طهارت نفس و پاکی عمل، امانت ماه رمضان تا سال آینده / صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از بلاغ، ماهی که درهای آسمان و بهشت در آن ماه گشوده و درهای جهنم بسته می‌شود، و عبادت در یکی از شب‌های آن (شب قدر) بهتر از عبادت هزار ماه بود، در حال وداع با مهمانانش است. ماهی که در آن، کنترل خواهش‌های نفس و تمرین‌های معنوی، موجب پیراستن دل از اغیار و آراستن باطن آدمی به فضیلت گرانبهای خویشتن‌داری می‌شود و با خود بیداری و روشنایی، قلب را آماده می‌کند تا یازده ماه دیگر سال را نیز با طهارت نفس و پاکی اعمال سپری کنیم.

روزه، مخلصانه‌ترین عمل برای معبود ابو حامد غزالی در شرح این سخن خداوند متعال که: «روزه، برای من است» گفته است: «این‌که روزه برای‌خداست و این شرافت را یافته که به خداوند، نسبت داده شود - هرچند همه عبادات، برای اوست، همچنانکه کعبه این شرف را یافته که خانه او باشد، درحالی‌که همه زمین برای اوست، دو معنا دارد: نخست این‌که روزه، پرهیز و ترک است و عملی پنهان است و در آن، کاری نیست که دیده شود. به خلاف همه عبادت‌ها که در معرض دید مردم انجام می‌شوند، روزه، عبادتی است که جز خدا آن را نمی‌داند؛ چراکه کاری است باطنی که همان شکیبایی است. دوم این‌که روزه، سرکوبی دشمن خداست؛ چون ابزار شیطان ملعون، شهوت‌ها هستند و شهوات با خوردن و آشامیدن، نیرو می‌یابند. خداحافظ ای ماه بزرگ خدا و عید بزرگ اولیای خدا! امام سجاد (ع) با بیانی زیبا و حسرت آمیز به وداع با ماه رمضان پرداخته (دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه) و می فرماید: خداحافظ ای همراه من که ارزش تو بالا بود و اکنون که می روی دلم را به درد می آوری. فراق تو برای من بسیار دردناک است. خداحافظ ای مونس من، که وقتی آمدی مرا خوشحال کردی، و اکنون که می روی، مرا به وحشت می اندازی، که بدون تو چه کنم. امام زین‌العابدین (ع) در ادامه می‌فرمایند: خداحافظ ای همراه من که تا بودی، دل من رقیق بود و از آن سر سختی هایش، بیرون آمده بود و وقتی که تو آمدی، گناهانم کم شد خداحافظ ای یاوری که کمک کردی تا من بر شیطان غلبه کنم و ای همراهی که راه های نیکی را بر من آسان کردی.

خداحافظ ای ماه! چه قدر برای گناهکاران طولانی بودی و چه قدر برای مؤمنین عظمت داشتی! خداحافظ ای ماهی که هیچ ماه دیگری از تو برتر نیست. خداحافظ ای ماهی که تا تو بودی، امن و سلامت بود. خداحافظ ای ماهی که نه در همنشینی با تو ناراحتی وجود داشت و نه بدی و ناپسندی در حضور تو بود. ای ماه رمضان خداحافظ و به سلامت! همان گونه که تو بر ما با برکات فراوان و سلامتی فرود آمدی و ناپاکی های گناه را از ما زدودی و ما را از خطاها شست و شو دادی! ناراحت از رفتن تو و چشم انتظار آمدن دوباره‌ات. دستاوردهای‌مان از ماه مهمانی خداوند ماه مبارک رمضان به پایان رسید و هریک‌مام بقدر بضاعت و توفیق‌مان ا ز فیوضات این ماه شریف برخوردار شدیم؛ اما اگر دستاوردهای خود از این ماره را بخوبی پیش روی‌مان قرار دهیم و در طول سال تا رسیدن ماه رمضان بعدی بر آنها دائم نظر بیافکنیم و مراقب حفظ‌شان شویم، در واقع، لیاقت خود برای ورود به ماه مبارک رمضان بعدی را به اثبات رساند و از بارعام خداوند در سال بعد برخوردار خواهیم شد. گویی رمضان در دل خود و در سبدش معجزه‌های کوچک و بزرگی دارد که بر روی پیر و جوان کوچک و بزرگ و زن و مرد تأثیرات متفاوتی به‌جای می‌گذارد، اما در کانون خانواده، رمضان یعنی همبستگی و انس و الفت بیشتر. چیزی که این روزها گمشده خانواده‌هایی است که در مشغله‌های زندگی گرفتار مادیات شده‌اند؛ ازاین‌رو ماه مبارک فرصتی برای با هم بودن و در کنار خانواده بودن ارا بوجود آورده بود که این دستاورد می‌تواند در فضای معنوی برآمده از رمضان، برای تا رمضان بعدی باقی بماند. تمرین خوش‌اخلاقی در ماه مبارک رمضان حسن خلق و گشاده‌رویی از بارزترین صفاتی است که در معاشرت‌های اجتماعی باعث نفوذ محبت شده و در تأثیر سخن اثری شگفت‌انگیز دارد. در ماه مبارک رمضان، نفس اماره به‌خاطر روزه ضعیف می‌شود و زمینه‌های خوب شدن، خود‌سازی و انجام عمل خیر، برای انسان ایجاد می‌شود. ماه مبارک رمضان، ماه تمرین برای عبودیت است، وقتی مؤمنی در یک ماه تلاش می‌کند تا اهل قرآن و عمل خیر شود، یقینا با کمی صبر و تلاش می‌تواند این خصلت را برای خودش نگاه دارد. بندگی و اطاعت از خداوند رسول خدا (ص) درتوصیف فضیلت‌ها و عظمت ماه مبارک رمضان فرموده بودند: «ای بندگان خدا! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به‌سوی شما روی آورده است؛ ماهی که نزد خداوند بهترین ماه‌ها است؛ روزهایش بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است. بر مهمانی خداوند فراخوانده شدید و از جمله اهل کرامت قرار گرفتید. در این ماه، نفس‌های شما تسبیح، خواب شما عبادت، عمل‌هایتان مقبول و دعاهایتان مستجاب است. پس با نیتی درست و دلی پاکیزه، پروردگارتان را بخوانید تا شما را برای روزه داشتن و تلاوت قرآن توفیق دهد. بدبخت کسی است که از آمرزش خدا در این ماه عظیم محروم گردد. با گرسنگی و تشنگی در این ماه، به یاد گرسنگی و تشنگی قیامت باشید.» آن‌گاه پیامبر اکرم (ص) وظیفه روزه‌داران را برشمرد و از صدقه بر فقیران، احترام به سالخوردگان، ترحم به کودکان، صله ارحام، حفظ زبان و چشم و گوش از حرام، مهربانی به یتیمان و نیز عبادت و سجده‌های طولانی، نماز، توبه، صلوات، تلاوت قرآن و فضیلت اطعام در این ماه سخن فرمود. طبیعی است آنانی که یک‌ماه را به آنچه که رسول‌الله (ص) فرمودند، عمل کردند و در مسیر طهارت نفس و تزکیه روح تلاش نمودند، برای ماه‌های بعد نیز می‌توانند همان راه را ادامه دهند و همچنان در مسیر بندگی و اطاعت از فرامین خداوند عمل کنند. دستگیری از دیگران و نوعدوستی ماه رمضان فرصت مناسبی برای تعالی و تکامل روح به واسطه کمک و همدردی با دیگران بود. در این ماه به دنبال تحقق اهداف مهم و متعالی، که سبب رستگاری است، در سایه کمک به دیگران و حل مشکلات نیازمندان قابل دسترسی بود، که روزه‌داران مبادرت به این عمل صالحانه و خبرخواهانه می‌پرداختند. بجرأت باید گفت در جای جای ایران اسلامی حتی یک محله و یا روستا و مسجدی را امسال نمی‌توان یافت که اقدام به اطعام و تهیه سبد معیشتی برای محرومان و مستمندان نکرده باشد. این ماه تمرین خوبی برای تداوم کمک به همنوعان و محرومان بویژه در شرائط دشوار کرونایی کنونی است، بوده که بطور قطع و یقین این شیوه رمضانی به برکت الهام‌گیری از راه و روش امیرالمومنین علی علیه‌السلام همچنان ادامه خواهد یافت. مبارزه با شیاطین داخلی و خارجی از ویژگی‌های ماه مبارک رمضان، مبارزه با نفس و خواهش‌هایی است که انسان را به دام اعتیاد و لذت‌جوئی‌های حیوانی و غریزی گرفتار می‌آورد. نخوردن، نیاشامیدن، خودداری از برخی حلال مشروع و قدرت‌بخشی به اراده در قبال خواهش‌های نفسانی و وساوس شیطانی. این تجربه و تمرین می‌تواند برای پس از این ماه نیز دستمایه و سرمایه مبارزه با خواهش‌های نفسانی و زیادت‌طلبی‌های امپریالیستی باشد.  بزرگ‌ترین دستاورد ماه مبارک رمضان بزرگ ترین دستاورد ماه مبارک رمضان تقوا است و قرآن به این موضوع با صراحت اشاره کرده است و می‌فرماید؛ ای مؤمنان روزه بر شما واجب شده همانطور که بر پیشنیان واجب شده بود برای این‌که با تقوا باشید. بهترین حالت روزه‌دار این است که کاری کند حالت تقوا در او بعد از ماه مبارک رمضان تداوم داشته باشد، یعنی نه تنها در این ماه به فکر خدا باشد بلکه در طول سال با تقوا باشد.

مؤمن برای حفظ تقوا باید عوامل ایجاد آن را بداند و آن‌ها را تقویت کند. چند عامل سبب ایجاد تقوا در این ماه می‌شوند؛ عامل اول خود روزه گرفتن است زیرا مؤمن برای رضای خدا از خوردن و آشامیدن و حلال‌های دیگر چشم‌پوشی می‌کند این حالت اراده انسان را تقویت می‌کند و تقوا ایجاد می‌کند.

انس با قرآن عامل دیگر تقویت تقوا در این ماه مبارک است. یکی از عوامل مهم بی‌تقوایی سلطه ابلیس بر انسان است فردی که قرآن می‌خواند شیاطین قدرت دسترسی به او را پیدا نمی‌کنند. و اما کوتاه سخن همه روزه‌داران پروردگارا! در حالی تو را ستایش می کنیم که به بد رفتاری خود اقرار و به ضایع نمودن نعمت احکام تو و عمر خویش اعتراف داریم و برای توست از ناحیه دلهای ما پیمان پشیمانی و از ناحیه زبان پوزش طلبی صادقانه، پس اجر مصیبت در اعتراف به تقصیر را به ما عنایت و عوض خیری به ما لطف فرما. و پذیرش پوزش را برای ما مقرر فرما و ما را در تقصیر از ادای حق خود سرزنش مکن و عمر ما را تا ماه مبارک آینده طولانی بفرما و هنگامی که ما را به سال آینده رساندی کمک کن تا آنچه در خور توست عبادت کرده و آنچه سزاوار توست طاعت کنیم و توفیق انجام کار نیک را به طور مستمر به ما عطا فرما تا آنچه شایسته مقام توست در تمام ماه مبارک رمضان که در مدت عمر ما پیش می آید جبران شود. انتهای پیام /