شاخص ها و معیارهای رتبه بندی ملی دانشگاه ها باید تغییر کند

معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس گفت: در یکی از کارگروه های اجلاس معاونین آموزشی، ضمن انتقاد از رویه کنونی رتبه بندی دانشگاه ها، بر تغییر شاخص ها و معیارهای رتبه بندی تاکید شد.

اسدالله کردنائیج در گفتگو با خبرنگار مهر، در تشریح جزییات اجلاس معاونین آموزشی دانشگاه ها که اواخر هفته گذشته برگزار شد، اظهار کرد: این اجلاس دو روزه با محوریت تبادل نظر درباره راهبردهای آموزشی و طرح تحول نظام آموزش عالی برگزار شد؛ همچنین کارگروه هایی با 9 محور ساماندهی و ماموریت گرایی و آمایش رشته ها، بررسی و تفویض اختیارات طبق تحول در آموزش عالی، برنامه ریزی آموزش عالی با تمرکز بر علوم انسانی و اسلامی، تحول در نظام جذب و پذیرش دانشجو با رویکرد تقاضا محوری و حل مسئله و جذب نخبگان، اصلاح فرایندهای آموزشی و کیفی سازی آموزش احوال در بکارگیری و بهره گیری از ظرفیت نخبگان دیپلماسی علمی و فناوری های نوظهور تحول در رویکرد های مهارتی و اشتغال آفرین در نظام آموزشی و آموزش الکترونیکی و آموزش مجازی و آموزش های مبتنی بر فناوری های برگزار شد.

معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس ضمن اشاره به اینکه در روز اول وزیر علوم، رئیس فرهنگستان زبان، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشاور و دستیار اقتصادی رئیس جمهور، رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به سخنرانی پرداختند، افزود: هر کارگروه سه نفر عضو اصلی داشت و تعدادی دیگر از معاونان آموزشی، اعضای کارگروه را تشکیل می دادند؛ یکی از کارگروه ها، «ساماندهی ماموریت گرایی و آمایش رشته ها» بود که بنده به عنوان سخنران در این کارگروه صحبت کردم؛ این کارگروه 19 عضو داشت و یکی از شلوغ ترین کارگروه‌ها بود.

وی با بیان اینکه یکی از مهمترین مباحث مطروحه در این کارگروه لزوم بازنگری در شاخص های رتبه بندی ملی دانشگاه ها بود، خاطرنشان کرد: بنا بر تاکید رهبر معظم انقلاب باید ارزیابی و رتبه بندی داخلی دانشگاه ها و ایجاد رقابت سالم میان دانشگاهیان مدنظر قرار گیرد؛ ایشان تاکید دارند که دانشگاه ها باید به زنجیره دانش جهانی و همکاری با دانشگاه های دنیا ورود کنند.

کردنائیج تصریح کرد: براساس مصوبه 776 شورای عالی انقلاب فرهنگی، به منظور کیفیت علمی و فرهنگی و پاسخگویی به نیازهای ملی و منطقه‌ای و حمایت ویژه از موسسات برتر، طرح رتبه بندی و اعتبارسنجی اجرایی می‌شود. در این جلسه چگونگی اجرا و شاخص های رتبه بندی دانشگاه ها در وزارت علوم، مورد بررسی قرار گرفت، در حال حاضر معیارهای شش گانه ای برای رتبه بندی ملی دانشگاه ها از جمله معیار آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری، بین المللی سازی، اثرگذاری اقتصادی و خدمات اجتماعی، زیرساخت و تسهیلات وجود دارد که هرکدام از اینها امتیازاتی دارد که آموزش 20 امتیاز، پژوهش 25 امتیاز، فناوری و نوآوری 20 امتیاز، بین المللی سازی و خدمات اجتماعی زیرساخت 10 امتیاز وزیرساخت 5 امتیاز دارد که جمعاً 100 امتیاز می شود.

وی ادامه داد: در این کارگروه ایرادات و نقاط ضعف نحوه رتبه بندی دانشگاه ها بررسی شد و راهکارهایی در ادامه مطرح شد که چگونه در آینده بتوانیم این ایرادات را رفع کنیم. یکی از این ایرادات این است که شاخص ها برای تمام موسسات آموزش عالی یکسان است؛ در حالی که دانشگاه های ما یکسان نیستند مثلاً دانشگاههایی داریم با ماموریت ویژه و یا دانشگاه جامع، صنعتی، علوم انسانی، هنر، دانشگاه های نظامی و انتظامی و یا وابسته به دستگاه‌های اجرایی و غیر دولتی. طبیعتاً اینکه همه دانشگاه‌ها را در سنجه قرار دهیم، شاید درست نباشد.

معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به بررسی متوازن بودن و نبودن وزن معیارهای رتبه بندی دانشگاه ها گفت: معاون آموزشی وزارت علوم اعتقاد داشت که این معیارها باید بازنگری و شاخص های جدیدی نیز مانند مهارت افزایی، کیفیت دانشجویان خروجی و اشتغال پذیری به آن اضافه شود؛ به طور مثال در این معیارها شاخص فرهنگی دیده نشده و خوب است که یکسری شاخص های کمی و سنجش پذیر را در بخش فرهنگی با همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه، معاونت فرهنگی وزارت علوم و نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ها استخراج کنیم.

کردنائیج اضافه کرد: یکی از بحث های مهمی که خوب است دنبال شود، این است که بر اساس موضوع، دانشگاه ها را رتبه بندی کنیم به طور مثال برخی دانشگاهها برای یکسری ماموریت‌های خاص ایجاد شده اند؛ مثلاً دانشگاه علمی کاربردی با مهارت تربیت دانشجویان فنی و تکنسین ایجاد شده است اینکه چقدر این دانشگاه به ماموریت خود پایبند است، می تواند به عنوان یک شاخص در رتبه بندی لحاظ شود. بنابراین یک زیر شاخصی با عنوان میزان پایبندی به ماموریت ها و حوزه های فعالیت های مصوب دانشگاه ها در نظر گرفته شود.

وی بیان کرد: نکته بعدی این بود که همواره دانشگاه های برتر بهترین رتبه ها را می گیرند و فقط هر سال ممکن است بین رتبه یک تا 10 جابجا شوند؛ پیشنهاد شد در راستای ایجاد رقابت و انگیزه برای دانشگاه ها، آن دسته از دانشگاه های کوچک و متوسط که در یک سال در رتبه بندی، رتبه شان بهبود پیدا می کنند، هر سال بودجه های بهتر و یا تشویق بیشتری انجام دهیم تا انگیزه لازم برای ارتقا برای آن ها ایجاد شود.