سازه پارچه ای ابزاری نوین در شهرسازی مدرن

اخبار شرکتها - آیا تا کنون به این مسئله فکر کرده‌اید که با مدرنیته شدن زندگی بشر، جلوه‌های سنتی که ریشه در فرهنگ غنی یک جامعه دارند، با چه عاقبتی مواجه می‌شوند؟ طبیعتا المان‌های سنتی جایی در زندگی مدرن امروزی ندارند‌. این در حالی است که اگر با سازه پارچه ای آشنا شوید، دیدگاهتان راجع به این مسئله تغییر می‌کند. سبک پوشش پارچه‌ای و هنر معماری آن قدمت دیرینه‌ای دارد؛ بنابراین اجرای یک سازه پارچه ای مدرن در عصر امروز از جذابیت بالایی برخوردار است.

این روزها استفاده از سازه پارچه‌ای برای کاربری‌های مختلف در سطح شهرها به فراوانی دیده می‌شود. اگر با چیستی این سازه‌ها و نحوه اجرای آن آشنایی درستی ندارید، به شما پیشنهاد می‌دهیم تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید.

سازه پارچه ای چیست؟

قطعا یک ذهنیت کلی از این نوع سازه‌ها دارید؛ اما اگر قبل از بررسی چون و چرای اجرای این سازه‌ها به شرح دقیقی از چیستی آن بپردازیم، خالی از لطف نخواهد بود. سازه پارچه ای که با عنوان سازه چادری یا سازه غشایی نیز شناخته می‌شود، در واقع نوعی سازه مدرن است که سبک آن از سبک پوشش سازه‌های اقوام کهن گرفته شده و در واقع به نوعی ریشه در فرهنگ دیرینه یک ملت دارد‌. سازه‌های چادری را می‌توان شکل تکامل یافته و مدرن چادرهای عشایری دانست.

آنچه در ساخت این سازه‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد، متریال متفاوتی است که در ساخت آن‌ها به کار رفته است. این نوع سازه‌ها به راحتی قابل اجرا هستند و انواع مختلفی دارند. با توجه به اینکه سازه‌های چادری از تکنولوژی و فناوری ساخت جدید بهره می‌برند، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند. در پیاده‌سازی این سازه‌ها یک فاکتور مهم لحاظ شده و آن هم زیبایی و چشم‌نوازی سازه در کنار بهینه‌سازی در استفاده از متریال‌های مصرفی و مقاومت بالای آن است.

سازه چادری سبک معماری انعطاف‌پذیر

قبل از اینکه راجع به مشخصات فنی و فاکتورهای مربوط به سازه چادری صحبت کنیم، بهتر است یک اصل مهم از این محصول که ارتباط مستقیمی به شهرسازی مدرن دارد را بررسی کنیم. این روزها با توسعه زندگی شهرنشینی و عوامل متعدد مرتبط با آن، ساخت و ساز پروژه‌های مختلف کمی چالش برانگیز شده است. آنچه در این بین مورد توجه قرار می‌گیرد، لحاظ کردن یک ویژگی خاص در سازه پارچه ای سبب بهینه‌سازی کاربری آن شده است.

این ویژگی در واقع همان معماری انعطاف‌پذیر است که سبب شده سازه‌های چادری ضمن بهینه‌سازی استفاده از مصالح مختلف به صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری، تأمین نیازهای کاربری مختلف، تطابق با نیاز و اهداف کاربران، افزایش طول عمر سازه و موارد بسیار دیگر برسند. در این معماری جدید همواره یک اصل مهم مطرح می‌شود و آن هم اضافه کردن عملکردهای جدید برای بهبود کاربری سازه است.

قطعا ایجاد سازه‌های متحرکی که زیبایی خیره‌کننده‌ای دارند، هیجان بی‌وصفی خواهد داشت. در انواع سازه پارچه ای که در سال‌های اخیر ترند شده یک ویژگی مهم دیگر نیز به چشم می‌خورد و آن قابلیت تغییرپذیری است. قطعا امکان طراحی و اجرای سازه‌هایی که هیچ شباهتی به سازه‌های معمول ندارند، می‌تواند بسیار جذاب باشد. امکان تغییر فرم در این سازه‌ها ضمن افزایش مزایای مربوط به جلوه بصری سازگازی سازه با شرایط مختلف است.

با توجه به اینکه امکان طراحی این سازه‌ها به صورت موقت و دائم وجود دارد، می‌توان با اطمینان راجع به موضوع شهرسازی مدرن صحبت کرد. موضوع قابل توجه آن است که در اجرای این سازه‌ها محدودیت‌های چندانی تعریف نشده است. همین ویژگی سبب شده تا طراحان و معماران با قدرت و جسارت بیشتری آنچه در ذهن‌شان می‌گذرد را به تصویر بکشند و سپس به اجرا در بیاورند. سازه پارچه ای تطبیقی از سازه مستحکم بتنی، فلزی یا چوبی و صفحات پارچه‌ای انعطاف‌پذیر است.

جنس این صفحات از الیاف پلی‌استر و روکش پی‌وی‌سی است. همانطور که گفتیم شکل‌پذیری این سازه‌های چادری در کنار زیبایی و پایداری این سازه به سیستم‌های غشایی ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد و محبوبیت بسیاری بخشیده است. امکان ایجاد یک نورپردازی فوق‌العاده علاوه بر عملکرد بهینه بر جنبه‌های زیبایی شناسی در ایجاد یک فضای شهری مدرن و البته رویایی می‌افزاید. تا اینجا به صورت کلی مزایای این سیستم‌های غشایی نوین را در ایجاد یک فضای شهری منحصربه‌فرد بررسی کردیم. در ادامه راجع به پارامترهای مهم در ایجاد چنین سازه‌هایی صحبت خواهیم کرد.

انواع سازه‌های پارچه‌ای

سازه‌های چادری بر اساس شکل طراحی آن‌ها به انواع سازه‌های چادری مخروطی، سازه چادری کششی و سازه چادری زین اسبی و مدل‌های دیگر تقسیم‌بندی می‌شوند. سازه‌های مخروطی به واسطه فرم و شکل خاص، همچنین طراحی خروجی آب در سطح پارچه در برابر نفوذ باران مقاومت بسیار زیادی دارند‌. این سازه‌ها به عنوان آلاچیق‌های وی‌آی‌پی نیر شناخته می‌شوند و کاربری آن‌ها بیشتر در زیباسازی روف گاردن‌ها و محوطه‌سازی مدرن دیده می‌شود. سازه پارچه‌ای زین اسبی با طراحی خاصی که دارد برای استفاده در سالن‌ها و پارکینگ‌های چادری بهینه شده است.

فرم این نوع از سازه به گونه‌ای است که امکان استفاده از آن در فضای داخلی نیز وجود دارد. سازه‌های چادری کششی نیز همانطور که از نامشان مشخص است، از خاصیت کشسانی برخوردارند. به واسطه همین ویژگی می‌توان با استفاده از این متریال سازه‌هایی با مقطع مختلف را ایجاد کرد. از آنجا که سازه‌های کششی وزن سبکی دارند، می‌توان از آن‌ها در ساخت فضاهای بزرگ و البته متحرک استفاده کرد. انواع سقف متحرک پارچه ای در کاربری‌های مختلف مانند پارکینگ‌های متحرک از همین متریال ساخته می‌شوند.

سازه‌های پارچه ای کششی

لازم است بدانید سازه‌های پارچه‌ای کششی خود به دو دسته آنتی کلاستیک و سین کلاستیک تقسیم‌بندی می‌شوند. در سازه‌های چادری آنتی کلاستیک پارچه کشیده شده است. تأمین مقاومت این نوع پارچه در برابر نیروهای خارجی به حجم آن ارتباطی ندارد و از طریق فرم پارچه تأمین می‌شود. ایجاد تعادل در این پوشش پارچه‌ای از طریق تسمه‌های تقویت‌کننده صورت می‌گیرد. در این نوع سازه آزادی عمل بیشتری در ایجاد سبک معماری نوین و همچنین ایجاد تعادل در فرم تعریف شده وجود دارد.

این در حالی است که در سازه‌های کششی سین کلاستیک که به سازه بادی معروف است، فشار در جهت عمود بر پارچه وارد می‌شود. به این صورت که این سازه چادری در تمام نقاط دارای فرم منحنی است و انحنای آن در تمام جهان به یک سمت است. در این نوع پوشش فشار سیالات داخلی تعادل سازه را برقرار می‌کند. به عبارتی نیرو با انحنای پوشش در تناسب است. به این ترتیب هرچه قطر کشش افزایش یابد، نیرو نیز بیشتر می‌شود.در این نوع سازه چادری برای تغییر فشار روی سطوح به تکیه‌گاه‌هایی مانند ستون احتیاجی نیست.

سقف متحرک پارچه ای

سقف متحرک پارچه ای یکی از سقف های نوین است که به وسیله ی آن می توان اوقات خوش و فوق العاده ای را در فضا های روباز به وجود آورد. اغلب ما عاشق وقت گذراندن در طبیعت و فضای آزاد هستیم. با استفاده از سقف متحرک شما می توانید بدون هیچ نگرانی اوقات خوشی را داشته باشید. نور مستقیم خورشید، باد، باران و برف از جمله عواملی هستند که شاید مانعی برای گذراندن وقت در هوای آزاد باشند. برای رفع این موانع استفاده از این نوع سقف راهکاری عالی می باشد. در محیط های مختلف مثل حیاط، باغ، ویلا، تراس و رستوران ها می توان از سقف متحرک استفاده نمود. سقف متحرک پارچه ای به صورت اتوماتیک و به کمک ریموت و یا سنسور های هوشمند باز و بسته شده و محدودیتی برای فضای شما ایجاد نمیکند.

متریال سازه‌های پارچه‌ای

سازه پارچه ای از مارسال‌های مختلفی تولید می‌شود. یکی از تفاوت‌های اصلی میان انواع مختلف این سیستم غشایی تنوع در متریال سازنده آن است. به طور معمول در ساخت این سازه‌ها از پارچه پی‌وی‌سی با روکش پلی‌استر استفاده می‌شود. این متریال در برابر فشار کششی و خمش از مقاومت بالایی برخوردار است. حال اگر به همین متریال یعنی پارچه پی‌وی‌سی با روکش پلی‌استر یک لایه بیرونی دیگر اضافه شود، ذرات گرد و غبار به سطح پارچه نمی‌چسبند. در واقع این لایه ویژگی جدید و عملکرد بهینه‌تری به سازه چادری می‌بخشد.

حال جالب آن است که نوع دیگری از پارچه پی‌وی‌سی وجود دارد که روکش اضافی آن ضمن جلوگیری از چسبیدن ذرات گرد و غبار، خود از قابلیت تمیز شونده برخوردار است. با توجه به اینکه سازه‌های غشایی در فضای آزاد مورد استفاده قرار می‌گیرند، قطعا برای این نوع از کاربری‌ها بهینه شده‌اند. پارچه اچ‌د پی‌ای یک نوع پارچه با الیاف در هم تنیده شده است که در برابر نور خورشید مقاومت بالایی دارد و از آن برای ایجاد سایه استفاده می‌کنند. در کل پارچه‌هایی که در ساخت سیستم‌های غشایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از طول عمر بالایی برخوردارند‌.

از دیگر ویژگی‌های این متریال‌های مصرفی می‌توان به اشتعال‌پذیری خیلی کم و قابلیت ضد یووی اشاره کرد. با توجه به اینکه سازه چادری مدام در معرض شرایط جوی مختلف قرار دارد، می‌توان اهمیت استفاده از متریال‌های باکیفیت را درک کرد. علاوه بر پارچه‌هایی که در ساخت این سیستم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، اجرای یک سازه پارچه‌ای به یک استراکچر وابسته است. استراکچر در واقع اسکلت با بخش فلزی این سازه است که از آلیاژهای مقاوم با پوشش گالوانیزه تشکیل شده است‌. اتصال پارچه سازه چادری به استراکچر از طریق ورق‌های فولادی انجام می‌شود.

کاربری‌های مختلف سازه‌های چادری

طبیعتا برای سازه پارچه ای کاربری خاصی تعریف شده است. کاربرد‌های مختلف سازه‌های غشایی را می‌توان در دو دسته کاربری عمومی و کاربری ویژه جای داد. از کاربری عمومی این تجهیزات مدرن می‌توان به اجرای آن‌ها به عنوان سایه‌بان های شهری، مراکز خرید و سایر مراکز تجاری، استادیوم‌ها، سقف آتریوم‌ها، آمفی تئاتر، پوشاندن پیاده روها، طراحی ساختمان‌های شاخص شهری، پارکینگ خودرو، نمایشگاه‌ها و غرفه‌های نمایشگاهی، طراحی داخلی و موارد بسیار دیگر اشاره کرد.

در مورد کاربردهای ویژه این سازه‌ها که بیشترین تأثیر را در زیبایی شناسی فضای مدرن شهری دارند، نیز می‌توان کاربردهای هنری و مجسمه‌سازی، نورپردازی فضا و روشن‌سازی آن، پوشاندن دیوارهای نامطلوب داخلی، کاهش دریافت اشعه مضر نور خورشید از فضاهای نورگیر، جداسازی فضاهای داخلی، طراحی المان‌های شهری و کاربری‌های دیگر را نام برد. اگر در بررسی کاربردهای سازه پارچه ای راجع به مراحل اجرای آن صحبت کنیم، خالی از لطف نخواهد بود. با توجه به اینکه هر کاربری تعریف شده برای سازه چادری طراحی خاصی می‌طلبد، می‌توان ارتباط میان این دو فاکتور مهم را توجیه کرد.

قبل از طراحی و نصب هر سازه پارچه ای باید ابتدا نوع کاربری سازه مشخص شود. پس از آن باید محل نصب سازه مورد بررسی قرار بگیرد و یک نقشه از محل نصب آن تهیه شود. این مراحل در افزایش مقاومت سازه غشایی اهمیت بسیاری دارند. به این ترتیب کارفرما می‌تواند محل دقیق صفحه‌گذاری و ستون‌گذاری را مشخص کند. پس از آن استراکچر سازه به محل نصب آن منتقل و مونتاژ می‌شود. در نهایت پارچه‌های مخصوص سازه چادری روی استراکچر نصب می‌شوند.

مزایای سازه پارچه ای

اولین مزیت در ساخت و اجرای سازه‌های چادری حذف بار مرده‌سازه است. همانطور که می‌دانید استفاده از مصالح سنگین در سقف سازه‌های ساختمانی معمولی بار مرده ساختمان را افزایش می‌دهد. حتی در شرایطی که مهندسین معماری به دنبال بهینه‌سازی مصالح ساختمانی برای کاهش بار مرده ساختمان هستند، به هیچ وجه نمی‌توانند به صورت کامل این بار اضافی را حذف کنند. آنچه به سازه‌های مدرن محبوبیت بسیاری بخشیده است، حذف بار مرده در سازه، افزایش مقاومت و طول عمر بالای این سازه‌هاست. هر سیستم غشایی استاندارد بیش از بیست سال عمر مفید دارد‌، چه بسا در کنار استحکام فوق‌العاده جنبه‌های زیبایی‌شناسی آن نیز حفظ شده است.

در بندهای قبل به صورت پراکنده به مزایای این سازه‌های غشایی اشاره کردیم. آنچه سبب می‌شود که هدف اجرا و استفاده از سازه‌های چادری در شهرسازی مدرن و ایجاد یک فضای شهری رویایی و زیبا محقق شود، امکان طراحی‌های متنوع و زیبای این سازه است. انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری متریال‌های تشکیل‌دهنده سازه غشایی این امکان را برای صاحبین پروژه‌های مختلف فراهم ساخته‌اند که طرح‌های نامحدودی را برای این سیستم به مرحله اجرا درآورند. علاوه بر آن استفاده از مصالح بهینه شده در این سازه ضمن پیاده‌سازی فرم‌های زیبا، فضای موجود در سازه را نیز کاربردی‌تر ساخته است.

در واقع می‌توان با استفاده از چند متریال نسبتا ساده یک سازه زیبا با فضای عملکردی را ایجاد کرد. همانطور که گفتیم بشر در تمام سازه‌های مدرن به دنبال استفاده بهینه است. حال اگر بتوان شرایطی را ایجاد کرد که استفاده از منابع طبیعی نامحدود در راستای صرفه‌جویی در منابع تجدیدناپذیر، به حداکثر برسد، بسیار ایده‌آل خواهد بود. نکته اینجاست سازه پارچه ای از شفافیت قابل توجهی برخوردار است و این امکان را به کاربران می‌دهد که در طول روز از نور ملایمی که فضای داخلی سازه غشایی را روشن می‌کند، استفاده کند و در طول شب نیز از روشنایی چراغ‌های مختلف در سطح شهر بهره‌مند شوند.

سرعت مونتاژ و نصب اجزای تشکیل‌دهنده سازه‌های پارچه‌ای حتی در سازه‌هایی که ابعاد بزرگی دارند، بسیار بالاتر از اجرای سازه‌های دیگر است. این در حالی است که سرعت برچیدن سازه نیز به همان نسبت بالاست. به همین خاطر می‌توان بر اساس یک زمان‌بندی اصولی، امور مربوط به پیاده‌سازی سیستم غشایی را پیش برد. استفاده از پارچه‌های مخصوص سازه غشایی سبب شده که در استفاده از سازه‌های فلزی برای اجرای سقف صرفه‌جویی شود. این در حالی است که این پارچه‌های سبک از خاصیت کشسانی بالایی برخوردارند و به طرز چشم‌گیری مقاومت سازه را در برابر زلزله افزایش می‌دهند.

یکی از مهم‌ترین مزایای اجرای سازه پارچه ای صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید است. طبیعتا هزینه اجرای یک سازه سبک پارچه از هزینه ساخت و ساز پروژه‌های ساختمانی معمول ارزان‌تر است. نصب و استفاده از این سازه‌های غشایی در دراز مدت از صرفه اقتصادی قابل توجهی برخوردار است. متریال پارچه‌ای به کار رفته در این سیستم شهرسازی مدرن مقاومت بسیار بالایی دارد. این غشایی خود پاک‌شونده هزینه‌های نگهداری بنا را کاهش می‌دهد و ضمن جلوگیری از افزایش دما به صرفه‌جویی در مصرف انرژی نیز کمک می‌کند.

از دیگر مزایای این سازه‌های نوین می‌توان به قابلیت چاپ روی پارچه، تنوع رنگ، قابلیت نورپردازی، قابلیت استفاده در شرایط اقلیمی مختلف، خلق آثار معماری زیبا و چشم‌نواز، خاصیت ضدقارچ، جذب حداقلی آلودگی، عدم تغییر رنگ در طول زمان، جذب صوتی بالا، امکان هدایت آب باران، مقاومت در برابر بار باد و برف، مقاومت در برابر آتش و موارد بسیار دیگر اشاره کرد. در مورد مقاومت این سازه پارچه ای در شرایط جوی مختلف یک نکته مهم وجود دارد؛ هر نوع پارچه غشایی از ویژگی‌های مقاومتی و کششی مختلفی برخوردار است؛ بنابراین باید برای هر نوع اقلیم پارچه مناسب با مقاومت کافی را تهیه کنید و از سازگاری آن با شرایط جوی محل نصب سازه چادری، اطمینان حاصل کنید.

جمع بندی

همانطور که تا اینجا متوجه شدید، با وجود پیشرفت‌های قابل توجهی که در عرصه تکنولوژی و صنعت ساخت و ساز ایجاد شده است، هنوز هم می‌توان برخی از المان‌های سنتی را در زندگی مدرن امروزی مشاهده کرد. استفاده از سازه‌های چادری و تجهیزاتی همچون سقف متحرک پارچه‌ای در سبک معماری نوین برای ایجاد فضای شهری مدرن و حتی زیباسازی فضاهای داخلی در واقع از سبک زندگی چادر نشینی برگرفته شده است. این نکته که پیشرفت علم و هنر معماری در بهینه‌سازی مصالح و افزایش عملکرد سازه‌های پارچه‌ای و همچنین زیباسازی سیستم‌های غشایی نوین نقش بسیار مهمی داشته، غیر قابل انکار است. سازه پارچه ای نوعی سازه مدرن است که از متریال‌های باکیفیتی شاخته شده و مزایای متعدد تعریف شده برای آن کاربری‌های مختلفی به این سازه‌ها بخشیده است.

اجرای یک سازه چادری علاوه بر سهولت اجرا، صرفه‌جویی در وقت، انرژی و سرمایه نقش مهمی در جلوه بصری و زیبایی شناسی فضای شهری دارد. شما نیز به خوبی می توانید اهمیت اجرای این سازه‌های زیبا در فضایی که از ساختمان‌های بلند و آسمان‌خراش پر شده است را درک کنید. با توجه به اینکه متریال‌های تشکیل‌دهنده سازه‌های چادری در کیفیت‌های مختلفی تولید می‌شوند، لازم است قبل از اجرای سازه ابتدا نوع کاربری خود را مشخص کنید و بر اساس آن متریال مصرفی برای پیاده‌سازی سیستم غشایی مدنظر خود را انتخاب کنید. وجود خاصیت انعطاف‌پذیری در کنار مزایای دیگر این سازه به شما امکان می‌دهد که طرح دلخواه خود را در موقعیت‌های مختلف اجرا کنید.