زمان ابراهیم مختاری را شکست نمی‌دهد / تجلیلی از کارگردان «زینت»

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو به نقل از ارتباطات و رسانه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سه شنبه 23 آذرماه نسخه ترمیم شده مستند «زعفران» ساخته ابراهیم مختاری در حاشیه پانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» با حضور مستندسازان و علاقه‌مندان به آثار این کارگردان و در آیینی ویژه اکران شد. پیش از اکران نسخه ترمیم شده مستند «زعفران»، محمد حمیدی مقدم دبیر پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» چگونگی مسیر ترمیم آثار سینمایی را تشریح کرد و گفت: «شبی که باران آمد» ساخته کامران شیردل اولین فیلم مستندی در ایران است که مرمت شده است. امیدوارم مسیر مرمت فیلم‌ها ادامه یابد و بتوانیم گنجینه‌های سینمای مستند را ترمیم کنیم. وی ادامه داد: یک بار با ابراهیم مختاری صحبت می‌کردم که به من گفتند چنین اتفاقی برای آثار می‌افتد و ترمیم می‌شوند. این اولین مواجهه من با چنین ماجرایی بود و ما به عنوان مرکزی که برای ارتقای حوزه مستند تلاش می‌کنیم این موضوع را در حدود سه ماه عملی کردیم. حمیدی مقدم گفت: مقوله ترمیم فیلم، به صورت درخشانی در کشور انجام می‌شود. بسیاری از این آثار وقتی در جشنواره‌های خارجی اکران شده از کار فن آوران خارجی بهتر یا با آنها برابر بوده است. امیدوارم رفته رفته تمام آثار مهم مستند ما اکران شوند. امروز و در جشنواره «سینماحقیقت» خوشبختانه سه اثر از ابراهیم مختاری اکران، نقد و بررسی می‌شوند. در ادامه برنامه شمیم مستقیمی درباره ابراهیم مختاری گفت: روزی دوستی به من گفت مگر می‌شود که کسی بیست سال یک پرسش را در ذهن خود حمل کند. من فکر می‌کنم این پرسش آنقدر که برای دوست من عجیب بود برای خودم غریب نبود چون این شانس را داشتم که نزد ابراهیم مختاری بیاموزم. وی ادامه داد: سال 65 ایشان برای اولین بار با زینت آشنا می‌شوند. او در سال 72 فیلم سینمایی بر اساس این موضوع می‌سازد و در سال 79 مستندهایش را کارگردانی می‌کند. در سال 84 «در گرگ و میش راه» کتاب این موضوع منتشر می‌شود و این یعنی سفری نوزده ساله که این استاد بزرگ طی کردند. فیلم «برگ‌جان» سال 95 از مستند «زعفران» ساخته می‌شود و این سفری 26 ساله است. این موضوع درباره دیگر آثار این کارگردان نیز به چشم می‌خورد و باید گفت که «زمان» عنصری نیست که مختاری را شکست دهد، بلکه همراه او می‌شود. در ادامه فیلمی درباره ابراهیم مختاری پخش شد و سپس پیروز کلانتری گفت: حسرت می‌خورم که چرا ابراهیم مختاری فیلم نمی‌سازد. من باور دارم که مستندساز حرفه‌ای باید فیلم بسازد. صحبت خود را امشب متمرکز می‌کنم بر چیزی که خودم با آن رابطه نزدیکی دارم و آن طلب نگاه به حاشیه دور زمان و موضوع‌ها است. مختاری به جای کلان نگری و تیپ‌نگاری نگاهی خرد به موضوعات دارد. چنین رویکردی را می‌توان در تمام آثار مختاری دید. باید گفت پرتره‌هایی که ایشان ساخته بسیار درخشان هستند و نگاهی جذاب به مسائل جامعه‌شناسانه دارند. در ادامه محسن عبدالوهاب کارگردان و تدوینگر روی صحنه آمد و درباره ابراهیم مختاری گفت: آشنایی ما به اوایل دهه شصت در تلویزیون برمی‌گردد که برای اولین بار مستندی از ایشان دیدم و این شروع ماجرای رفاقت چهل ساله ما بود. وی ادامه داد: من در فیلم «زعفران» دستیار و برنامه‌ریز و تدوینگر مستند بودم و آن‌چه که در این سال‌ها دیدم این است که ابراهیم مختاری انسانی چندوجهی و نقاد است. او از بنیان‌گذاران اصلی انجمن صنفی مستندسازان به لحاظ نظری و فکر است. او پژوهشگر است و کتاب‌های بسیاری را نوشته، جدا از همه این‌ها ابراهیم مختاری تدوینگر بسیار خوبی است. او معلم است و من از او بدون هیچ اغراق درس ادب و اخلاق آموختم و همواره دوست داشتم در زمینه‌های مختلف با او همنشین شده و یاد بگیرم. سپس ویدیویی از ابراهیم مختاری پخش شد که در آن چگونگی ساخت مستند «زعفران» را شرح می‌داد. در نهایت ابراهیم مختاری، مستندساز روی صحنه آمد و گفت: پس از صحبت دوستان دیگر جایی برای سخن گفتن من نیست، بسیار خوشحال هستم که با شما نسخه مرمت شده مستند «زعفران» را می‌بینم. از لابراتوار «آریا» و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تشکر می‌کنم که برای نسخه ترمیم شده آثار من هزینه کردند و ممنونم که می‌خواستند برای من بزرگداشت برگزار کنند. وی گفت: فیلمخانه ایران نیز نقش ویژه‌ای در ترمیم آثار دارد و خانم لادن طاهری بسیار ریزبینانه مشغول به کار هستند. او فیلم‌ها را از بایگانی بیرون می‌آورد و پیش چشم مخاطب قرار می‌دهد. فیلم «اجاره‌نشینی» را با همراهی کیوان کیانی ساختم و دوستی‌اش همیشه برای من غنیمت است. محسن عبدالوهاب هم منتور فیلم بود و در کنار من مراقب همه چیز بود. باید از فرزین خسروشاهی یاد کنم که فیلمبرداری برعهده او بود و متاسفانه می‌دانم که این روزها حال خوبی ندارد. وی سپس از همسرش خواست که روی صحنه بیاید و توضیح داد که برای ساخت تمام آثار از همسرش کمک می‌گیرد. همسر ابراهیم مختاری روی صحنه آمد و عنوان کرد: از محمد حمیدی مقدم و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سپاسگزاری می‌کنم که این اثر را ترمیم کردند. من در زندگی از ابراهیم مختاری بسیار آموختم و خوشحالم که توانستم دستیارش باشم و در کنار ایشان بیاموزم. سپس لوح تقدیری توسط محمد حمیدی مقدم به ابراهیم مختاری اعطا شد و به همراه دیگر مستندسازان حاضر در سالن عکسی به یادگار از این مراسم گرفته شد و نسخه ترمیم شده «زعفران» به نمایش درآمد. پانزدهمین جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم از 18 آذرماه شروع شده و تا 25 آذرماه ادامه دارد.