«عقبگرد در نظام سلامت»؛ ادعایی که کسی گردن نمی گیرد!
«پزشکانی که خود سال‌ها وظیفه سیاستگذاری و اجرای قوانین حوزه سلامت را بر عهده داشته اند، این روزها نباید از کمبود پزشک متخصص در برخی رشته ها سخن بگویند.» این نظر منتقدان سیاستگذاری های پزشکی در تمام سال های گذشته است.
به گزارش الف روز پزشک امسال هر چند مثل همیشه برای جامعه پزشکی روز مبارکی بود اما حاشیه‌هایی نیز همراه شد. برخی پیام تبریک ها از سوی کاربران فضای مجازی نه‌تنها روز پزشک را به آن‌ها تبریک نمی‌گفت، بلکه با نیش و طعنه، نکاتی را به جامعه پزشکی گوشزد می‌کرد.
هرچند برخی نقدها چون عدم وجود کارت‌خوان در مطب‌ها، فرار مالیاتی، وجود زیرمیزی و ویزیت‌های سریع بدون رعایت زمان استاندارد دست‌مایه این طعنه ها شده‌بود اما باید توجه داشت که این نقدها به بخشی از جامعه پزشکی بر می‌گردد.
در همین رابطه رئیس نظام‌پزشکی کشور در اظهاراتی عجیب، در مراسمی که به مناسبت روز پزشک برگزار شده بود، دلیل مهاجرت پزشکان را شرایط کاری سخت دانست و دولت، مجلس و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را مقصر شرایط فعلی معرفی و عنوان کرد: نمایندگان مجلس در رابطه با نقصان ارائه خدمات خلط مبحث می‌کنند. افرادی‌که باید سند را اجرا کنند، مطالبه‌گر شدند و آن‌ها را به‌پای جامعه پزشکان می‌نویسند و باعث گرفتاری پیش آمده شدند.
رئیس زاده در بخش دیگری از سخنانش، تصریح کرده بود: در رشته‌های بسیار ضروری جراح نداریم و مجبور می‌شویم برای برخی درمان‌ها با چند برابر هزینه، عزیزان را به خارج از کشور بفرستیم یا با یک عقبگرد 40 ساله واردات پزشک از هند، پاکستان و فیلیپین داشته‌باشیم.
رئیس‌کل سازمان نظام‌پزشکی کشور گفته بود: تخصص جراحی قلب در سال جاری 18 نفر ظرفیت داشته اما هیچ‌کس متقاضی نشده و در کل کشور فقط 2 فارغ‌التحصیل جراحی اطفال داریم.
آدرس غلط؟
این سخنان سبب بازتاب گسترده در شبکه‌های اجتماعی شد. یکی از نکاتی که در صحبت های رییس نظام پزشکی سبب خلط مبحث شده بی توجهی ایشان به تفاوت مقطع تخصص و فوق تخصص است. بر خلاف نظر ایشان رشته قلب از جمله رشته‌های پرطرفدار مقطع تخصص است و تخصص اطفال نیز ظرفیت خالی مانده ناچیز است.
واکنش سخنگوی سابق وزارت بهداشت
کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت‌بهداشت، در توییتی کمبود جراحی کودکان را ناشی از طول دوره تحصیل و کمبود نیاز بازار دانست و نوشت: جراحی قلب و جراحی اطفال تقریباً در همه اروپا دوره تخصصی است، در ایران، دوره فوق‌تخصص بعد از جراحی عمومی است، با این طول دوره و طرح و تعرفه‌های نامتناسب و نامتقارن فعلی و وضعیت بازار کار، نه‌تنها این دو رشته بلکه بسیاری از فوق‌تخصص های داخلی، اطفال و جراحی داوطلب کافی نخواهد داشت!
ناامیدسازی پزشکان جوان
در شرایطی که بسیاری از پزشکان قدیمی سعی دارند نوک پیکان اتهام در خصوص ناامیدی پزشکان جوان را به سمت دیگران بگیرند، داوطلبین آزمون تخصص نظر دیگری دارند. یکی از داوطلبین آزمون رزیدنتی می‌گوید: اتفاقا در بسیاری از رشته‌های تخصص همچون رادیولوژی، ent "گوش حلق بینی" و چشم پزشکی داوطلبان اقبال بیشتری نشان دادند. اما در شرایطی که حدود 12 هزار نفر متقاضی شرکت در آزمون تخصص هستند وزارت‌بهداشت با کاهش ظرفیت رشته‌های پرمتقاضی، راه را برای ما می‌بندد. این سیاست خبر از تعارضات گسترده در لایه سیاستگذاری می‌دهد.
این پزشک جوان محدودیت وضع شده برای صدور مجوز مطب از سوی سازمان نظام پزشکی را دیگر دلیل ناامیدی از وضع فعلی دانست و ادامه‌داد: افراد متقاضی احداث مطب ها باید سال‌ها در مناطق دورافتاده خدمت کنند تا امتیاز لازم را کسب کنند. این کسب امتیاز در شهرهای بزرگ آن‌قدر بالاست که شخص باید 9 سال کار کند تا حداقل امتیاز را کسب کند.
از نظر این داوطلب، طول دوره هفت‌ساله تحصیل در رشته پزشکی عمومی و کمبود دانشجو، شرایط را برای پزشکان عمومی بسیار سخت کرده، به طوری که دانشجویان سال آخر پزشکی کشیک های سنگین 32 ساعته در مراکز درمانی می‌گذرانند و برای این حجم از کار حدوداً ساعتی 20 تا 30 هزار تومان دستمزد می‌گیرند و این واقعاً برای اینترن‌ها بسیار عذاب‌آور است.
از نظر منتقدان سیاستگذاری پزشکی در کشور، پزشکان قدیمی که سال‌ها وظیفه سیاستگذاری و اجرای قوانین حوزه سلامت را بر عهده داشته‌اند، در تلاش هستند با تکیه بر مطالبات برحق پزشکان جوان وضع موجود را به گردن دیگران بیندازد. آن‌ها از یک طرف با کاهش ظرفیت در رشته‌های پرطرفدار پزشکی، اجازه ادامه تحصیل در این رشته ها را به پزشکان نمی‌دهند و از طرف دیگر اجازه تأسیس مطب و فعالیت را نیز مسدود کرده‌اند.