سرنوشت‌های آلمانی‌های مقیم ایران در سال‌های بین دو جنگ جهانی

در نشست «آلمانی‌های مقیم ایران در بین دو جنگ جهانی و سرنوشتشان در زندان‌های جنگی استرالیا» مطرح شد که قرار است پژوهش‌هایی درباره سرنوشت این آلمانی‌ها در ایران منتشر شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «آلمانی‌های مقیم ایران در بین دو جنگ جهانی و سرنوشتشان در زندان‌های جنگی استرالیا» با حضور علی‌محمد طرفداری رئیس گروه پژوهش‌های ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و پدرام خسرونژاد استاد و پژوهشگر دانشگاه سیدنی غربی به صورت آنلاین در اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست آنلاین علی محمد طرفداری به بررسی زندگی آلمانی‌ها در فاصله جنگ جهانی اول و دوم در ایران پرداخت و گفت: از سرنوشت بسیاری از کشورهای غربی در بین جنگ جهانی اول و دوم خبری اطلاعات دقیقی وجود ندارد. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران بنا دارد با همکاری دانشگاه سیدنی غربی استرالیا با بررسی زندگی آلمانی‌هایی که در فاصله جنگ جهانی اول و دوم در ایران اقامت داشتند به بررسی از تاریخ ایران در آن دوره زمانی بپردازیم.

وی ادامه داد: هم اکنون در آغاز راه هستیم و قرار بود زودتر این پروژه را عملیاتی کنیم اما به دلیل شیوع ویروس کرونا این طرح متوقف شد و در تلاش هستیم در ادامه مسیر و با بهبود یافتن شرایط، برنامه‌هایی مانند برگزاری کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های تخصصی، برگزاری نمایشگاه عکس را برگزار کنیم. با توجه به همکاری‌هایی که بین سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و دانشگاه سیدنی غربی استرالیا به وجود آمده خروجی‌هایی در قالب کتاب مجموعه روایت‌های تاریخ شفاهی یا ساخت فیلمی مستند خواهیم داشت.

در ادامه این نشست خسرونژاد استاد و پژوهشگر دانشگاه سیدنی غربی به توضیح جمع آوری اطلاعات به منظور مصاحبه تاریخ شفاهی زندگی آلمانی‌ها در ایران اشاره کرد و گفت: این پژوهش به طور کامل مبتنی بر روش شناسی مردمی است و دارای زیرگروه‌های مردم شناسی فرهنگی و اجتماعی، مردم شناسی تصویری و مردم شناسی متقابل است که برای پیشبرد این پژوهش به روش سوم عمل کردیم.

وی افزود: جمع آوری اطلاعات و داده‌های این طرح 10 ماه به طول انجامید و در این مدت با شناسایی 10 خانواده آلمانی که بین سال‌های 1314 تا 1320 در ایران زندگی می‌کردند؛ مصاحبه‌های مربوطه و اطلاعات لازم را جمع آوری شده است. همچنین تا اکنون توانسته‌ایم 20 درصد از اطلاعات به دست آمده را از طریق آرشیوهای به جامانده از آلمانی‌های مقیم ایران تهیه و تنظیم کنیم و 80 درصد باقی مانده را نیز از طریق انجام مصاحبه به عنوان تاریخ شفاهی به دست آورده‌ایم. در میان جست‌وجوها به منابع ارزشمند دیگری چون دایر المعارف هنرهای بومی علم و صنایع ایران که توسط یک متخصص آلمانی گردآوری شده بود و شامل 5 هزار عکس، 3 هزار نگاتیو و 10 هزار فیش، نامه و مکاتبات با ایران می‌شود؛ دست پیدا کردیم.

خسرونژاد ادامه داد: بر اساس اطلاعات به دست آمده 5 تا 10 هزار آلمانی در سال‌های 1314 تا 1320 در ایران زندگی می‌کردند شدند و در خاطرات خود از ایران به عنوان سرزمینی مناسب برای گذراندن زندگی، کار، تحصیلات و تشکیل خانواده یاد کردند و در عین حال توانستند فعالیت‌های عمرانی بسیاری در ایران به انجام برسانند.

وی اضافه کرد: به دنبال جنگ جهانی دوم و دستور چرچیل در آبان ماه 1320 تعدادی از آلمانی‌های مقیم ایران به استرالیا فرستاده شدند.

استاد و پژوهشگر دانشگاه سیدنی غربی گفت: بی تردید منابع بسیاری از این افراد در ایران جامانده است و ما در تلاش هستیم با بهره مندی از روش مردم شناسی متقابل بخشی از تاریخ را احیا کنیم. زمان دقیقی را برای خروجی این طرح نمی‌توان تعیین کرد اما پیش بینی می‌شود طی 2 سال آینده با مشارکت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و دانشگاه سیدنی غربی استرالیا به منظور گردآوری مستندات به جامانده از متخصصان آلمانی مقیم ایران به نتایج قابل ملاحظه‌ای دست پیدا کنیم.