صادرات کالا در 18 سال گذشته / سهم آن در اقتصاد چقدر بوده است؟
در این گزارش سهم هزینه در بخش صادرات کالاها و خدمات در پاییز سال‌های 1385 تا 1402 بررسی شده است.
مرکز آمار اعلام کرده است تا پایان پاییز سال جاری که ارقام تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور منتشر شده است، به ما نشان می‌دهد که در طول یک دوره زمانی، چه مقدار از کالاها و خدمات در اقتصاد تولید شده است. GDP به عنوان یک معیار برای اندازه‌گیری حجم اقتصاد استفاده می‌شود.
یک روش محاسبه تولید ناخالص داخلی کشور محاسبه تمام هزینه‌هایی است که در اقتصاد صورت گرفته است. به عبارت دیگر در این روش محاسبه می‌شود که ارزش افزوده‌ای که در اقتصاد تولید شده به چه مقدار در بخش‌های مختلف خرج شده است. این بخش‌ها شامل مصرف خصوصی و دولتی، سرمایه‌گذاری و تجارت می‌شوند.
در این گزارش سهم هزینه در بخش صادرات کالاها و خدمات در پاییز سال‌های 1385 تا 1402 بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد که سهم صادرات در 18 سال گذشته کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته، به طوری که در پاییز 1402 به 11.8 درصد رسیده که نسبت به سال 1385 تقریبا نیمی از آن کاسته شده است.
سهم 11.8 درصدی صادرات از تولید ناخالص داخلی در پاییز سال 1402
در اقتصاد کشور فعالیت‌های مختلفی ارزش افزوده تولید می‌کنند. در این میان اما تجارت اهمیت زیادی دارد زیرا از طریق ارزآوری می‌تواند درآمد زیادی برای کشور ایجاد کند.
در پاییز 1402 از کل فعالیت‌های اقتصادی در کشور 219 هزار و 609 میلیارد تومان درآمد حقیقی ایجاد شده است که در این میان سهم صادرات کالا و خدمات برابر با 11.8 درصد بوده است. یعنی از ناحیه صادرات کالا و خدمات در این مدت 26 هزار و 20 میلیارد تومان درآمد حقیقی برای کشور ایجاد شده است.
اما برای ارزیابی این سهم و فهم بهتری از آن لازم است با سال‌های قبل مقایسه شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم صادرات در این سال‌ها افت قابل ملاحظه‌ای داشته است.
افت 13 واحد درصدی سهم صادرات از تولید ناخالص داخلی در 18 سال
سهم صادرات در پاییز سال 1385 برابر با 24.7 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور بوده است. این سهم تا سال 1392 به طور کلی روندی صعودی داشت به طوری که در پاییز سال 1392 به حداکثر سهم خود در این سال‌ها برابر با 26.4 درصد رسید.
اما پس از آن روندی نزولی را طی کرد. به طوری که در سال 1394 بیشترین افت خود را در این مدت برابر با 5.9 واحد درصد در یک سال تجربه کرد. اما گشایش‌های اقتصادی که از آخر این سال آغاز شد سبب شد سهم صادرات در سال 1395 نسبت به سال قبل 6.5 واحد درصد رشد کند که بیشترین مقدار رشد در این سال‌ها بود. رقم سهم صادرات در پاییز این سال به 24.2 درصد رسید.
پس از سال 1395 کاهش این سهم ادامه یافت و در پاییز سال 1400 به 10.2 درصد رسید که کمترین سهم صادرات در طی 18 سال گذشته بود.
با این حال در دو سال اخیر سهم صادرات در تولید ناخالص داخلی کشور مجددا مقداری افزایش یافت. با این حال افت 12.8 واحد درصدی این سهم از سال 1385 تا 1402 قابل ملاحظه است.
این افت می‌تواند نشانی از این باشد که توان صنعتی و فنی و همچنین رقابت‌پذیری محصولات تولیدی کشور در این مدت کاهش یافته و بنابراین درآمد کمتری از این ناحیه در کل درآمد ملی ایجاد شده است.
