رکوردشکنی تولید روغن نباتی در کشور؛ هشدار صنعت از بحران تأخیر ارزی

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی از تولید بیش از 1.1 میلیون تن روغن نباتی در نیمه نخست سال و رکوردشکنی تاریخی این صنعت خبر داد.

به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا شریفی، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی ایران، اعلام کرد: «در شش‌ماهه نخست سال جاری بیش از 1.1 میلیون تن انواع روغن نباتی توسط کارخانجات داخلی تولید و توزیع شده است؛ رقمی که بیانگر رکوردشکنی در صنعت 72 ساله روغن نباتی کشور است.» به گفته وی، با وجود دستاوردهای تولید، مشکلات ارزی جدی همچنان پابرجاست و این موضوع توان مالی کارخانجات را کاهش داده است.

شریفی تصریح کرد: «دوره انتظار وصول مطالبات ارزی تجار و کارخانجات روغن نباتی اکنون به بیش از 9 ماه رسیده است. این تأخیر طولانی موجب کاهش قدرت خرید برای واردات مجدد، کندی ترخیص کالا از گمرکات به دلیل نداشتن مجوز فروشنده، نگرانی تأمین‌کنندگان خارجی از ارسال مجدد محموله‌ها و افزایش هزینه مالی واحدهای تولیدی شده است. در نتیجه، میزان کوتاژهای ثبت‌شده برای واردات روغن خام در گمرکات کشور به‌طور محسوسی کاهش یافته است.»

وی با اشاره به سیاست ارزی دولت گفت: حذف ارز ترجیحی و حرکت تدریجی به سمت نظام تک‌نرخی، مؤثرترین و کارآمدترین استراتژی در مسیر آینده صنعت روغن نباتی است. شریفی افزود: «اگر نرخ ارز صنعت از 285 هزار ریال به نرخ آزاد تغییر یابد یا واردات بدون انتقال ارز مجاز شود، میانگین قیمت مصرف‌کننده هر کیلوگرم روغن نباتی از 925 هزار ریال به حدود 2میلیون و 200 هزار ریال افزایش خواهد یافت.»

به گفته وی، هر ایرانی به‌طور میانگین ماهانه یک کیلوگرم روغن مصرف می‌کند و ارزبری هر کیلوگرم روغن حدود 1.4 دلار است. بنابراین، با تغییر نرخ ارز، هزینه ماهانه هر فرد از 925 هزار به 2میلیون و 200 هزار ریال افزایش می‌یابد. شریفی این افزایش را «غیرنگران‌کننده» دانست و گفت دولت می‌تواند مابه‌التفاوت افزایش قیمت را از محل درآمد حاصل از فروش ارز گران‌تر برای همه دهک‌های جامعه جبران کند.

دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، مزایای حذف ارز ترجیحی را شامل کاهش مصرف، صرفه‌جویی ارزی سالانه 500 میلیون دلار، جلوگیری از قاچاق، حذف یارانه پنهان موجود در صادرات محصولات غذایی، کاهش بار نظارتی، امکان صادرات مستقیم روغن نباتی و کمک 160 همتی به بودجه دولت عنوان کرد.

شریفی همچنین از تصمیم دولت برای عرضه مستمر روغن خام توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران به کارخانجات تولیدی خبر داد و گفت: «در مرحله نخست، 80 هزار تن روغن خام آفتابگردان برای جبران کمبود بازار در برنامه توزیع قرار گرفته است.»

وی در پایان تأکید کرد: «تا زمانی که تأخیر در پرداخت‌های ارزی ادامه دارد، عرضه مداوم روغن خام به بخش خصوصی از سوی دولت ضروری است تا توازن میان تولید، توزیع و تعادل در بازار حفظ شود.»

صنعت روغن نباتی ایران با قدمتی بیش از هفت دهه، از صنایع مهم تأمین‌کننده کالای اساسی خانوار به‌شمار می‌رود. پس از حذف ارز ترجیحی در سال 1401، دولت به‌منظور جلوگیری از جهش قیمتی، واردات روغن خام را از مسیر شرکت بازرگانی دولتی ادامه داد. با این حال، نوسان ارزی و محدودیت‌های نقل‌وانتقال پول، موجب تأخیر در تخصیص ارز و واردات مواد اولیه شد. هم‌زمان، تولیدکنندگان داخلی با افزایش هزینه‌های بانکی و افت اعتماد تأمین‌کنندگان خارجی مواجه‌اند؛ مسائلی که اکنون انجمن صنفی صنایع روغن نباتی از آن‌ها به عنوان چالش اصلی صنعت یاد می‌کند.