رونمایی از ماهواره‌های ناوک و پارس 2 در دهه فجر
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: ماهواره ناوک یک ماهواره مخابراتی با قابلیت تست ارتباطات در مدار بیضوی کشیده است که برای نخستین بار در چنین مداری قرار خواهد گرفت. این ماهواره در ایام دهه فجر رونمایی خواهد شد و پرتاب آن در سال آینده برنامه‌ریزی شده است.
به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری تسنیم، نشست خبری حسن سالاریه؛ رئیس سازمان فضایی ایران، در محل سازمان فضایی ایران برگزار شد. در این نشست، وی به بررسی جزئیات دستاوردهای اخیر فضایی کشور پرداخت و از موفقیت‌ها و برنامه‌های آتی این حوزه خبر داد.
سالاریه در بخشی از سخنان خود به آزمایش‌های انجام‌شده بر روی زیرسیستم‌ها و الگوریتم‌های مرتبط با بلوک انتقال مداری سامان 1 اشاره کرد و گفت: سیستم‌های مربوط به پایدارسازی و دوران ماهواره، کنترل حرارتی، ایستگاه‌های زمینی، و نشانه‌روی دقیق بلوک انتقال مداری، همگی با موفقیت تست شدند. البته، برخی سیستم‌ها نیز دچار چالش‌هایی بودند که هم‌اکنون در حال بررسی و رفع هستند. این بلوک انتقال مداری، به‌عنوان نمونه اولیه آزمایشگاهی، در اولین مأموریت مداری خود به‌کار گرفته شد و توانست عملکرد قابل قبولی ارائه دهد.
وی افزود: نمونه اصلی بلوک انتقال مداری سامان 1 که سال گذشته رونمایی شد، در حال طی مراحل نهایی توسعه است. بر اساس نتایج حاصل از تست مداری اخیر، اصلاحات و بهبودهای لازم روی این سامانه در حال انجام است و انتظار داریم ظرف چند ماه آینده پرتاب دوم آن انجام شود. در این مأموریت، هدف اصلی آزمایش سامانه بلوک انتقال مداری بود و به همین دلیل، ماهواره عملیاتی به آن متصل نبود، بلکه یک محموله تصویربرداری به‌صورت آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. فیلم‌های مرتبط با این مأموریت در سایت سازمان فضایی ایران منتشر شده است.
سالاریه با اشاره به اهمیت این فناوری گفت: برای دسترسی به مدارهای بالاتر مانند مدار 36 هزار کیلومتری یا حتی سفر به مدار ماه و کرات دیگر، نیاز به توسعه چنین قابلیت‌هایی داریم. این اولین تست موفق این فناوری در کشور بود و امید داریم که با انجام پرتاب‌های آتی، فناوری‌های مرتبط به تثبیت برسند.
رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه درباره ماهواره‌های جدید نیز توضیح داد و افزود: ماهواره فخر 1 که در این مأموریت همراه بلوک انتقال مداری پرتاب شد، حاصل همکاری بین دانشگاه مالک اشتر و مجموعه صایران است. این ماهواره، مشابه ماهواره چمران 1، با هدف تحقیق و توسعه ساخته شده است. تمامی زیرسیستم‌های استفاده‌شده در این ماهواره توسط بخش خصوصی توسعه یافته‌اند که نشان از توانمندی این بخش در کشور دارد. این پلتفرم کوچک اما کارآمد، قابلیت تکثیر سریع و ساخت با هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه را دارد و امکان ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای را برای ایران فراهم می‌کند.
وی به برنامه‌های آینده صنعت فضایی کشور نیز اشاره کرد و گفت: دو ماهواره ظفر و پایا که پیش‌تر اعلام شده بود اوایل دی‌ماه پرتاب می‌شوند، به دلیل برخی مسائل با تأخیر مواجه شده‌اند. این دو ماهواره که در نیمه اول سال 1404 پرتاب خواهند شد، از جمله ماهواره‌های سنجشی با دقت تصویربرداری بالا هستند. ماهواره پایا دارای دقت تصویربرداری رنگی 10 متر و سیاه‌وسفید 5 متر است. این ویژگی‌ها، همراه با قرارگیری در مدار خورشیدآهنگ، امکان دسترسی سریع‌تر و دقیق‌تر به اطلاعات سطح زمین را برای کشور فراهم می‌کند.
سالاریه اظهار امیدواری کرد: پرتاب این دو ماهواره که هم‌زمان انجام خواهد شد، گامی بزرگ در توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای ایران خواهد بود. ما امیدواریم این دستاوردها، ضمن ایجاد تحول در حوزه فضایی، زمینه‌ساز دسترسی بهتر به داده‌های استراتژیک برای کشور باشند.
سالاریه در درباره وضعیت پایگاه فضایی چابهار گفت: خوشبختانه وضعیت این پایگاه بسیار مناسب و طبق برنامه پیش‌بینی‌شده در حال پیشرفت است. فاز اول پایگاه تا تابستان 1404 به‌طور کامل به اتمام می‌رسد، اما بهره‌برداری عملیاتی آن از سال 1403 آغاز خواهد شد.
وی همچنین اعلام کرد که اولین پرتاب آزمایشی و تحقیقاتی از این پایگاه در دهه فجر سال جاری انجام خواهد شد. این پایگاه، با موقعیت استراتژیک خود در سواحل مکران، قابلیت پرتاب ماهواره‌ها به مدارهای متنوع، از شیب 40 درجه تا مدارهای نزدیک به 100 درجه را دارد.
رئیس سازمان فضایی ایران در ادامه افزود: این پایگاه گامی اساسی برای ورود صنعت فضایی کشور به بازارهای جهانی و ارائه خدمات پرتاب به سایر کشورها است. پایگاه چابهار امکان مدارگذاری در شیب‌های مختلف را فراهم می‌کند که برای نیازهای متنوع صنعت فضایی ضروری است.» وی پیشرفت این پروژه را حدود 80 درصد اعلام کرد و تأکید کرد که این پروژه یکی از دستاوردهای مهم صنعت فضایی ایران به شمار می‌رود.
سالاریه در بخش دیگری از سخنان خود به برنامه‌های پرتاب‌های سال جاری اشاره کرد و گفت: ما برای سال 1403، پنج تا هفت پرتاب برنامه‌ریزی کرده‌ایم که شامل پرتاب‌های تحقیقاتی و عملیاتی با ماهواره‌برهای مختلف نظیر سیمرغ، قاصد، قائم و ذوالجناح است. برخی از این پرتاب‌ها ممکن است به دلایل فنی به اوایل سال 1404 منتقل شوند.
وی همچنین تأکید کرد که ماهواره‌های تحقیقاتی و عملیاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و پرتاب‌های آتی برای تثبیت فناوری پرتابگرها و سامانه‌های فضایی کشور بسیار حیاتی است.
وی درباره ماهواره‌های جدید نیز توضیحاتی ارائه داد و گفت: در دهه فجر امسال، چندین ماهواره رونمایی خواهد شد. نمونه ارتقا یافته پارس -1 که سال گذشته پرتاب شد، امسال رونمایی می‌شود. همچنین ماهواره پارس -2 با دقت تصویربرداری بهبود یافته (8 متر در طیف رنگی و 4 متر در طیف سیاه‌وسفید) نیز در این ایام معرفی خواهد شد. این ماهواره‌ها، همراه با منظومه‌های سنجشی دیگر، می‌توانند نیازهای سنجشی کشور را به طور قابل‌توجهی پوشش دهند.
سالاریه همچنین به پروژه‌های آینده اشاره کرد و از ماهواره مخابراتی ناوک نام برد. وی گفت: ماهواره ناوک یک ماهواره مخابراتی با قابلیت تست ارتباطات در مدار بیضوی کشیده است که برای اولین بار در چنین مداری قرار خواهد گرفت. این ماهواره در ایام دهه فجر رونمایی خواهد شد و پرتاب آن در سال آینده برنامه‌ریزی شده است.
رئیس سازمان فضایی ایران در پایان از منظومه بار شهید سلیمانی که شامل 20 ماهواره IoT است، خبر داد و گفت: این پروژه یکی از گام‌های مهم در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای خواهد بود و جزئیات آن در آینده نزدیک اعلام خواهد شد.
وی همچنین بر اهمیت توسعه فناوری‌های بومی و تقویت بخش خصوصی در صنعت فضایی تأکید کرد و ابراز امیدواری کرد که ایران به‌زودی به یکی از بازیگران اصلی صنعت فضایی جهان تبدیل شود.