زوال تدریجی و نابودی کامل باغ گیاهشناسی با ساخت و ساز اطراف آن
رییس باغ ملی گیاهشناسی ایران گفت: این ساخت و ساز مسیری خطرناک و فاجعه بار برای این میراث علمی، تخصصی، طبیعی و فرهنگی است.
علی علیزاده علی آبادی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره چالش جدی این روزهای باغ ملی گیاهشناسی ایران گفت: بحمدالله با زحمات شبانه‌روزی همکاران دلسوز و علاقمند بنده، در حال حاضر، باغ با هیچگونه مشکل و یا چالش جدی که درونزا باشد مواجه نیست. ولی متأسفانه برخی تصمیم‌های مدیریتی و توسعه‌ای که در خارج از مؤسسه گرفته شده است، باعث نگرانی جدی همکاران من شده است. تصمیمی که ممکن است به زوال تدریجی و نابودی کامل این باغ ملی و ارزشمند منجر شود.
وی افزود: انتخاب و احداث باغ ملی گیاهشناسی در این محل، زمانی صورت گرفته است که اطراف آن با شعاع چندین کیلومتر، مرتع و اراضی طبیعی و یا کشاورزی بوده است. این موقعیت، مزیتی بود که این منطقه داشت و آنرا مناسب احداث این باغ کرده بود. وجود پارک جنگلی چیتگر در جوار این باغ همواره قوت قلبی بود برای ما، از این منظر که وجود این پارک باعث حفظ سلامت اکولوژیک باغ و عدم نزدیکی واحدهای مسکونی به این باغ شده است؛ بعداً با افزایش جمعیت و گسترش و توسعه شهر به حومه آن، مسئولین وقت شهرداری 22 با برنامه‌ریزی برای شهری مناسب، طرح تفصیلی این منطقه را طوری تهیه کرده بودند که بتواند به‌عنوان الگوی شهری پایدار به لحاظ اکولوژیک، سرمشقی برای سایر مناطق شهری قرار گیرد.
به گفته علی آبادی، در همین راستا کاربری مسکونی از اراضی حومه این باغ را در شعاعی وسیع و کافی، ممنوع و حومه این باغ را به‌طور کامل آموزشی - تحقیقاتی و فضای سبز در نظر گرفته بودند تا آسیبی به این باغ ملی ارزشمند وارد نشود. محل دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، پژوهشگاه پلیمر، پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جوی و سایر مؤسسات تحقیقاتی و اداری حاشیه بلوار پژوهش که در ضلع غربی این باغ قرار گرفته اند، نشان‌دهنده این سیاست معقول و درست است.
وی ادامه داد: در سال 1378 طرح تفصیلی قبلی، از سوی مسئولین وقت شهرداری منطقه 22، مورد بازنگری قرار گرفت و در برخی از مناطق اطراف باغ اجازه ساخت بناهای 2 تا 3 طبقه داده شده است. با نگاهی به ساخت و سازهای بخش شمالی نزدیک به باغ، در سالهای اخیر، به نظر میرسد، از طرح تفصیلی بازنگری شده در سال 1378 نیز عدول شده است. مهمتر و قابل توجه تر از همه این اقدامات ضد محیط زیست و غیر کارشناسی، فاجعه‌ای است که چندماهی است کلید خورده و در شرف تکوین است و هنوز هم متاسفانه ادامه دارد.
رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تاکید کرد: صدور مجوز ساخت 22 برج 38 طبقه با ساخت بیش از 5600 واحد مسکونی درست در جوار ضلع شمالی این باغ است و به نظر می رسد مسئولین ذیربط بدون در نظر گرفتن حقوق مکتسبه این باغ، با قدمت بیش از 54 سال در این منطقه و نیز زیرپا گذاشتن تمامی طرحهای تفصیلی خودشان، متاسفانه باعث گشوده شدن مسیری شده اند که بسیار خطر ناک و فاجعه بار است. به طوریکه اگر در اسرع وقت جلوی آن گرفته نشود، در آینده نه چندان دور نشانی از این میراث علمی، تخصصی، طبیعی و فرهنگی برجای نخواهد ماند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در صورت تحقق این تصمیم اشتباه و غیرکارشناسی و مغایر اهداف زیست‌محیطی منطقه، فجایع و رخدادهای شومی، دومینووار، اتفاق خواهد افتاد، افزود: با رخداد این اتفاقات نهایتاً شاهد زوال تدریجی و کاهش تنوع زیستی این باغ ارزشمند خواهیم بود. ساخت این برج ها عوارض متعدد و زیانباری به دنبال خواهد داشت به شکلی که باعث کاهش شدید سفره‌های آب زیرزمینی منطقه و باغ خواهد شد. همچنین در حال حاضر که این پروژه هنوز شروع نشده است، باغ با کمبود آب و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی‌اش مواجه است و روزبه‌روز آب‌دهی چاه‌های آن در حال کاهش است، به‌طوری‌که آب‌دهی چاه‌های آن از 200 لیتر در ثانیه به 90 لیتر در ثانیه کاهش یافته است. مطمئناً احداث این برج‌ها این بحران را چندین برابر خواهد کرد.
علی آبادی ادامه داد: به‌هم خوردن یک‌پارچگی آموزشی - تحقیقاتی و تفریحی منطقه و ایجاد سازه‌های ساختمانی غول‌پیکر با منظری نامتجانس و زشت در اطراف باغ، جاذبه این باغ را از بین خواهد برد و اشراف ساکنین این برج‌ها به منطقه و باغ، امنیت باغ را به‌شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. شلوغ شدن منطقه، تراکم جمعیت، ایجاد ترافیک و رفت‌وآمد خودروها، باعث بروز آلودگی هوا، آلودگی صوتی و آلودگی نور در شب خواهد شد این مزاحمت‌ها به همراه سایر مزاحمت‌های فیزیکی، باعث آسیب‌پذیری و شکنندگی هرچه بیشتر اکوسیستم پیچیده باغ (که از لحاظ گیاهی، جانوری و میکرو ارگانیسم‌های مفید در تعادلی نسبی به‌سر می‌برد) خواهد شد.
وی تاکید کرد: با اجرای این پروژه، حریم باغ که در فهرست آثار ملی است؛ رعایت نخواهد شد و خلاف آشکار دیگری صورت خواهد گرفت. به‌دلیل وجود بانک‌ژن منابع طبیعی ایران در این باغ و جایگاه مهم باغ در حفظ ذخایر ژنتیکی کشور، در درجه‌بندی سازمان پدافند غیرعامل کشور، جزو مراکز حساس و مهم طبقه‌بندی شده است. این امر ما را ملزم به مصون‌سازی و حفاظت بیش‌ازپیش این مجموعه در برابر هر نوع تهدید عمدی یا غیرعمدی می‌کند، انجام پروژه مذکور ما را در انجام وظایف ذاتی‌مان در این باره بیش‌ازپیش محدود و تضعیف خواهد کرد.