواره کارگردانان تازه کار این شانس را داشتند که تنها برنده سیمرغ بهترین فیلم اول شوند، اما امسال نتیجه فعالیت آن‌ها در تمام بخش‌ها قضاوت خواهد شد و به همین دلیل عدالت در میان تمام فیلم‌ها اعمال می‌شود.