عدم عدالت آموزشی نظام استعدادیابی در جامعه را به هم می‌ریزد / ساختارهای معیوب به بی‌عدالتی دامن می‌زند | گفت وگو با نصرت‌پناه
نصرت‌پناه عضو هیات علمی دانشگاه معتقد است که عدم وجود عدالت آموزشی و نابرابری بین مدارس دولتی و خصوصی موجب می‌شود تا نظام استعدادها در یک جامعه به هم بریزد.
محمدصادق نصرت‌پناه پژوهشگر علوم سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم درباره سخنان امروز رهبر انقلاب در دیدار جمعی از معلمان در خصوص وضعیت مدارس دولتی و خصوصی و عدالت آموزشی بیان داشت: «عدالت» در نگاه دین اسلام و در یک جامعه اسلامی «هدف» است؛ بنابراین تمام احکام، قوانین و کارهایی که در نظام حکومتی و دولت به معنای عام انجام می گیرد با مقیاس و معیار «عدالت» مشروعیت پیدا می‌کند؛ عدالت شاخصی است که نظام سیاسی و حاکمیت هرچه قدر از آن دور شود، مشروعیتش زیر سوال می‌رود.
امام خامنه‌ای: ضعف مدارس دولتی بی‌عدالتی محض استنصرتپناه در ادامه راجع به عدالت آموزشی گفت: تربیت و رشد دانش‌آموزان (به صورت فردی و کلی) طبق مراحلی که در نظام آموزش و پرورش کشورمان تعریف شده است، هر میزان از مقیاس عدالت دور شود، نه تنها مشروعیت نظام اسلامی را زیرسوال می‌برد بلکه تربیت و رشد نیروی انسانی را هم به صورت ناعادلانه پیش می‌برد.
وی خاطرنشان کرد: در جامعه اسلامی انسان‌هایی که استعداد و زمینه دارند باید رشد پیدا کنند؛ این اساساً هدف جامعه اسلامی است. حال اگر فردی که استعداد ندارد، رشد پیدا کند به جامعه و نظام آسیب می‌زند. نظام کنکور چنین آسیبی را به جامعه وارد کرده است؛ هرچند در سال‌های گذشته با دخیل شدن نمرات تحصیلاتی وضعیت کمی بهبود یافته است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه کنکور آفتی است که سبک مطالعه خاصی را به دانش‌آموزان یاد می‌دهد، اما علم را در بین آن‌ها نهادینه نمی‌کند، اظهار داشت: در سال‌های گذشته در دانشگاه‌ها مشاهده کردیم که افراد بسیاری در کنکورها به خوبی ظاهر شدند و رتبه‌های خوبی کسب کردند، اما در نظام دانشگاهی که یک نظام مسئله‌محور و تحلیل‌محور است، کشش ندارند و نمی‌توانند مساله‌ای را حل کنند؛ در نتیجه چنین افرادی نمی‌توانند موتور محرک در جامعه باشند.
وی ادامه داد: چنین افرادی با ابزاری تحت عنوان پول و با یاد گرفتن یک روش، سرنوشت جامعه را به بازی می‌گیرند. استعدادی که خداوند در افراد قرار داده باید ملاک رشد در جامعه باشد، اما با پول و روش‌های کنکوری ملاک غیرمعرفتی در معرفت دخیل می‌شود. در نتیجه انسانی که قرار بوده با معرفت خودش رشد کند، با عنصر دیگری که ملاک نیست، بالا می‌رود.
نصرت‌پناه معتقد است که عدم وجود عدالت آموزشی و نابرابری بین مدارس دولتی و خصوصی موجب می‌شود تا نظام استعدادها در یک جامعه به هم بریزد و گفت: در نتایج کنکور سال‌های گذشته شاهد بودیم که دانش‌آموزان مدارس دولتی سهم بسیار کمتری داشتند و این بدان معناست کسانی که از سرمایه و پول کمتری برخوردار هستند اما استعداد خوب و سرشاری دارند، به طور حداقلی می‌توانند راهی به دانشگاه‌های برتر پیدا کنند.
وی با یادآوری سخنان امروز رهبری تاکید کرد: در وضعیتی که عدالت آموزشی برقرار نباشد، نه تنها حق افرادی که می‌توانند رشد کنند اما از سرمایه مالی لازم برخوردار نیستند، تضییع می‌شود بلکه حق کل جامعه نیز ضایع می‌شود چرا که همه مردم و تمامی جامعه باید از آن استعدادها بهره‌مند شوند.
این استاد دانشگاه این نکته را هم عنوان کرد که ساختار معیوب نیز موجب شده است تا بی‌عدالتی در نظام آموزشی به وجود بیاید و در این باره مثال زد: دانشگاه فرهنگیان فرد را در سن 18 سالگی جذب می‌کند و علاوه بر اینکه دانشجوی آن دانشگاه می‌شود به استخدام نیز درمی‌آورد؛ این فرد پس از 30 سال و در سن 48 سالگی که تازه دوره شکوفایی وی است، بازنشسته می‌شود.
وی افزود: معلم باتجربه و خوبی که در سن 48 سالگی از مدارس دولتی بازنشسته می‌شود، وارد نظام آموزش خصوصی می‌شود و به تربیت دانش‌آموزان می‌پردازد. بسیاری از مدارس خصوصی باحضور معلمان باتجربه و بازنشسته مدیریت می‌شود؛ نابرابری آموزشی هم مشروعیت نظام سیاسی را زیرسوال می‌برد و هم نیروی انسانی و استعدادها را در یک جامعه ناعادلانه و نابرابر رشد می‌دهد که هم در حق افراد و هم در حق جامعه ظلم صورت می‌گیرد.