فضای بهره‌مندی از کتابخانه ملی متناسب با جمعیت کشور نیست

حدادعادل در اختتامیه دوازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: فضای بهره‌مندی از کتابخانه ملی هنوز متناسب با یک کشور هشتاد و چند میلیونی نیست.

به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم اختتامیه دوازدهمین جشنواره ملی پژوهش و فناوری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با حضور غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، معاونان و همکاران این سازمان برگزار شد و پژوهشگران برتر در حوزه‌های کتاب، پایان‌نامه، طرح‌های خاتمه یافته و ایده‌های برتر تجلیل شدند.

حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم ضمن تبریک فرا رسیدن ایام دهه فجر و چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت: امروزه کتابخانه‌های ملی در کشورها به نماد تحول در امر اطلاع رسانی تبدیل شده‌اند و کشورهای مختلف برای اینکه بگویند معاصر با دنیای امروز حرکت می‌کنند، بازدید از کتابخانه ملی خود را پیشنهاد می‌دهند و به این شکل نشان می‌دهند که چگونه به نیاز جامعه پاسخ می دهند.

وی ادامه داد: بنده 62 سال پیش، زمانی که 14 سال بیشتر نداشتم، برای نخستین بار به کتابخانه ملی ایران آمدم. در آن زمان در دوره متوسطه درس می‌خواندم. معلم تاریخ گفته بود که برای درس تاریخ باید کنفرانس بدهیم و از آنجایی که ما به غیر از کتاب تاریخ مدرسه منبع دیگری در اختیار نداشتیم، من به کتابخانه ملی در محل میدان مشق مراجعه کردم. موضوع کنفرانس را با متصدی کتابخانه در میان گذاشتم و او کتاب تاریخ «ایران سرپرسی سایکس» را به من تحویل داد و مرا عضو کتابخانه کرد و از آن دوران سرنوشت کتابخانه ملی ایران را دنبال کرده‌ام و خوشحالم بعد از انقلاب اسلامی چنین فضایی برای کتابخانه ساخته شد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به این مطلب که امروزه معنا و مفهوم کتابخانه تغییر کرده است، گفت: با تحول ایجاد شده در حوزه فناوری اطلاعات، معنا و مفهوم کتابخانه نیز تغییر کرده است و دیگر کتابخانه جایی برای نگهداری کتاب به معنای سنتی نیست، همانطور که عالم بودن به معنای داشتن محفوظات نیست.

حداد عادل ادامه داد: امروزه عالم بودن به این معنا است که کسی بتواند مجهولات خود را برطرف کند و یاد بگیرد، که چگونه باید یاد بگیرد. به این ترتیب کتابخانه معنای سنتی قدیمی را که انبار کتاب و مخزن کتاب باشد، از دست داده است. به اعتقاد بنده امروزه فعالیت کتابخانه‌ها با بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود در علم و فناوری‌های دیجیتال میسر می‌شود و کتابخانه‌ها جزئی از نظام آموزشی و حتی اداره کشور به شمار می‌آیند.

رییس بنیاد سعدی با بیان این مطلب که کتابخانه‌های ملی در کشورهای مختلف به نماد توجه و تحول در اطلاع رسانی تبدیل شده‌اند، گفت: بنده در سفر پنج روزه‌ای که به کشور قطر داشتم، در دو نوبت از کتابخانه ملی این کشور بازدید کردم. قطر کتابخانه ملی خود را نماد تحول در اطلاع رسانی و کاربردی معرفی می‌کند و در این راستا از دانش آموزان، دانشجویان و پژوهشگران برای بازدید از کتابخانه دعوت می‌کنند و در تلاش برای رفع نیازهای پژوهشی آنها هستند و سعی می‌کنند همه نیازمندی‌های پژوهشی آنها را آسان‌تر کرده و سریع مرتفع کنند و موارد مورد نیاز را با استفاده از آخرین فناوری‌ها تحویل دهند.

وی در ادامه به تجربه و مشاهدات خود از کتابخانه‌های مطرح دنیا و بازدید از کتابخانه تاریخی اسکندریه، اشاره کرد و گفت: همچنین این توفیق را داشته‌ام که از کتابخانه اسکندریه دیدن کنم. حدود 30 سال پیش مصری‌ها، یونسکو و بسیاری از سازمان های دیگر را متقاعد کردند تا با بودجه عظیمی که گرفتند، به یاد کتابخانه باستانی اسکندریه، کتابخانه‌ای با فناوری روز احداث کنند.

حدادعادل با تاکید بر نقش کتابخانه های ملی در دنیای امروز، گفت: کتابخانه‌های ملی در کشورهای مختلف دنیا، معنای خاصی پیدا کرده‌اند و پژوهش ها نیز باید متناسب با انتظارات از کتابخانه ملی باشد. به همین دلیل است که کتابخانه نباید به انتظار بنشیند تا دیگران پژوهش و سپس ارزیابی کنند تا در نهایت به بهترین‌ها جایزه دهند. بلکه باید مسائل را با توجه به نگاه بین المللی شناسایی کنند و در ادامه با توجه به واقعیت‌های جامعه ایران اولویت بندی و به دانشگاه‌ها و پژوهشگران بیرون سفارش پژوهش دهند؛ در این صورت است که پژوهش مبنای عمل و تحول پیدا می‌کند.

عضو با سابقه شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر جایگاه حاکمیتی کتابخانه ملی و شان سیاست گذاری آن بر ضرورت شناساندن جایگاه واقعی این نهاد فرهنگی تاکید کرد و افزود: به نظر بنده فضای بهره‌مندی از کتابخانه ملی هنوز متناسب با یک کشور هشتاد و چند میلیونی نیست، آن هم کشور ما که برای پیشتازی در علوم مختلف تلاش کرده و اکنون نیاز است جایگاه کتابخانه ملی ایران از درون و بیرون به جامعه علمی و دانشگاهی شناسانده شود.

در این نشست علیرضا مختارپور رییس سازمان با تبریک فرارسیدن چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب و گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل (قدس سره) از معاونت پژوهش و همکارانی که در برگزاری این جشنواره تلاش کردند، قدردانی کرد.