شناسنامه‌دار شدن بیش از 150 هزار مقاله و 800 نشریه در سال 1400
بر اساس اعلام رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری، روند افزایشی تعداد نشریات ثبت‌شده در سامانه جامع شناسه دیجیتال اشیا (DOR) و نیز صدور شناسه DOR برای مقالات به طور مستمر ادامه داشته، به طوری که تا پایان اسفند 1400، تعداد 802 نشریه در این سامانه ثبت نام کرده و بیش از 150 هزار مقاله این کد را دریافت کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، دکتر محمدجواد دهقانی گفت: مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) از اواخر سال 99 سامانه جامع صدور شناسه دیجیتال اشیاء (Digital Object Recognizer) برای ثبت و صدور یک کد منحصر به‌فرد به طور استاندارد برای مقاله‌های پذیرش‌شده در نشریات کشور، جهان اسلام و دنیا را رونمایی کرد.
رئیس ISC اظهار کرد: در طراحی و پیاده‌سازی این سامانه، کلیه استانداردها و شیوه‌نامه‌های بین‌المللی رعایت شده و برنامه‌ریزی لازم برای امکان صدور کد شناساگر دیجیتال برای کلیه فعالیت‌های پژوهشی شامل مقالات همایش‌های ملی و بین‌المللی، ایده‌ها و نیازهای ثبت‌شده در نظام ایده‌ها و نیازها (نان)، گزارش طرح‌های تحقیقاتی، پایان‌نامه و رساله‌های دانشجویان و نیز آثار هنری فراهم شده است.
وی ادامه داد: این کار ارزشمند، در جهت شناسنامه‌دار کردن کلیه فعالیت‌های پژوهشی کشور بوده و امید است منشأ تحول اساسی در مستندسازی فعالیت‌های علمی کشور و به‌خصوص دسترسی به آمار شفاف و دقیق شود.
رییس ISC گفت: اطلاعات موجود در این سامانه نشان می‌دهد که روند افزایشی تعداد نشریات ثبت‌شده در این سامانه و نیز صدور شناسه DOR برای مقالات به طور مستمر ادامه داشته؛ به طوری که تا پایان اسفند 1400، تعداد 802 نشریه در این سامانه ثبت نام کرده و بیش از 150 هزار مقاله این کد را دریافت کرده‌اند.
وی افزود: شناسه دیجیتال اشیاء (DOR) عبارت از یک کد منحصر به فرد برای هر شی است که همانند اثر انگشت برای آن است. کد بین‌المللی DOR به گونه‌ای طراحی شده که به آثار مختلف علمی از جمله مقاله نشریه و همایش، کتاب، پایان‌نامه، ایده‌ها و نیازها، آثار هنری، نرم‌افزار و... تعلق می‌گیرد. این شناسه همانند یک بارکد برای شناسایی اشیاء عمل می‌کند. از جمله مزایای این شناسه دسترس‌پذیری سریع و آسان‌تر به اطلاعات کامل کتاب‌شناختی مقاله، ارجاع‌دهی ساده و سریع، افزایش رؤیت‌پذیری بیشتر مقاله و در نتیجه افزایش تعداد ارجاعات علمی و بنابراین افزایش ضریب‌تاثیر و اعتبار نشریه، شناسایی مالکیت معنوی و کاهش سرقت علمی، سیاست‌گذاری در جهت اقتصاد مقاومتی و صرفه‌جویی ارزی (صدور سایر کدهای شناساگر فقط در انحصار خارج از کشور است) و امکان صدور شناسه به تمام فعالیت‌های پژوهشی شامل مقالات منتشرشده در نشریات و همایش‌ها حتی برای سال‌های گذشته است.
دهقانی گفت: روند افزایشی تعداد نشریات ثبت‌نام شده در این سامانه و نیز صدور شناسه DOR برای مقالات در ماه‌های مختلف سال، در نمودارهای زیر نشان داده شده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود بر اساس آخرین اطلاعات مستخرج از این سامانه تا پایان اسفند 1400، تعداد 802 نشریه در این سامانه ثبت نام کرده و به طور مستمر برای مقالات خود این کد را دریافت کرده‌اند. میزان افزایش مقالات علمی که در فاصله یک‌ساله این کد را دریافت کرده‌اند، نسبتا زیاد بوده به طوری که از فروردین ماه از 9 هزار و 824 مقاله به 150 هزار و 946 مقاله در اسفندماه رسیده است. این بدان معناست که تعداد 141 هزار و 122 مقاله در سال 1400 کد شناسگر دیجیتال (DOR) را دریافت کرده‌اند.
دهقانی گفت: نشریات برای مقاله‌های سال‌های مختلف خود می‌توانند درخواست شناسه DOR داشته باشند. گزارش مستخرج از سامانه نشان می‌دهد که در حال حاضر کد شناسه DOR به مقالات انتشاریافته در سال‌های مختلف از 83 سال گذشته (1317 الی 1403) اختصاص یافته است. به طور خاص در سال 1396 تعداد 11 هزار و 384 مقاله، 1397 تعداد 13 هزار و 375 مقاله، 1398 تعداد 16 هزار و 775 مقاله، سال 1399 تعداد 20 هزار و 312 مقاله، سال 1400 تعداد 14 هزار و 391 مقاله و نیز سال 1401 تعداد 589 مقاله کد شناسه DOR را دریافت کرده‌اند. لازم به ذکر است که آمار ارائه شده در این گزارش تا پایان اسفند 1400 است و تعداد مقاله‌های شناسه‌دار با گذر زمان، رو به افزایش خواهد بود.
دهقانی ادامه داد: به منظور فراهم کردن بستر آسان برای دریافت شناسه DOR برای مقالات، وب‌سرویس مورد نیاز ارائه و هماهنگی لازم با شرکتهای پشتیبانی از سامانه مدیریت نشریات انجام شده است. این وب‌سرویس امکان صدور شناسه را برای مقالات آماده انتشار و چاپ شده فراهم می‌کند. شرکتهای پشتیبانی‌کننده نشریات جهت برقراری ارتباط می‌توانند درخواست خود را به آدرس info@dorl.net ارسال کنند. نشریات می‌توانند برای مقالات سال‌های پیشین خود نیز این شناسه را فعال کنند.
در وب‌سرویس ارائه‌شده، اطلاعات نشریه و مقاله مربوطه دریافت می‌شود و شناسه به عنوان خروجی ارائه می‌شود. تولید شناسه برای 10 مقاله از زمان کلیک بر روی دکمه درخواست شناسه، به طور میانگین 3 ثانیه زمان می‌گیرد. لازم به ذکر است که دریافت شناسه در حالت دستی (بدون استفاده از وب‌سرویس) نیازمند مراجعه کارشناس به سامانه DOR، ورود به سامانه، ثبت دوره شماره مربوطه، بارگذاری فایل XML یا اکسل مربوطه و نهایی‌سازی فرآیند بوده است که به زمان بیشتری در مقایسه با استفاده از وب‌سرویس نیاز است. وب‌سرویس تعریف شناسه DOR برای «مقالات آماده انتشار» نیز از سوی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) ارائه شده است که نیاز است شرکتهای پشتیبانی کننده سامانه مدیریت نشریات با هماهنگی ISC این سرویس را به نشریات ارائه دهند.
همچنین ترتیبی فراهم شده است که در اغلب سامانه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی وب‌سرویسی تعبیه و با ورود کد DOR هر مقاله، اطلاعات کامل کتاب‌شناختی مقاله از جمله عنوان مقاله، نویسندگان و وابستگی سازمانی آن‌ها، شماره و تاریخ انتشار و... به طور کاملا خودکار در سیستم وارد شود. این مساله یکی از مطالبات دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی در طول سال‌های گذشته بوده است.
دهقانی افزود: لازم به ذکر است که این سامانه چند زبانه است و مورد استقبال کاربران سایر کشورها به‌خصوص کشورهای اسلامی نیز قرار گرفته است. لازم به ذکر است در حال حاضر تلاش بر این است که این کد در سطح بین‌المللی و برای سایر پایگاه‌های استنادی بین‌المللی از جمله اسکوپوس معرفی شده و مورد ارجاع قرار گیرد.
وی ادامه داد: عضویت و دریافت کد DOR به راحتی با ورود به سامانه با آدرس https://dorl.net صورت می‌گیرد و در حال حاضر این سرویس به صورت رایگان و بدون پرداخت هزینه در اختیار نشریات قرار می‌گیرد.
بنابر اعلام روابط عمومی و همکاری‌های علمی بین‌المللی مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC)، به منظور همکاری کارشناسان ISC با نشریات در جهت ثبت شناسه برای مقالات، نشریات می‌توانند درخواست خود را به آدرس info@dorl.net ارسال کنند یا با شماره 36468454-071 تماس بگیرند.
انتهای پیام
