ستاره کمیاب
در پنجاهمین سالروز مرگ بروس لی، مردم در نقاط مختلف دنیا یادش را گرامی نگه داشتند. در همین رابطه گاردین در گزارشی مفصل به زندگی او پرداخت. این نشریه نوشت بروس لی در طول زندگی کوتاهش فقط 4 فیلم ساخت، اما اکشن هنگ‌کنگی را به هالیوود آورد و چهره سینمای آسیا را برای همیشه تغییر داد. موفقیت فیلم «همه‌چیز، همه‌جا، یک‌باره» در اسکار امسال، 50 سال پس از مرگ بروس لی، یادآور تاثیری است که او بر...
گاردین نوشته است: «لی یکی از آن ستاره‌های کمیاب است که از فیلم‌هایش بزرگ‌تر است. با وجود اینکه او تنها 4 فیلم کامل از خود به جا گذاشت در عمل خالق یک ژانر کامل شد و کتاب اکشن هالیوود را به‌تنهایی نوشت. لی از DNA فرهنگ جهانی عبور می‌کند و در بازی‌های ویدئویی، هیپ‌هاپ و هنرهای رزمی ترکیبی، تاثیرگذار شده است. این واقعیت که او در جوانی، بر اثر شرایطی گیج‌کننده و پیش‌پاافتاده و به دلیل واکنش به یک داروی مسکن جان باخته، نیز افسانه او را برای همیشه ماندگار ساخته است.» در این گزارش آمده است: «لی همچنین شخصیت منحصربه‌فردی داشت: جدی، منظم، فردی فیزیکی و در عین حال مغزی؛ چهره‌ای که سال‌های نوری از کلیشه‌های غربی هالیوود برای نمایش مردانگی آسیایی فاصله داشت.
او در سانفرانسیسکو به دنیا آمد، سپس در هنگ‌کنگ بزرگ شد و بازگشت او به آمریکا در 18سالگی رخ داد. در این دوره مردان آسیای شرقی در هالیوود به عنوان خدمتکار، چهره شرور شیطانی یا دزدان دندان‌شکن و اغلب توسط بازیگران سفیدپوست بازی می‌شدند. لی خیلی زود و با وجود آموزش فهرستی از هنرجویان مشهور در هنرهای رزمی از جمله استیو مک‌کوئین، جیمز کابرن و شارون تیت، متوجه شد آمریکا آمادگی پذیرش یک مرد برجسته آسیایی را ندارد.» در بخش دیگری از این گزارش نوشته شده است: «آخرین بی‌احترامی به او در سریال تلویزیونی کونگ فو در دهه 1970 رخ داد. با وجود مشارکت لی در تولید این سریال، که درباره یک راهب شائولین در غرب قدیم بود، او برای نقش اصلی تست داد، اما درنهایت دیوید کارادین، که نه تبار چینی داشت و نه دانشی از هنرهای رزمی، انتخاب شد.» گاردین نوشته است: لی با بازگشت به هنگ‌کنگ در سال 1971، موفق شد 4 فیلم را ظرف 2 سال بسازد و به یک سوپراستار جهانی تبدیل شود. فیلم‌های لی علاوه بر نمایش مهارت‌های فیزیکی خیره‌کننده‌اش، روایت‌هایی از مقاومت بودند.
او در کنار کارگران مظلوم کارخانه و در برابر فساد جنایتکارانه در «رئیس بزرگ» ایستاد و جنگ صلیبی یک‌نفره‌ای را علیه ظلم استعماری بریتانیا آغاز کرد. در «راه اژدها»، او رستوران خانوادگی را نجات می‌دهد. حالا دیگر فقط مخاطبان محلی نبودند بلکه لی به نماد جهانی سرپیچی تبدیل شد: مردی رنگین‌پوست که خود را با ابزارهایی که در دسترس داشت، به رخ می‌کشد. زمانی که دانشجویان هنگ‌کنگی سال 2019 در برابر اقتدارگرایی چینی مقاومت می‌کردند به این اصل لی عمل کردند: «بی‌شکل باش، مثل آب».
در این گزارش آمده است: «موفقیت این فیلم‌ها در نهایت توجه هالیوود را به خود جلب کرد، اما حتی با فیلم کلاسیک او، «اژدها وارد می‌شود»، که یک ماه پس از مرگش اکران شد، لی برای یک فیلم به‌تنهایی قابل‌اعتماد نبود و به همین دلیل جیم کلی و جان ساکسون در کنار او قرار گرفتند. شوق کونگ‌فو در دهه 70 همه‌چیز، از کتاب‌های مصور تا موسیقی پاپ، را در بر گرفت. در آن زمان، لی صنعت فیلم هنگ‌کنگ را نیز تقویت کرد و موجب شد پس از آن بازیگران آن خطه راهی غرب شوند: جکی چان، جت لی، دانی ین، مگی چونگ و البته میشل یئو. ناگفته نماند جریانی از رزمی‌کاران غربی، از ژان کلود ون‌دام گرفته تا جیسون استاتهام، هم از وی الهام گرفتند.»
در این مطلب تاکید شده است: «صادرات فیلم‌سازان اکشن مانند جان وو و یوئن وو پینگ نیز به همان اندازه قابل‌توجه بود که دومی به «ماتریکس» طعم اکشن متمایز خود را بخشید. در قرن بیست و یکم، اکشن با طعم هنگ‌کنگی به عنصر ضروری سینمای اکشن بدل شد و تاکنون همین‌طور باقی مانده است.
می‌توان از تاثیر لی به‌عنوان مثال در شکل گرفتن «ماموریت غیرممکن» تام کروز (وو کارگردان قسمت دوم بود)، «شانگچی» مارول (کمیکی که از بروس لی الهام گرفته) یا «جان ویک» کیانو ریوز (که بازیگر و کارگردانش چاد استاهلسکی، هر دو در «ماتریکس» حضور داشتند) یاد کرد. و کوئنتین تارانتینو را فراموش نکنیم که به طور کلی از سینمای هنگ‌کنگ وام گرفت و این را در «سگ‌های انباری» و در فیلم «بیل را بکش» به عینه می‌توان دید؛ اما تارانتینو در فیلم «روزی روزگاری در هالیوود» که لی را با بازی مایک مو در آن تصویر کرد وی را به عنوان «مرد کوچکی با دهان بزرگ» خواند. این دیالوگ از سوی بسیاری از جمله دختر لی، شانون، به عنوان یک کاریکاتور توهین‌آمیز تلقی شد که همچنان قصد دارد شخصیت آسیایی را تحقیر کند.»
گاردین در پایان نوشته است: «هر چند امروز «سفید‌شویی» محتوای آسیایی هنوز در کلیشه‌های هالیوودی از بین نرفته، اما پیشرفت‌هایی صورت گرفته است و برای آن باید از لی تشکر کرد. فراتر از آن تماشای او هنوز هم روی پرده هیجان‌انگیز است. هرچند بسیاری از فیلم‌های او اکنون قدیمی به نظر می‌رسند، اما ظاهر فیزیکی و حضور لی همچنان الهام‌بخش است. او یک انسان تمام‌عیار خودساخته و در‌عین‌حال مردی از جنس مردم بود. جای تعجب نیست که هنوز یادش گرامی داشته می‌شود.»
--> اخبار مرتبط