شنبه 24 آبان 1404
اجتماعی

سایه سنگین دیابت بر آینده سلامت ایرانیان / باورهای غلط مانع تشخیص به موقع می‌شوند

خبرگزاری دانشجو مشاهده در مرجع
سایه سنگین دیابت بر آینده سلامت ایرانیان / باورهای غلط مانع تشخیص به موقع می‌شوند

دیابت با رشد نگران‌کننده و کاهش سن ابتلا، به یکی از جدی‌ترین بحران‌های سلامت ایران تبدیل شده و اکنون میلیون‌ها ایرانی را در معرض خطر مستقیم قرار داده است.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، مهدی عندلیب، دیابت طی دو دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت ایران تبدیل شده است. الگوی زندگی کم‌تحرک، افزایش مصرف غذا‌های پرکالری و روند پیری جمعیت، همگی به رشد مداوم شمار مبتلایان به این بیماری مزمن دامن زده‌اند.

آمار جهانی نشان می‌دهد حدود 600 میلیون نفر در دنیا به دیابت مبتلا هستند.

تشخیص دیرهنگام

یکی از چالش‌های اصلی، دیرتشخیص‌بودن دیابت است. بسیاری از مبتلایان تا زمانی که عوارض بیماری مانند اختلالات بینایی، مشکلات کلیوی یا بیماری‌های قلبی ظاهر نشود، از وضعیت خود آگاه نمی‌شوند.

در همین رابطه لازم است بدانیم که اگر برای درمان دیر اقدام شود و بیمار با تأخیر مراجعه کند، عوارض غیرقابل برگشت خواهند بود؛ اما اگر مراجعه به‌موقع انجام شود، این عوارض قابل کنترل هستند.

بیماران دیابتی در صورتی که کنترل مطلوبی نداشته باشند، چهار برابر بیشتر نسبت به سایر افراد دچار مشکلات قلبی می‌شوند.

دیابت، شایع‌ترین علت قطع عضو در کشور است. 15 درصد افرادی که دچار زخم‌های دیابتی می‌شوند، درجاتی از قطع عضو پا را تجربه می‌کنند.

لازم به ذکر است بر اساس بررسی های میدانی باورهای اشتباه در خصوص برخی از بیماری ها، نسخه های غیرعلمی و بی‌ربط و سودجویی برخی افراد به اسم طب سنتی در عدم تشخیص به موقع دیابت نقش زیادی داشتند.

دیابت در ایران

دیابت در ایران نه فقط یک بیماری فردی بلکه یک معضل جدی سلامت عمومی و اقتصادی است. در ایران حدود 7.5 میلیون نفر دیابتی و 9 میلیون نفر پیش دیابتی داریم و روند افزایش ابتلا و کاهش سن شروع بیماری، هشداردهنده است.

شیوع دیابت در افراد بزرگسال کشور 14 درصد است و همچنین در حال حاضر حدود 1.5 میلیون کودک در کشور به دیابت مبتلا هستند.

طبق اعلام رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم، 30 درصد مردم کشور از بیماری دیابت خود بی‌خبرند و تنها 25 درصد بیماران دیابتی کنترل مطلوبی بر بیماری خود دارند.

عدم دسترسی به اطلاعات درست در رابطه با دیابت

رئیس مرکز تحقیقات دیابت در گفتگو با دانشجو تصریح کرد: حدود 50 درصد از بیماران دیابتی اطلاعات خود را از رسانه‌ها به دست می‌آورند، اما بر اساس بررسی‌ها، تنها کمتر از 25 درصد از افراد از سواد سلامت کافی برای ارزیابی و تحلیل اطلاعات دارند. این امر باعث انتشار اطلاعات غلط و گیج‌کننده در میان مردم می‌شود.

جای خالی پزشک خانواده و نظام ارجاع

نظام سلامت بدون یک شبکه منسجم ارجاع، هم پرهزینه‌تر اداره می‌شود و هم توان پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی مردم را از دست می‌دهد.

نبود پزشک خانواده در بسیاری از مناطق کشور باعث شده مراجعه مستقیم به متخصصان، انجام آزمایش‌های تکراری، مصرف بی‌رویه دارو و ازدحام در مراکز درمانی به یک روند عادی تبدیل شود. در چنین وضعیتی، هم کیفیت خدمات کاهش می‌یابد و هم هزینه‌های نظام سلامت به‌طور غیرضروری افزایش پیدا می‌کند. اجرای درست طرح پزشک خانواده، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، باعث جلوگیری از درمان‌های غیرضروری می‌شود.

دیابت خود یکی از بیماری هایی است که قطعا با یک برنامه مناسب در نظام سلامت به راحتی با یک رژیم غذایی صحیح قابل پیشگیری است و بسیاری از موارد اصلا به مرحله مصرف انسولین نخواهند رسید، اما با این وجود شاهد این هستیم که همواره با درصد زیادی از بیماران مواجه می‌شویم که شدت بیماری در آنها افزایش یافته و ناچار درگیر مواردی مثل کمبود انسولین نیز هستیم.

در همین رابطه دبیرکل خانه پرستار در گفت‌و‌گو با SNNTV اظهار کرد: اکنون هزینه درمان «پای دیابتی» در سال حدود 200 میلیون تومان است. در حالی که دیابت با یک آموزش ساده آموزشی که فرد بداند باید رژیم غذایی مناسب را رعایت کند، تحرک داشته باشد و در صورت لزوم یک قرص مصرف کند قابل کنترل و پیگیری است. با آموزش می‌توان بسیاری از این بیماری‌ها را به‌طور مؤثر مدیریت کرد. انجام این کار باید بر عهده گروه نظام ارجاع باشد. با این حال، نظام ارجاع و پزشک خانواده با آن مخالف هستند؛ چراکه منافع گروهی در این میان تحت تأثیر قرار می‌گیرد.