دوشنبه 5 آذر 1403

«سونامی پیری جمعیت» و زیرساخت‌هایی که باید برای آینده ایران پیش بینی کرد

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
«سونامی پیری جمعیت» و زیرساخت‌هایی که باید برای آینده ایران پیش بینی کرد

در شرایط کنونی که خطر بزرگی چون پیری جمعیت، ایران را به صورت جدی تهدید می‌کند علاوه بر افزایش نرخ جمعیت و تلاش برای جوان کردن جمعیت، باید به تأمین زیرساخت‌هایی در جامعه اندیشید که در صورت رسیدن جامعه به وضعیت قرمز پیری جمعیت، به کار بسته شده و جامعه را نجات دهند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صاحب نیوز؛ هشدارهای مربوط به کاهش جمعیت زیاد از طریق رسانه‌ها به گوش می‌رسد به ویژه این که در اولین روزهای شروع به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که نمایندگانی دغدغه مند و انقلابی را در برمی‌گرفت این مسأله به صورت جدی اعلام شده و سیاست گذاری‌هایی برای مقابله با آن تدوین و تصویب شد.

پیری جمعیت خسارت محض به کشور و یکی از بهترین حربه‌های دشمن برای نابودی ایران خواهد بود. دشمنان این تمدن کهن شاید اکنون خیلی به خواسته خود نزدیک شده باشند و چون این بار حکومت اسلامی ایران را دیده‌اند و بغض و عداوتی چهل و سه ساله را نیز در سینه پرورانده‌اند قطعاً این بار در صورت تسلط بر کشور ما، جز به نابودی سرزمین ایران و نگذاشتن آثاری از این کشور بسنده نخواهند کرد.

همه دستاوردهای امروز کشور و هم توانایی نظامی آن مادامی ادامه پیدا خواهد کرد که نیروی انسانی قدرتمند، جوان و متعهد به عنوان نیرو محرکه کشور وجود داشته باشد و در صورت کمبود این نیرو دیگر نمی‌توان مطمئن بود کشور از شر دشمن مصون است.

گذشته از این که درصورت پیری جمعیت، خطر ضعیف شدن ایران از بُعد امنیت بین المللی مطرح است، مشکلات و آسیب‌های بسیار مهم دیگری نیز در این شرایط قابل تصور است. خطر کمبود نیروی کار برای حضور در بخش‌های مختلف تولیدی، خدماتی و تجاری و تأمین نیازهای کشور از این جمله است.

وقتی به عنوان مثال 30 میلیون شغل در کشور در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند تا جامعه را تشکیل دهند و نیازمندی‌های جامعه را تأمین کنند با کاهش نیروی انسانی رفته رفته این مشاغل بدون متصدی رها می‌شوند و از بقالی محله تا مناصب بزرگتر تعطیل شده و کار مردم بر زمین می‌افتد و خود این آسیب‌هایی دارد مانند این که ایران مجبور به پذیرش مهاجرین برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود می‌کند و آنگاه است که منافع ملی کشور به خطر می‌افتد، ارز و سرمایه کشور به خارج هدایت می‌شود و غیره.

باز هم آسیب‌های دیگری را می‌توان برای پیری جمعیت نام برد که در این جا خیلی به آن نخواهیم پرداخت چون موضوع اصلی گزارش موضوعی دیگر زیرشاخه این مسأله است.

در مقابل پیری جمعیت مهمترین اقدامی که می‌شود انجام داد افزایش نرخ زاد و ولد در کشور است یعنی تغییر 180 درجه‌ای دادن به مسیری که از دهه 70 کشور با تمام توان با شعار نفوذی «فرزند کمتر، زندگی بهتر» در جامعه ایرانی نهادینه کرده است و اکنون دریافته که این شعار جز اشتباه و خیانت چیزی نبوده است.

آن قدر آسیب برای فرزند کمتر قابل بیان است که خود چندین گزارش و یادداشت و مقاله نیاز دارد. از همین پیری جمعیت در بعد جامعه گرفته تا نیروی کمک دهنده کمتر در دوران بیماری یا پیری در سطح خانواده که مسأله بسیار مهم و قابل تأملی است و غیره.

افزایش نرخ زاد و ولد اولین و مهمترین کار برای مقابله با پیری جمعیت در کشور است که طبیعتاً باید به طور جدی مورد توجه قرار بگیرد و در تمام سطوح و عرصه‌های کشور برای آن برنامه ریزی شود که به حمدلله در یکی دو سال اخیر گام‌های خوبی در این رابطه برداشته شده است، از تأمین زمین و امتیازات معیشتی برای خانواده‌های دارای سه فرزند گرفته تا فرهنگ سازی در این رابطه و تشویق زوج‌های جوان به فرزندآوری.

اما در کنار این مسأله بسیار مهم و قابل توجه، دستگاه حکومت باید این پیش بینی را نیز برای کشور داشته باشد که در صورت عدم تأمین نیروی انسانی کافی در کشور طی سال‌های آتی بتواند با زیرساخت‌هایی که امروز تأمین می‌کند، کار مملکت را به پیش ببرد، نیازهای مردم را تأمین کند و شرایطی را فراهم کند که همین جمعیت پیر بتوانند بدون مشکل چندانی در جامعه زندگی کرده و گذران عمر کنند. این مسأله در ابعاد ملی و بین المللی و در ابعاد کوچکتر باید مورد توجه قرار بگیرد.

مناسب سازی فضا برای دسترسی سالمندان به امکانات و اماکن عمومی، تأمین هر چه بیشتر و دقیقتر بازوهای رباتیک برای به کارگیری در بخش‌های مختلف کشور از حوزه تولید گرفته تا مشاغل خدماتی و حتی امنیتی، تهیه خطوط تولید کاملاً اتوماتیک با بهره گیری از هوش مصنوعی و از این قبیل پیش بینی‌ها باید برای چنین روز مبادایی فراهم شود.

باید جامعه‌ای را فراهم کرد که در صورت رسیدن به پیری جمعیت توان شیفت کردن به سمت دنیایی با خدمتگزاران الکترونیکی را داشته باشد. خدمتگزارانی که تا حد زیادی بتوانند جایگزین نیروی انسانی شوند. این ابزارها باید فراهم شده و نگهداری شوند تا در صورت نیاز، به کار گرفته بشوند.

بخشی از این زیرساخت‌ها نیز که باید تدبیر شود، می‌تواند در قالب تعریف سبک‌های زندگی جدید و تغییر در سبک زندگی کنونی فراهم شود. مانند این که در نسل قبلی پدران و مادران به همراه فرزندان خود مانند کلونی‌هایی در یک خانه زندگی می‌کردند و موجب می‌شود فرزندان به امور سالمندان رسیدگی کنند و اجازه ندهند به ایشان به مشکل بخورند اما در نسل کنونی این مسأله تغییر کرد و فرزندان از پدران و مادران خود جدا شدند و زندگی خود را جدا کردند لذا در بسیاری از خانواده‌ها سالمندان با مشکل و سختی در تأمین نیازهای خود روبرو هستند. بازگشت این فرهنگ به گذشته و اصلاح آن می‌تواند در شرایط پیری جمعیت بسیار مددکار جامعه و نسل پیر شده باشد.

طبیعتاً تأمل و بررسی پیرامون این مسأله که برگردن جامعه شناسان و آینده شناسان کشور ما است، می‌تواند به راهکارهای بیشتری برای این منظور بیانجامد.

نه تنها در حوزه جامعه شناسی، بله در سایر حوزه‌های علمی اجتماعی نیز باید این موضوع در کنار آن تلاشی که برای افزایش زاد و ولد می‌شود، دست کم از دید پدافند غیرعامل مورد توجه و بررسی عمیق و مسئولانه قرار بگیرد و راهکارهای مدنظر برای آن ترسیم شده و مراحل خود برای آزمایش و اثبات را بگذرانند و در صورت تشخیص، اجرایی شوند.

خلاصه این که در شرایط کنونی که خطر بزرگی چون پیری جمعیت، ایران را به صورت جدی تهدید می‌کند علاوه بر افزایش نرخ جمعیت و تلاش برای جوان کردن جمعیت، باید به تأمین زیرساخت‌هایی در جامعه اندیشید که در صورت رسیدن جامعه به وضعیت قرمز پیری جمعیت، به کار بسته شده و جامعه را نجات دهند.

انتهای پیام /