قطر به عصر طلایی گاز ایران پایان داد؟

• فهرست محتوا
• زمان‌بندی قطعی برای آغاز صادرات: نیمه دوم 2026 نقطه عطف قطر
• ابعاد پروژه و جهش ظرفیت: شش ردیف پالایشی برای افزایش 85 درصدی تولید
• تحلیل تأثیرات پروژه LNG قطر بر ایران:

سعد الکعبی، وزیر مشاور در امور انرژی قطر، روز دوشنبه (13 آبان) در حاشیه همایش و نمایشگاه سالانه ادیپک در ابوظبی اعلام کرد: تولید نخستین محموله گاز طبیعی مایع شده (ال‌ان‌جی) از پروژه توسعه میدان شمالی (مشترک با پارس جنوبی) در نیمه دوم سال 2026 آغاز خواهد شد؛ طرحی که در صورت تکمیل، ظرفیت تولید سالانه ال‌ان‌جی قطر را تا سال 2027 میلادی به 126 میلیون تن می‌رساند.

وی افزود: من هنوز به بازه‌ای در اواسط سال 2026، حداکثر در سه ماه سوم یا چهارم فکر می‌کنم. کاملاً مثبت به نظر می‌رسد و فکر می‌کنم در مسیر رسیدن به آن بازه زمانی هستیم.

زمان‌بندی قطعی برای آغاز صادرات: نیمه دوم 2026 نقطه عطف قطر

مدیرعامل قطر انرژی تأکید کرد که هرگونه تأخیر در این پروژه به محدودیت‌های ناشی از بحران شیوع ویروس کرونا در اوایل دهه جاری مربوط بوده و تنش‌های ژئوپلیتیک در آن دخالتی نداشته است.

ابعاد پروژه و جهش ظرفیت: شش ردیف پالایشی برای افزایش 85 درصدی تولید

پروژه توسعه میدان شمالی شامل ساخت 6 ردیف پالایشی است که گاز طبیعی را به شکل مایع برای صادرات با شناورهای ال‌ان‌جی‌بر آماده می‌کنند. تولید ال‌ان‌جی با راه‌اندازی نخستین ردیف پالایشی آغاز خواهد شد، اما قطر انرژی هنوز زمان دقیق دستیابی به ظرفیت کامل را اعلام نکرده است. با تکمیل این پروژه، ظرفیت تولید سالانه ال‌ان‌جی قطر از 77 میلیون تن کنونی با افزایش حدود 85 درصدی به 126 میلیون تن می‌رسد. با این حال الکعبی تأکید کرد که این تحولات تأثیری بر زمان‌بندی پروژه توسعه میدان مشترک گازی شمالی (مشترک با پارس جنوبی ایران) نداشته‌اند.

تحلیل تأثیرات پروژه LNG قطر بر ایران:

افزایش فشار رقابتی در بازار گاز جهانی: با افزایش ظرفیت صادرات قطر به 126 میلیون تن، این کشور جایگاه خود را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان LNG در جهان تثبیت می‌کند. این امر می‌تواند منجر به افزایش عرضه در بازارهای کلیدی (به ویژه آسیا و اروپا) شده و به طور بالقوه قیمت‌های جهانی گاز را تحت فشار قرار دهد. این وضعیت، هرگونه تلاش ایران برای افزایش صادرات یا مذاکره برای قیمت‌های بالاتر را با چالش مواجه می‌کند، زیرا خریداران گزینه‌های بیشتری خواهند داشت.

کندی یا تأخیر در توسعه پارس جنوبی: علی‌رغم اظهارات الکعبی مبنی بر عدم تأثیر، تکمیل سریع فازهای توسعه قطر می‌تواند بر انگیزه‌ها و توانایی ایران برای سرمایه‌گذاری و تکمیل فازهای باقی‌مانده پارس جنوبی تأثیر بگذارد. هرگونه تأخیر بیشتر در ایران، شکاف ظرفیتی و درآمدی با قطر را عمیق‌تر خواهد کرد.

استفاده از سهم ایران از میدان مشترک: هرچند میدان مشترک است، اما هرچه قطر سریع‌تر ظرفیت‌های خود را به پالایشگاه‌های مایع‌سازی (LNG) متصل کند، سهم بیشتری از درآمد حاصل از تبدیل گاز به LNG را کسب خواهد کرد. ایران اگر نتواند به موازات آن، زیرساخت‌های تبدیل گاز به LNG خود را توسعه دهد، ممکن است سهم عمده‌ای از ارزش افزوده این منبع مشترک را از دست بدهد و تنها به فروش گاز در حالت خام یا خط لوله (با قیمت پایین‌تر) ادامه دهد.

تأثیر ژئوپلیتیکی و اعتبارسنجی: موفقیت قطر در تکمیل به موقع پروژه‌ای عظیم تحت شرایط سخت‌گیرانه جهانی، اعتبار این کشور را به عنوان یک شریک تجاری پایدار و قابل اتکا تقویت می‌کند. این امر در مقابل ایران که همچنان با چالش‌های تحریم و مسائل ژئوپلیتیکی دست و پنجه نرم می‌کند، وجه تمایز محسوب می‌شود.