رقابت ناباورانه افغانستان با ایران | میلیاردها دلار از کشور خارج شد

فهرست محتوا
• برترین ادویه‌های صادراتی بر اساس فروش جهانی
• بیشترین تورم مربوط به زنجبیل است
• جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران صادراتی
• بیش از 1.18 میلیون تن ادویه آسیاب شده در سال 2024 راهی بازارهای بین المللی شد

در سال 2024، صادرات جهانی ادویه های خرد شده یا آسیاب شده در مجموع 4.4 میلیارد دلار بوده که این مبلغ دلاری ناشی از افزایش 24.9 درصدی در مقایسه با 3.52 میلیارد دلار 5 سال قبل در سال 2020 است. در حالی که در مقایسه با 4.1 میلیارد دلار از سال 2023 به میزان 5.5 درصد افزایش یافته است.

از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی منتشر شده، ادویه های برتر صادراتی که بر اساس فروش کلی بین المللی رتبه بندی شده اند، شامل «دانه فلفل خرد شده یا آسیاب شده، فلفل، مخلوط ادویه، زردچوبه و زعفران» هستند. به نحوی که در مجموع، این ادویه های صادراتی بیش از یک چهارم تا یک پنجم؛ یعنی حدود 83درصد از ادویه های فروخته شده در بازارهای بین المللی را تشکیل می دهند که نسبت سال 2023 حدود 83درصد افزایش یافته است.

برترین ادویه‌های صادراتی بر اساس فروش جهانی

داده های آماری نشان می دهد: در سال 2024 بیش از 585 میلیون دلار مخلوط ادویه راهی بازارهای صادراتی شده است، در حالی که در مدت نامبرده بیش از 480 میلیون دلار صادرات زردچوبه رقم خورده است و پس از آن بیش از 249 میلیون دلار زعفران به ثبت رسیده است.

این در حالی که از نظر ارزش صادراتی ادویه هایی همچون «دارچین، زنجبیل، دانه زیره، جوز هندی، وانیل، تخم گشنیز، هل، و میخک» در رده های بعدی صادراتی قرار دارد. این در شرایطی است که از نظر ارزش صادراتی زردچوبه بیشترین افزایش را با 42درصد نسبت به سال 2023 به ثبت رسانده است و پس از آن فلفل با 40درصد افزایش، زنجبیل با بیش از 19درصد، دانه زیره با 12درصد، دارچین با حدود 11درصد و سپس میخک با 10درصد افزایش قرار دارد. با این وجود شدیدترین کاهش ها مربوط به فروش بین المللی زعفران غنی از آنتی اکسیدان (39.1درصد کاهش نسبت به سال 2023) بود که عموماً به عنوان مکمل غذایی به شکل کپسول استفاده می شود. همچنین وانیل با بیش از 6درصد کاهش و جوز هندی با 6درصد کاهش در رده های بعدی قرار دارد.

قیمت زعفران 380، 169 دلار در هر تن بوده است که کاهش 14.7 درصدی نسبت به سال 2023 را تجربه کرده است

علاوه بر این نکته قابل تامل اینکه میانگین ارزش واحد برای دسته های ادویه های خرد شده یا آسیاب شده در سال 2024 به عبارتی 36207 دلار به ازای هر تن بوده است. به این ترتیب میانگین ارزش واحد ادویه ها در مقایسه با میانگین 41399 دلار یک سال قبل برای سال 2023 به میزان 12.5 درصد کاهش یافته است!

از سوی دیگر ادویه های زعفران یکی از مهمترین ادویه هایی است که یالاترین ارزش واحد را در سال 2024 داشته است. به این معنا که قیمت زعفران 380، 169 دلار در هر تن بوده است که کاهش 14.7 درصدی نسبت به سال 2023 را تجربه کرده است. از سوی دیگر قیمت هر تن وانیل 23، 265 دلار بوده که نسبت به سال قبلتر 24 درصد کاهش یافته است. طبق آمارها «در سال 2024 ارزش قیمت هر واحد جوز هندی 8996دلار بوده است و میخک 8953 دلار، مخلوط ادویه، 5066 دلار، دانه زیره 5037 دلار، دارچین 4456 دلار، زنجبیل 3165 دلار، فلفل قرمز 2820 دلار، زردچوبه 1889 دلار، هل 1827 دلار» بوده است.

بیشترین تورم مربوط به زنجبیل است

نکته قابل تامل اینکه گران ترین ادویه جهان از نظر قیمت واحد، زعفران است که فواید زیادی برای سلامتی دارد، اما به دلیل نیاز به نیروی کار دستی برای استخراج ظریف نخ‌های گل زعفران، هزینه های کشاورزی بالاتری نیز دارد. از سوی دیگر بیشترین تورم از نظر ارزش واحد در هر تن مربوط به زنجبیل با بیش از 132 درصدی افزایش نسبت به سال 2023، جوز هندی با 41.5 درصد افزایش و زردچوبه با 30.5 درصد افزایش بوده است.

جایگاه ایران در بازار جهانی زعفران صادراتی

همچنین داده های آماری بیانگر این است که در حوزه گران ترین ادویه جهانی یعنی زعفران سه صادر کننده پیشرو زعفران از نظر ارزش دلاری، «ایران، افغانستان و اسپانیا» هستند. به طوری که این سه کشور در سال 2024 بیش از 83.5 درصد از کل ارزش ادویه های خرد شده یا آسیاب شده را به خود اختصاص دادند که نسبت به سال 2023 به میزان 87.4 درصد کاهش یافته است.

بیش از 1.18 میلیون تن ادویه آسیاب شده در سال 2024 راهی بازارهای بین المللی شد

در بخش دیگری از این گزارش به بحث بزرگترین صادرات ادویه جات بر اساس وزن پرداخته شده است که آمده است در مجموع 1.18 میلیون تن ادویه خرد شده یا آسیاب شده در طول سال 2024 صادر شده است.

در واقع طبق آمارها دانه فلفل از نظر حجم در صدر صادرات قرار دارد یعنی در سال 2024 بیش از 597هزار تن دانه فلفل صادر شده است. در حالی که زردچوبه در جایگاه دوم قرار دارد و در مدت نامبرده صادراتی به میزان بیش از 254 هزار تن رقم خورده است. پس از آن مخلوط ادویه با بالغ بر 115هزار تن در جایگاه سوم قرار دارد.

همچنین داده های آماری نشان می دهد: در سال 2024 بیش از 100هزار تن فلفل راهی بازارهای صادراتی شده و پس از آن ادویه هایی همچون زنجبیل با 56143 تن، دارچین با 51099 تن، هل با 28411 تن، دانه زیره با 26,991 تن، جوز هندی با 10,034 تن، میخک با 2500 تن، وانیل با 2170 تن، و زعفران با 655 تن» در رتبه های بعدی صادرات از نظر حجم صادرات جای دارند.

پنج محموله سنگین ادویه بر اساس تناژ شامل «دانه فلفل، زردچوبه مخلوط ادویه‌ها، فلفل و زنجبیل» است که در مجموع، این پنج ادویه اصلی بیش از 90درصد از کل ادویه های حمل شده بر اساس وزن را در سال 2024 نشان می دهند

گفتنی است 5 محموله سنگین ادویه بر اساس تناژ شامل «دانه فلفل، زردچوبه مخلوط ادویه‌ها، فلفل و زنجبیل» است که در مجموع، این پنج ادویه اصلی بیش از 90درصد از کل ادویه های حمل شده بر اساس وزن را در سال 2024 نشان می دهند.

همچنین بر اساس وزن کل محموله ها، سه تأمین کننده برتر دانه فلفل صادراتی «چین، هند و اسپانیا» هستند. این سه کشور 77.2 درصد از کل وزن ادویه های خرد شده یا آسیاب شده حمل شده در طول سال 2024 را به خود اختصاص داده اند که نسبت به 77.9درصد سال قبل اندکی کاهش یافته است.