زلزله با مدینه قرون وسطایی مغرب چه کرد؟
در پی زلزله مهیب 6.8 ریشتری در مغرب که تاکنون جان نزدیک به سههزار نفر را گرفته است، چندین محوطه تاریخی و ثبتشده در یونسکو به شدت آسیب دیدهاند.
به نقل از آرت نیوزپیپر، «اریک فالت» مدیر منطقهای یونسکو در مغرب اعلام کرد در پی زلزله مهیب 6.8 ریشتری در این کشور که تاکنون جان نزدیک به سههزار نفر را گرفته است، علاوه بر خسارات جانی، چندین محوطه تاریخی و ثبتشده در یونسکو نیز به شدت آسیب دیدهاند.
یکی از این داراییهای فرهنگی آسیبدیده مدینه قرون وسطایی در مغرب است که در سال 1985 توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شد (در سال 2009، به فهرست میراث فرهنگی ناملموس سازمان اضافه شد). بعد از وقوع زلزله پس از یک تور ارزیابی از این منطقه 700 هکتاری با شبکه کوچههای باریک و پرپیچ و خم، مدیر منطقهای یونسکو اعلام کرد که خسارت بسیار بیشتر از حد انتظار است.
مغرب که در سالهای 1070-1072 توسط آلمورایدها تأسیس شد، همچنان مکانی دارای میراث ملموس و ناملموس مهم است. این کشور برای قرنها یک منطقه مهم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بود که بر غرب جهان اسلام، از شمال آفریقا تا اندلس، تأثیرگذار بود.
گنجینههای فرهنگی آن از دوره آلموروید عبارتند از مسجد کوتوبیا، کصبه - مجموعهای محصور که مکانهایی مانند کاخ سلطنتی را در بر میگیرد - و همچنین جنگافزارها، درهای تاریخی، باغها، کاخ بندیا، مدرسه بن یوسف (مدرسهای که در قرن چهاردهم ساخته شد)، مقبرههای سعدیان، چندین اقامتگاه بزرگ و همچنین میدان تاریخی کشور که بسیاری به دلیل زلزله روز در آن پناه گرفتند.
به گفته «فالت»، مدیر منطقهای یونسکو در مغرب، مناره نمادین مسجد کوتوبیا دچار ترکهای قابل توجهی شده است، در حالی که مناره مسجد خربوچ در میدان جماع الفنا تقریباً به طور کامل تخریب شده و بخشهای زیادی از دیوارهای تاریخی شهر فروریخته است. بر اساس گزارش ها، منطقهای که بیشترین آسیب را در این شهر دیده، محله یهودیان باستانی «مِلا» ست که خانههای تاریخی در آن به شدت آسیب دیدهاند.
«آدری آزولای» دبیر کل یونسکو همبستگی خود را با دولت مغرب و مردم آن ابراز و بر اهمیت درک کامل فاجعه تاکید کرد.
«اریک فالت» در گفتگو با آرت نیوزپیپر بیان کرد که گزارشهای موثق نشان میدهد که مسجد تینمل واقع در کوههای اطلس نیز تقریباً به طور کامل ویران شده است. این مسجد در استان الحوض واقع شده که مرکز زمینلرزه در آن بوده و کل روستاها از بین رفتهاند. این مسجد که زمانی یک مکان زیارتی بود، در اواسط قرن بیستم و بار دیگر در دهه 1990 تا حدی مرمت شده بود و از سال 1995 در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
«فالت» افزود که یونسکو امیدوار است به زودی تیمی را برای ارزیابی خسارت واردشده به این بنا اعزام کند. او همچنین بر اهمیت آن تأکید کرد و گفت: این یک مکان نمادین در تاریخ مغرب است، زیرا نقطه شروع لشکرکشیهای نظامی علیه سلسله آلموروید در آغاز قرن دوازدهم بود.
با افزایش تعداد کشتهشدگان، افشای مکانهای تاریخی آسیبدیده نیز افزایش مییابد، زیرا میراث شکننده مراکش بویژه در مناطق روستایی کمتر قابل دسترس در کنار این کشور بار سنگین زلزله را متحمل میشود.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری