علائم و عوارض رفلاکس معده

به گزارش مشرق، حسین خدمت، فوق تخصص گوارش و کبد و عضو هیئت علمی دانشگاه بقیه الله در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما در خصوص بازگشت اسید معده به مری به گفت و گو پرداخت.

این کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که رفلاکس چه میزان شایع است، گفت: در برخی جوامع تا 20 درصد آمار ابتلا وجود دارد، سبک زندگی و عادات غذایی، ارتباط مستقیمی با این بیماری دارد. رفلاکس، از شایع ترین بیماری های گوارشی است و مانند دیگر بیماری های مزمن معمولاً تا پایان عمر با افراد همراه خواهد بود.

وی افزود: گستردگی علائم، از ویژگی‌های خاص این بیماری است. علامت معمول و رایج رفلاکس احساس سوزش و گرمی در پشت جناغ سینه فرد است، که گاهی به فک، گوش ها و شانه ها نیز، تیر می کشد، علامت بعدی نیز این است که خود مواد غذایی یا ترشحات معده، به داخل مری و حتی دهان وارد می شوند.

این فوق تخصص گوارش و کبد یادآور شد: علائم رفلاکس بسیار متنوع و گول زننده است و بررسی های زیادی نیاز دارد، به طور مثال سرفه، درد قفسه سینه، پوسیدگی دندان ها، اشکال در بلع، بار روی زبان، سینوزیت، آسم، فیبروز ریه، نارسایی ریه و بوی بد دهان همه مسائلی هستند که می‌توانند، به دلیل رفلاکس ایجاد شده باشند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا عده‌ای از افراد با رفلاکس درگیر هستند، گفت: اصل ماجرا سرشتی است و به طبیعت فرد برمی گردد عده‌ای از افراد به طور سرشتی مشکلاتی در محل اتصال مری به معده دارند، به طور مثال در فردی که به طور سرشتی میزان بزاق دهانش کم است، این بیماری بیشتر دیده می‌شود، زیرا بزاق ضد اسید معده است و هنگام برگشت اسید معده به مری، بزاق دهان، بازگشت اسید معده به مری را تسهیل می کند.

خدمت در پاسخ به این سوال که چه تغییراتی لازم است در سبک زندگی اعمال شود، تا مشکلات این بیماری کمتر شوند، گفت: بیشتر از ظرفیت معده غذا نخوریم، سرعت غذا خوردن را کاهش دهیم، استرس و اضطراب نداشته باشیم و برای وارد نشدن همزمان هوا با غذا به معده، هنگام غذا خوردن صحبت نکنیم.

وی گفت: باور غلطی در بین مردم وجود دارد که با خوردن مایعات یا غذاهای آبکی، دچار رفلاکس می شویم، خوردن مایعات باعث این بیماری نمی‌شود، بلکه پر شدن حجم معده، باعث برگشت اسید معده و محتویات آن به مری می شود. مصرف مایعات در حد اعتدال، حتی به هضم غذا نیز کمک می کند.

خدمت یادآور شد: خوردن غذاهای تند، ترش، پر چرب، چای پررنگ، قهوه و کاکائو، از جمله ممنوعیت های خوراکی این بیماری محسوب می شوند. میزان بروز ریفلاکس در افراد سیگاری دو الی سه برابر افراد عادی و همچنین در مصرف کنندگان الکل تا چهار برابر افراد عادی ذکر شده است.

او گفت: سیگار نه تنها با کم کردن میزان بزاق دهان، این مکانیزم دفاعی را از بین می‌برد، بلکه با کاهش بیکربنات در معده (ضد اسید معده) میزان اسید معده را افزایش می‌دهد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه بقیه الله گفت: یکی از مهمترین مسائل در بحث رفلاکس، عوارض فوق العاده جدی و شایع آن است، یکی از عوارض موضعی این بیماری، برگشت اسید معده به مری است که باعث خراش و زخم در ناحیه مری می شود، مری مجددا ترمیم می شود که باعث ایجاد فیبروز در آن ناحیه شده و آن قسمت را تنگ می کند که در این صورت، باعث اختلال بلع و همچنین، بلع دردناک می شود.

این کارشناس برنامه، عوارض رفلاکس بر روی مری را شامل ورم، زخم و تنگ شدن مری و در نهایت اختلال در بلع، «مری بارت» و در نهایت سرطان مری دانست.

این استاد دانشگاه، پوسیدگی دندان ها، تغییرات در حنجره (ایجاد گره های حنجره)، دورگه شدن صدا و تغییر صدا را از دیگر عوارض رفلاکس نام برد. همچنین تغییراتی در ریه که شامل تنگی نفس، سرفه های مکرر و فیبروز ریه (سخت شدن بافت ریه، که زمینه ساز سرطان ریه است) نام برد.

این کارشناس برنامه به اثرات مستقیم استرس بر دستگاه گوارش تاکید کرد و گفت: استرس می‌تواند سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش را تند و یا کند کند. همچنین استرس، به بدتر شدن زخم دستگاه گوارش و سندروم روده تحریک پذیر کمک می کند.

این متخصص گوارش و کبد، در پاسخ به این سوال که چگونه از بروز رفلاکس پیشگیری کنیم و چه غربالگری هایی انجام دهیم، گفت: در درجه اول فردی که با علائم رفلاکس مراجعه می کند باید سبک زندگی خود را تغییر دهد (چه غذایی، چه زمانی و به چه میزان بخورد). در درجه دوم، دارو توسط پزشک متخصص شروع میشود، به طور معمول 6 الی 8 هفته دارو تجویز می شود، زمانی که رفلاکس کنترل شد، داروها را به مرور کم می کنیم، تا قطع شود.

این استاد دانشگاه یادآور شد: بعد از دو ماه، اگر درمان ها جواب نداد، از دقیق ترین، ساده ترین و سریع ترین روش تشخیصی که آندوسکوپی نام دارد، استفاده می کنیم.

این کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که آیا مصرف داروهای ضد اسید می تواند مشکلی برای فرد ایجاد کند، گفت: هیچ عارضه جدی در مصرف داروهای ضد اسید وجود ندارد، به شرط آهنگ تحت نظر پزشک متخصص گوارش مصرف شود.