عدم تناسب بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت
رئیس گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم گفت: عدم تناسب بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت، باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان مهندسی، آمادگی لازم برای ورود به بازار کار را نداشته باشند.
رئیس گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم گفت: عدم تناسب بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت، باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان مهندسی، آمادگی لازم برای ورود به بازار کار را نداشته باشند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از فرهنگستان علوم، دکتر سعید سهراب‌پور، رئیس گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم، با بررسی تحولات اخیر این نهاد، نقش آن در حل چالش‌های مهندسی کشور، وضعیت فعلی رشته‌های مهندسی و راهکارهای توسعه پایدار علوم مهندسی در ایران گفت: همان‌طور که مستحضر هستید، گروه مهندسی در ساختار فرهنگستان علوم، یکی از قدیمی‌ترین و ریشه‌دارترین گروه‌ها محسوب می‌شود. این سابقه طولانی، به گروه مهندسی این امکان را داده است که در طول سالیان متمادی، نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت علوم مهندسی در کشور ایفا کند.
وی از جمله مأموریت‌های اصلی گروه مهندسی به شناسایی و تقدیر از نخبگان و پیشگامان عرصه مهندسی، بررسی چالش‌ها و مسائل مبتلابه جامعه و ارائه راهکارهای علمی و عملی، ارتقای سطح علمی و فنی مهندسان کشور، و همکاری با سایر نهادهای علمی و صنعتی کشور اشاره کرد.
وی درباره اینکه گروه مهندسی چه اولویت‌های برای شرایط کنونی کشور دارد گفت: با توجه به چالش‌های موجود در حوزه انرژی، گروه مهندسی تلاش می‌کند تا با بررسی دقیق مسائل مربوط به تولید، توزیع و مصرف انرژی، راهکارهای مناسبی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و توسعه منابع انرژی‌های تجدید پذیر ارائه دهد، همچنین گروه مهندسی، با بررسی و ارزیابی فناوری‌های نوین در حوزه‌های مختلف مهندسی، تلاش می‌کند تا زمینه‌های لازم برای انتقال و بومی‌سازی این فناوری‌ها در کشور را فراهم نماید.
وی ادامه داد: گروه مهندسی، با بررسی مسائل مربوط به آلودگی هوا، آلودگی آب و سایر مشکلات زیست‌محیطی، تلاش می‌کند تا راهکارهای مناسبی برای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار ارائه دهد.
سهراب پور در خصوص چالش‌های حوزه مهندسی، و جذب نخبگان و استعدادهای برتر دراین رشته‌ها گفت: متأسفانه، در سال‌های اخیر شاهد کاهش اقبال جوانان به رشته‌های مهندسی بوده‌ایم. این امر، یک زنگ خطر جدی برای آینده علمی و صنعتی کشور محسوب می‌شود و می‌تواند تبعات ناگواری را در پی داشته باشد.
وی ادامه داد: به نظر بنده، دلایل متعددی برای این کاهش انگیزه وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. یکی از این دلایل وضعیت نامناسب بازار کار و عدم تناسب بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای صنعت است، فارغ‌التحصیلان بسیاری از رشته‌های مهندسی، پس از اتمام تحصیلات خود، با مشکل یافتن شغل مناسب و مرتبط با تخصص خود مواجه هستند.
وی افزود: این امر، باعث دلسردی جوانان و کاهش انگیزه آن‌ها برای تحصیل در این رشته‌ها می‌شود. همچنین، عدم تناسب بین آموزش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت، باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان مهندسی، آمادگی لازم برای ورود به بازار کار را نداشته باشند.
سهراب پور ادامه داد: همچنین حقوق و مزایایی که به مهندسان پرداخت می‌شود، در مقایسه با سایر مشاغل و همچنین با سطح تحصیلات، تخصص و تلاش آن‌ها، ناچیز است. این امر، باعث می‌شود که بسیاری از نخبگان و فارغ‌التحصیلان برجسته، به دنبال مشاغل دیگری با درآمد بالاتر باشند و از فعالیت در حوزه‌های مهندسی، صرف‌نظر نمایند.
وی ادامه داد: از طرفی متأسفانه، در جامعه ما تصویر دقیقی از نقش و جایگاه مهندسان وجود ندارد و تلاش‌های این قشر فرهیخته، آن‌گونه که شایسته است، دیده نمی‌شود. بسیاری از افراد، مهندسی را صرفاً یک شغل فنی و کم‌اهمیت تلقی می‌کنند، در حالی که مهندسان، نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در توسعه و پیشرفت کشور ایفا می‌کنند.
وی افزود: همچنین بسیاری از دانشگاه‌های کشور، با کمبود امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی مواجه هستند. این امر، باعث می‌شود که دانشجویان مهندسی، نتوانند آموزش‌های لازم را به نحو مطلوب دریافت کرده و در فعالیت‌های پژوهشی پیشرو شرکت کنند.
سهراب پور ادامه داد: نظام آموزشی ما، بیشتر بر آموزش‌های نظری و حفظیات تأکید دارد و کمتر به کارآفرینی، نوآوری و خلاقیت توجه می‌کند. این امر، باعث می‌شود که فارغ‌التحصیلان مهندسی، توانایی لازم برای ایجاد کسب و کارهای جدید و نوآورانه را نداشته باشند.
وی افزود: برای حل این مشکل پیچیده و چندوجهی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدون و همچنین، اقداماتی اساسی و هماهنگ در سطوح مختلف هستیم. به نظر بنده، شرکت‌های دانش‌بنیان، نقش مهمی در ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان مهندسی، تجاری‌سازی ایده‌های نوآورانه و ارتقای سطح فناوری کشور دارند. دولت باید با ارائه حمایت‌های مالی، تسهیلات و مشوق‌های لازم، از این شرکت‌ها پشتیبانی کند و شرایط لازم برای رشد و توسعه فعالیت آن‌ها را فراهم کند.
وی ادامه داد: اصلاح نظام حقوق و دستمزد و ایجاد تعادل بین درآمد و هزینه‌های زندگی مهندسان یکی دیگر از این راهکارهاست، حقوق و مزایایی که به مهندسان پرداخت می‌شود، باید متناسب با سطح تحصیلات، تخصص، تجربه و مسئولیت‌های آن‌ها باشد. همچنین، باید تلاش شود تا با ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر و متنوع‌تر، بازار کار مهندسی رونق یابد و زمینه برای افزایش درآمد مهندسان فراهم شود.
وی افزود: باید با استفاده از ابزارهای مختلف رسانه‌ای، تصویر صحیحی از نقش و جایگاه مهندسان در جامعه ارائه شود و تلاش‌های این قشر فرهیخته در جهت توسعه و پیشرفت کشور، به اطلاع عموم مردم رسانده شود. همچنین، باید به جوانان نشان داد که تحصیل در رشته‌های مهندسی، می‌تواند فرصت‌های شغلی متنوع و پردرآمدی را برای آن‌ها فراهم کرده و زمینه‌ساز ایفای نقش مؤثر در ساختن آینده‌ای بهتر برای کشور باشد.
وی تاکید کرد: همچنین ارتباط نزدیک و سازنده بین صنعت و دانشگاه، می‌تواند باعث شود که آموزش‌های مهندسی، با نیازهای واقعی بازار کار همسو شوند و فارغ‌التحصیلان، با آمادگی بیشتری وارد بازار کار شوند. همچنین، این ارتباط، می‌تواند فرصت‌های کارآموزی و پژوهشی مناسبی را برای دانشجویان مهندسی فراهم کرده و زمینه را برای کسب تجربیات عملی و آشنایی با محیط کار، فراهم نماید.
سهراب پور تاکید کرد: دولت باید با اختصاص بودجه کافی، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی لازم را برای دانشگاه‌ها فراهم نماید تا دانشجویان مهندسی بتوانند آموزش‌های لازم را به نحو مطلوب دریافت کرده و در فعالیت‌های پژوهشی پیشرو شرکت نمایند.
وی یاد آورشد: نظام آموزشی ما، باید به سمت آموزش‌های مسئله‌محور و مبتنی بر کارآفرینی و نوآوری حرکت کند و دانشجویان را تشویق نماید تا با ارائه ایده‌های خلاقانه و نوآورانه، به حل مشکلات جامعه کمک کنند و کسب و کارهای جدیدی را ایجاد کنند، برگزاری مسابقات و جشنواره‌های علمی در حوزه مهندسی، می‌تواند باعث ایجاد انگیزه و شور و نشاط در بین جوانان شود و زمینه را برای شناسایی و تقدیر از نخبگان و استعدادهای برتر در این عرصه فراهم نماید.
وی در پایان افزود: حل چالش‌های حوزه مهندسی و ارتقای جایگاه این رشته در کشور، نیازمند عزم ملی و همکاری همه‌جانبه‌ی دولت، دانشگاه‌ها، صنعت، نخبگان و سایر نهادهای مرتبط است. با تلاش و همدلی، می‌توانیم زمینه‌های لازم را برای توسعه و پیشرفت علمی، صنعتی و اقتصادی کشور فراهم کرده و آینده‌ای روشن‌تر برای نسل‌های آینده رقم بزنیم.
وی ادامه داد: همچنین، از جوانان عزیز و دانشجویان گرامی تقاضا دارم که با علاقه و پشتکار، به تحصیل در رشته‌های مهندسی ادامه دهند و با کسب دانش و مهارت‌های لازم، به حل مشکلات کشور و آبادانی آن کمک نمایند. اطمینان دارم که با تلاش و همت جوانان، می‌توانیم به اهداف بلند خود در زمینه توسعه و پیشرفت کشور دست یابیم.