روش جدید حذف یارانه؛ فقط 4 روز باقی مانده است
طبق قانون بودجه 1404، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از مردادماه یارانه نقدی حدود یک میلیون خانوار دهک‌های هشتم، نهم و دهم را با معیار جدید سرانه هزینه ماهانه 10 میلیون تومان حذف کرد. این منابع برای حمایت از اقشار نیازمند و افزایش اعتبار کالابرگ دهک‌های پایین تخصیص می‌یابد، اما نگرانی‌هایی درباره شناسایی اشتباه خانوارهای کم‌درآمد به دلیل هزینه‌های درمانی و تحصیلی ایجاد شده است.
- فهرست محتوا
- تغییر معیار دهک‌بندی؛ هزینه ماهانه ملاک است
- نگرانی از شناسایی نادرست خانوارها
- امکان اعتراض به حذف یارانه
- تخصیص منابع به اقشار نیازمند
- چالش‌های معیار جدید دهک‌بندی
بر اساس بند (پ) تبصره 13 قانون بودجه 1404، دولت موظف به حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) شده است. با بررسی شاخص‌های درآمدی و دارایی، حدود یک میلیون خانوار با سرانه هزینه ماهانه بیش از 10 میلیون تومان شناسایی و یارانه آن‌ها قطع شده است.
تغییر معیار دهک‌بندی؛ هزینه ماهانه ملاک است
علی جعفری آذر، نماینده مجلس، اعلام کرد که در روش جدید، سرانه هزینه ماهانه هر فرد (به جز هزینه اجاره مسکن) ملاک دهک‌بندی قرار گرفته است. اگر این سرانه بیش از 10 میلیون تومان باشد، خانوار در دهک‌های 8 یا 9 قرار گرفته و یارانه‌اش حذف می‌شود. این تغییر با انتقادهایی همراه بوده، زیرا هزینه‌های مقطعی مانند درمان و تحصیل می‌تواند خانوارهای کم‌درآمد را به اشتباه در دهک‌های بالا قرار دهد.
نگرانی از شناسایی نادرست خانوارها
جعفری آذر اذعان کرد که هزینه‌های بالای درمانی یا شهریه دانشگاه ممکن است خانوارهای کم‌درآمد را به‌طور موقت در دهک‌های پردرآمد قرار دهد. وی پیشنهاد کرد پس از دو ماه اجرا، این روش با معیارهای قبلی مقایسه شود تا دقت و میزان نارضایتی‌ها ارزیابی گردد.
امکان اعتراض به حذف یارانه
احد رستمی، رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاهی ایرانیان، تأکید کرد که سرپرستان خانوار تا 20 روز از ابتدای شهریور فرصت دارند از طریق سامانه حمایت به آدرس https://hemayat.sfara.ir اعتراض خود را ثبت کنند. اطلاعات ارائه‌شده با داده‌های دستگاه‌های مربوطه صحت‌سنجی شده و در صورت تأیید استحقاق، یارانه خانوار بازمی‌گردد.
تخصیص منابع به اقشار نیازمند
طبق قانون بودجه، منابع حاصل از حذف یارانه دهک‌های بالا (حداقل 400 هزار میلیارد ریال) به حمایت از خانوارهای دچار فقر شدید و افزایش اعتبار کالابرگ برای دهک‌های پایین اختصاص می‌یابد. این اقدام برای تقویت معیشت اقشار آسیب‌پذیر طراحی شده است.
چالش‌های معیار جدید دهک‌بندی
کارشناسان هشدار داده‌اند که در نظر گرفتن هزینه‌های مقطعی مانند درمان و تحصیل می‌تواند به حذف غیرمنصفانه یارانه خانوارهای نیازمند منجر شود. نبود بازبینی خودکار در سیستم و تغییرات روزانه ساختار خانوارها (10 تا 12 هزار تغییر روزانه) نیز چالش‌هایی را ایجاد کرده است.
