زلزله رودبار نقطه عطفی در مدیریت بازسازی سوانح کشور ایجاد کرد

معاون بازسازی و مسکن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفت: زلزله 7.3 ریشتری سال 1369 رودبار و منجیل، نقطه عطفی در مدیریت بحران و بازسازی مناطق آسیب دیده در سوانح طبیعی ایجاد کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، مجید جودی معاون بازسازی و مسکن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در بیست و سومین نشست تخصصی مدیریت بحران که به مناسبت سی و دومین سالگرد وقوع زلزله استان‌های گیلان و زنجان و با همکاری یونسکو در پژوهشکده سوانح طبیعی کشور برگزار شد، ضمن اعلام این مطلب گفت: این زلزله سهمگین‌ترین سانحه طبیعی در سال‌های پس از انقلاب بود که منجر به درگذشته حداقل 15 هزار نفر از هموطنان و تخریب 200 هزار واحد مسکونی در 6 استان شمالی کشور شد.

به گفته وی تا پیش از وقوع این زلزله در حوزه مدیریت بازسازی مناطق آسیب دیده از سوانح طبیعی فاقد یک برنامه جامع بودیم ولی این حادثه عظیم تمامی دستگاه‌های اجرایی و مراکز علمی و آموزشی را بسیج کرد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن راهبردی جامع برای شیوه آواربرداری، اسکان موقت و بازسازی مناطق آسیب دیده تدوین شود که این ضوابط هم اینک در تمامی سوانح طبیعی به کار برده می‌شود.

جودی ادامه داد: برنامه‌ای که در آن زمان به عنوان ضوابط بازسازی مناطق زلزله زده گیلان و زنجان تدوین شد، بعدها به عنوان سندی معتبر و شاکله تمامی برنامه‌های بازسازی در هیأت دولت به تصویب رسید.

به گفته وی مهمترین هدف این برنامه، بازگشت سریع بازماندگان سوانح طبیعی به روند عادی زندگی و احیای فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی در این مناطق است.

معاون بازسازی و مسکن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه داد: تجربه بازسازی مناطق جنگ زده به بنیاد مسکن توانایی داد تا در بازسازی مناطق آسیب دیده از زلزله گیلان و زنجان و همچنین سایر سوانح طبیعی طی سالیان اخیر به خوبی عمل کند و با مشارکت دادن خود مردم در فرآیند بازسازی، ضمن تسریع امور باعث ایجاد امید و انگیزه در بازماندگان شود.

وی با ذکر خاطراتی از دوران بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله رودبار گفت: تفکر مدیریت مشارکتی بازسازی‌ها که از این سانحه به بعد در نظام اجرایی کشور ایجاد شد، دولت را از مداخله در نحوه زندگی آسیب دیدگان برحذر کرد و صرفاً به سیاست گذاری کلان و ایجاد زیرساخت‌های عمرانی نظیر جاده سازی و تأمین امکانات بهداشتی، درمانی و آموزشی معطوف ساخت.

از سوی دیگر تکنولوژی بومی بازسازی مناطق آسیب دیده که در این زلزله به کار گرفته شد، شیوه جدیدی از فناوری‌های بازسازی را در کشور ایجاد کرد که اکنون در تمامی سوانح طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جودی بنیان گذاری کمیته‌های عمران روستایی در مناطق آسیب دیده سوانح طبیعی را از تجارب مدیریتی این سانحه برشمرد و گفت: در تمامی سوانح طبیعی اداره این کمیته‌ها بر اساس آرای مدنی به خود روستائیان آسیب دیده واگذار می‌شود تا با اطلاعات محلی و شناختی که از نیازهای واقعی خود دارند، دولت را در فرآیند بازسازی‌ها کمک کنند.

جودی با اشاره به عملکرد کشور ژاپن در مستند سازی شیوه‌های مدیریت بازسازی زلزله کوبه گفت: اکنون در سالگرد وقوع این زلزله تمامی مدارس ژاپن تعطیل می‌شوند و دانش آموزان ضمن بازدید از موزه تجارب زلزله کوبه با نحوه مدیریت بحران و بازسازی مناطق آسیب دیده در سوانح طبیعی آشنا می‌شوند.

به گفته وی باید این الگو مدیریتی به دانش آموزان ایرانی نیز آموزش داده شود.

عزیزاله مهدیان مدیرکل وقت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در استان گیلان نیز در این نشست ضمن بازخوانی تجارب مدیریتی بازسازی مناطق آسیب دیده زلزله رودبار گفت: الگوهای کارآمد اسکان اضطراری، اسکان موقت و نحوه هماهنگی میان دستگاه‌ها و برنامه‌های اجرایی محصول تجارب بازسازی زلزله رودبار هستند که اکنون جایگاه ویژه‌ای در برنامه مدیریت بحران و بازسازی سوانح طبیعی دارند.

وی گفت: ایجاد ستاد کل بازسازی منطقه آسیب دیده با اختیارات کامل از هیأت دولت یکی دیگر از آثار مدیریتی برجامانده از زلزله رودبار در سال‌های اخیر است.

سیدحسن میری عضو سابق هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی هم با اشاره به نقش مراکز علمی در تدوین برنامه جامع بازسازی مناطق آسیب دیده در سوانح طبیعی گفت: اکنون به مدد استفاده از دانشگاه‌ها در فرآیند مدیریت بازسازی زلزله رودبار، سالهاست که رشته تحصیلی بازسازی در برخی دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود.

وی آمادگی نیروی انسانی، لجستیک تجهیزات، کارآمدی روش‌ها، ارتقا مدیریت عمران به سطح مشارکت اجتماعی و همچنین شکل‌گیری ستادهای پژوهشی - علمی در کنار ستادهای بازسازی را از آثار به جا مانده از مدیریت زلزله رودبار در نظام مدیریت بحران کشور معرفی کرد.