سریال «بادار» تلاشی برای حفظ گاو سیستانی و فرهنگ غنی سیستان و بلوچستان

باشگاه خبرنگاران خبرنگاران؛ پریزاد اقبالی - گاو سیستانی، نمادی 5000 ساله از مقاومت تاریخی ایران است. از اسکلت‌های کشف‌شده در اسکندیناوی تا حضور این گاو در شهر سوخته، همه روایت‌گر قدمتی هستند که تاریخ ما را زنده نگه می‌دارند. این روایت نه تنها در کتاب‌ها، بلکه در زندگی مردم سیستان جاری است. امروز، این نماد تاریخی در معرض انقراض قرار دارد، اما با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری‌های زیستی و سلول‌های بنیادی، هنوز حفظ شده است.

سریال بادار به کارگردانی سیروس حسن‌پور و نگارش فاطمه سلطانی، معصومه میرابوطالبی و زینب امامی‌نیا از شب گذشته (3 شهریور) در شبکه یک به نمایش فرهنگ، موسیقی و زندگی مردم سیستان پرداخته است. در ادامه با فاطمه سلطانی نویسنده این سریال گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

فاطمه سلطانی نویسنده سریال بادار یا همان گاو سیستانی گفت: گاو سیستانی، نه تنها در سیستان و بلوچستان، بلکه در تمام سرزمین پهناور ایران باستان، نمادی از فرهنگ و تمدن غنی این دیار به شماره می‌رود. نمونه‌هایی از این نماد فرهنگی را می‌توان در سردیس‌های باب سیستان در ستون‌های تخت جمشید و دیوارنگاره‌هایی که از قرن‌ها پیش به ارث رسیده‌اند، مشاهده کرد. همچنین، در موزه شهر سوخته، مجسمه‌هایی وجود دارند که کاوشگران از بقایای این شهر باستانی پیدا کرده و تماشای آنها در موزه‌ها، بیننده را به عمق تاریخ و فرهنگ این نژاد پیوند می‌زند.

او افزود: گاو سیستانی، نماد غیرت و قدرت در این سرزمین است. این نژاد گاو، با خلق و خوی وحشی و استقلال طبیعی‌اش، در بیابان‌ها و نیزار‌های هامون رشد کرده و بر خلاف نژاد‌های دیگر، نیاز به مراقبت خاصی ندارد. قرن‌ها است این منبع تغذیه‌ای با ارزش برای مردم به شمار می‌آیند که می‌توان گفت که انسان‌ها را مقدس می‌کند چراکه این حیوان برای این دیار غیرقابل انکار است.

سلطانی ادامه داد: ذبح گاو سیستانی نیز یک سنت خاص و بی‌نظیر است که شاید در هیچ جای جهان مشابهی نداشته باشد. پیش از آن‌که برای مصرف مردم ذبح شود، به مدت یک روز در مقابل کشتارگاه نگهداری می‌شود تا ساکنان منطقه از سلامت آن اطمینان حاصل کتند. در این مدت، مردم به تردد و بررسی گاو می‌پردازند و در پایان روز، گاو ذبح می‌شوند و برای تغذیه مردم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

او با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در حوزه دانش‌بنیان و پیشرفت علم و فناوری اظهار کرد: فرمایشات مقام معظم رهبری مرا بر آن داشت تا در تولید یک اثر دانش‌بنیان پیش‌قدم شوم. به همین دلیل، آقای دکتر علیرضا خاکدامن، که در آن ایام معاونت ستاد زیست‌فناوری، ارتباط برقرار کردند و در پروژه‌های دانش‌بنیان پرسش‌هایی مطرح کردند. آنها موضوعات متعددی را معرفی کردند، از جمله چاه‌های ژرف، گلخانه‌های هیدروپونیک، مرغ لنگ و گاو سیستانی. از میان این موضوعات، گاو سیستانی به دلیل بکر بودن منطقه و قابلیت تولید یک درام جذاب، انتخاب شد.

نویسنده سریال بادار بیان کرد: از طرفی، یکی از دلایل مهم گاو سیستانی به قرار گرفتن در آستانه انقراض، من را به آقای دکتر مقصودی، از پژوهشگران این حوزه، مرتبط ساخت. تیم تولیدی ما به مدت هفت ماه در مکان‌های مختلف کار و در نهایت 30 قسمت از این سریال را تولید کرد.

او در پایان تصریح کرد: امید دارم که این اثر مورد توجه قرار بگیرد و گامی را برای حفظ این نژاد ارزشمند باشد؛ نژادی که می‌تواند به مردم سیستان کمک کند تا در این خط وسیع و محروم، که با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم‌کند، به منبع تغذیه‌ای پایدار باقی بماند. حفظ این نژاد نه تنها به معنای حفظ یک میراث فرهنگی، بلکه به معنای غذایی برای آینده این منطقه است.