ضرب‌الاجلی که روی زمین مانده است؛ بیش از 3600 کامیون رسوبی همچنان در گمرک / احتمال متروکه شدن 2599 کامیون
ناوگان حمل و نقل کشور فرسوده است و این مساله بار‌ها توسط نهاد‌ها و ارگان‌های مختلفی مطرح شده، در حالی که طبق مصاحبه‌های صورت گرفته، بیش از 3600 کامیون در گمرکات کشور به دلایل مختلف رسوب کرده اند.
در روز‌های اخیر کلیپی در فضای مجازی دست به دست شد که نشان می‌داد یک راننده تریلی فرسوده به سختی و با از خودگذشتگی برای نجات جان بیماران کرونایی باری از کپسول‌های اکسیژن را به مقصد بیمارستان قائم شهر حمل کرده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، این راننده کامیون فاصله بندر دیر تا قائم شهر را با یک تریلی فرسوده با لاستیک‌های پاره طی کرده بود تا این کپسول‌های اکسیژن را به بیماران کرونایی برساند.
فارغ از حرکت این راننده تریلی که جای بسی تحسین دارد، پرسشی که در ذهن هر بیننده این کلیپ ایجاد می‌شد این بود که چرا تریلی این راننده تا این اندازه فرسوده بوده است؟
بررسی‌ها نشان داد که ناوگان خودرو‌های سنگین در حال فرسوده شدن می‌باشند و این در حالی است که طبق اخبار منتشر شده در حال حاضر 3600 کامیون در گمرکات کشور رسوب کرده است! ماجرای این 3600 کامیون رسوبی چیست و چرا برای نوسازی ناوگان خودرو‌های سنگین ترخیص نمی‌شوند؟
*س_ماجرای این 3600 کامیون رسوبی چیست؟
_س* برای اولین بار ماجرای 3600 کامیون را رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای طی مصاحبه‌ای در 24 تیرماه سال جاری مطرح کرد. داریوش امانی در مراسم بهره‌برداری از چهار طرح حوزه راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شامل نوسازی ناوگان، راه روستایی (ابرار)، بازسازی سیل و بهسازی راه‌ها در استان لرستان که به صورت ویدئوکنفرانس توسط رئیس جمهور برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به فرسودگی ناوگان کامیون استان، در سال 98 اقدام بزرگی در راستای نوسازی 5000 ناوگان از محل ماده 12 حمایت از تولید بند 3 ماده 30 قانون احکام دائمی اجرایی شد که 3643 دستگاه با سرمایه گذاری 9200 میلیارد تومان توسط بخش خصوصی تاکنون آماده شماره گذاری است و امیدواریم با دستور ریاست جمهوری در واگذاری تسریع انجام پذیرد.
بعد از این مصاحبه مهرداد جمال ارونقی معاون امور گمرکی طی نامه‌ای در 16 مرداد 1400 خطاب به فرامرز مداح قائم مقام سازمان راهداری حمل و نقل جاده‌ای درباره لزوم تعیین تکلیف فوری بیش از 3643 دستگاه کامیون وارداتی رسوبی در گمرکات کشور نوشت: باید به قید سه فوریت کارگروهی متشکل از نمایندگان کلیه مراجع و سازمان‌های مرتبط تشکیل شود و مساله کامیون‌های رسوبی در گمرکات کشور مورد رسیدگی قرار گیرد تا ضمن تدقیق در مشکلات مبتلابه این کامیون‌های وارداتی، تصمیمات لازم در چارچوب قوانین و مقررات موضوع اتخاذ و از در معرض قرار گرفتن صد‌ها میلیون دلار سرمایه وارده به گمرکات جلوگیری شود. همچنین با تخلفات احتمالی در این خصوص به نحو مقتضی برخورد شود.
در بخش دیگری از نامه گمرک این گونه به نظر می‌رسد که تعداد کامیون‌های وارداتی رسوبی بیش از این عدد می‌باشد چرا که ارونقی در این نامه درباره آمار‌های موجود از کامیون‌های وارداتی این گونه توضیح می‌دهد: بررسی‌های میدانی و آمار واصله از 9 گمرک اجرایی کشور به شرح زیر نشان می‌دهد 3643 دستگاه کامیون وارداتی در این گمرکات رسوب کرده که 2559 دستگاه از این کامیون‌ها هنوز به گمرک اظهارنشده و 1084 دستگاه از آنها، علیرغم اینکه به گمرک اظهارشده است، تاکنون قابلیت ترخیص پیدا ننموده است. باید توجه داشت علیرغم اینکه این حوزه معاونت، در تاریخ 1400.4.26، طی نامه شماره 1400.540779 از تمامی گمرکات اجرایی درخواست ارائه آمار نموده است، صرفا 9 گمرک اجرایی به شرح جدول ذیل نسبت به ارائه آمار مربوطه اقدام نموده‌اند لیکن، برخی از گمرکات اجرایی تا تنظیم این گزارش، هیچگونه آماری به این حوزه معاونت ارائه ننموده‌اند که با محاسبه آمار کامیون‌های رسوبی سایر گمرکات، این تعداد به بیش از 3643 دستگاه نیز افزایش خواهد یافت.
*س_دلیل عدم ترخیص این 3643 دستگاه کامیون چیست؟
_س* بررسی‌های صورت پذیرفته نشان می‌دهد بیش از 70 درصد کامیون‌های وارداتی موجود در گمرکات کشور، هنوز به گمرک اظهار نشده‌اند که لازم است دلیل این امر بررسی شود. گرچه گفته شده است این کامیون‌ها به دلیل عدم صدور ثبت سفارش به گمرک اظهار نشده‌اند، ولی صحت و سقم این موضوع باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد. بدیهی است عدم اتخاذ تصمیم لازم در این خصوص، کامیون‌های رسوبی را در آستانه متروکه شدن قرار خواهد داد.
البته دلایل بلاتکلیف ماندن و مواردی که برای ترخیص این کامیون‌ها از سوی دستگاه‌های مختلف مورد بررسی قرار گیرد نیز اینگونه از سوی گمرک مورد اشاره قرار گرفته است:
همچنین فرامرز مداح قائم مقام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیز طی مصاحبه‌ای دلایل عدم ترخیص این خودرو‌ها را این گونه بیان نمود: یکی از اصلی‌ترین عوامل ترخیص این کامیون‌ها شفاف نبودن منشأ ارزی است که واردکنندگان برای خرید این کامیون‌ها استفاده کردند و اگر این مشکل حل شود، می‌توان کامیون‌های رسوبی را ترخیص کرد و در اختیار کامیون‌داران برای نوسازی ناوگان قرار داد.
وی افزود: در حال حاضر بزرگترین مشکل در این زمینه کد ساتا است و بسیاری از این کامیون‌ها را شرکت‌هایی وارد کردند که برای تأییدیه منشأ ارزی‌شان دچار مشکل است.
اما احمد کریمی دبیر کانون انجمن صنفی کامیون داران طی مصاحبه دیگری با بیان اینکه شاید برخی از کامیون‌های رسوبی مشکل شفاف نبودن مشکل ارزی از سوی واردکنندگان و ارائه نشدن مدارک معتبر در این زمینه را داشته باشند، اما همه مشکلات این نیست، افزود: بزرگترین مشکلی که در این راه وجود دارد ناهماهنگی، بی برنامگی و مقاومت برخی برای تسریع در نوسازی ناوگان است که در واقع این مقاومت از سوی برخی خودروسازان صورت گرفته که با انحصارطلبی طی سالیان گذشته هیچ رشدی نکردند.
وی تصریح کرد: مشکلات دیگری بر سر راه واردات کامیون و ترخیص آنها وجود دارد که از آن جمله می‌توان به این مورد اشاره کرد که واردکننده کامیون دقیقا به اندازه هزینه‌ای که برای واردات یک دستگاه کامیون می‌کند باید در داخل کشور هزینه کند تا آن کامیون ترخیص شود و بیش از 50 درصد این هزینه‌ها اضافی و قابل تعدیل است. به عنوان مثال چرا کامیونی که 70 هزار یورو قیمت دارد گمرکی اش باید براساس قیمت 140 هزار یورویی تعیین شود یا آنکه مالیات بر ارزش افزوده‌ای که سه درصد تعیین شده چرا تا 13 درصد باید افزایش پیدا کند. کریمی ادامه داد: هزینه‌های بسیار دیگری بر دوش واردکننده تحمیل شده که اتفاقا آن را بر گردن خریدار می‌اندازند، اما چرا باید خریدار هزینه ضمانت نامه واردکننده را هم پرداخت کند.
به هر صورت آنچه مشخص است برای نوسازی ناوگان باید برخی هماهنگی‌های داخلی انجام شود و این مسئله ربطی به تحریم‌ها ندارد چرا که کامیون‌ها تا گمرکات آمده اند و در آنجا به هر دلیلی رسوب کرده اند.
