قطعهای به یاد جانباختگان هواپیمای اوکراینی نواخته شد
در سومین شب از جشنواره موسیقی فجر 98، سه قطعه نواخته شد. یکی از این قطعهها به یاد جانباختگان هواپیمای اوکراینی بود که فضایی آکنده از یک مصیبت را به تصویر میکشید.
به گزارش ایسنا، نخستین اجرای سومین شب از جشنواره موسیقی فجر که با کنسرت ارکستر سمفونیک به رهبری نصیر حیدریان همراه بود، با حضور سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اللهیاری رئیس دفتر موسیقی، شاهین فرهت دبیر جشنواره و مهدی افضلی مدیرعامل بنیاد رودکی برگزار شد.
در ادامه گزارش خبرنگار ایسنا را از این اجرا میخوانید:
نخستین قطعه، اثر اورتور کوریولان از بتهوون است. این قطعه در سال 1807 برای تراژدی کوریولان از هاینریش یوزف فون کلین نمایشنامهنویس اتریشی، ساخته شده است.
در آغاز این اثر، رهبر به یکباره دستور اجرای نت میدهد و ارکستر با حالتی حاکی از تشویش مینوازد و سپس سکوت میکند. این امر چندبار تکرار میشود. سازهای زهی در پاسخ به یکدیگر مینوازند تا اینکه آرام شوند. سازها لحظهای اوج میگیرند و دوباره پایین میآیند. اکنون آرام مینوازند ولی گویی که هر لحظه آماده اوج گرفتن هستند و به مراتب ریتمشان بالا میگیرد. اکنون ریتمهای کوتاهی نواخته میشود و در همین حال قطعه پایان مییابد. این اثر دارای پایانی تراژیک و درونمایههای قهرمانانه است.
قطعه بعد، سمفونی شماره هشت بتهوون با چهار موومان است. موومان اول همانند دیگر آثار بتهوون در فرم سونات و با ضرب (34) است. در ابتدا ریتمی تند دارد. رفتهرفته فضای آرامی به خود گرفته و بیشتر صدای سازهای بادی شنیده میشود. سازهای زهی با صدایی زیر ولی سریع نواخته میشوند. سپس در پاسخ به یکدیگر نواخته میشوند و هر لحظه اوج میگیرند. ولی دوباره آرام میشوند. کار فضایی خیالانگیز را ایجاد کرده و هر لحظه دارای شگفتی است. یک لحظه در اوج و به یکباره پایین میآید. شیپورها با ریتمی متفاوت از سازهای زهی نواخته میشوند و در همین حین روی طبل کوبیده میشود و ارکستر دوباره آرام میگیرد.
در ابتدای موومان دوم با تکرار نت فا، ضربات مترونم را بیان میشود. این بخش در فضای آرامی آغاز میشود. سازهای بادی به صورت کوتاهکوتاه نواخته میشوند و در کنار آنها سازهای زهی. ارکستر همچنان به آرامی عمل میکند تا اینکه اوج میگیرد. سازها به سرعت نواخته میشوند. چندبار توقف کرده، شیپور نواخته میشود و دوباره ریتمی آرام میگیرند. سکوت، سازهای کوبهای و پس از آن سازهای بادی و زهی. ریتم اکنون شبیه به فضایی ناگوار است. سازهای زهی کوتاه و در اوج نواخته میشوند. فضا حالت متفاوتی به خود گرفته و موسیقی همانند دقایق پیشین اجراء میشود.
موومان سوم در فضای نهچندان پرهیاهو و آرام آغاز میشود. تقریبا ریتم ثابتی دارد و گاهی اوج میگیرد. موومان چهارم مهمترین قسمت این سمفونی و با ریتم تند، فرم سونات و روندو است. چایکوفسکی این موومان را یکی از شاهکارهای بتهوون میداند.
در ابتدای موومان چهارم، شیپور نواخته میشود. آرام روی طبل کوبیده میشود، ویولن سلها و کنترباسها یکییکی به صدا درآمده و بدون هیاهو نواخته میشوند. پس از لحظاتی تقریبا ریتم خود را حفظ کرده و ویولنها با سرعت بیشتری در کنار آنها نواخته میشوند. اکنون ریتم تغییر کرده و سازهای زهی همراه با شیپور به سرعت و کوتاه و بلند نواخته میشوند. این ریتم بار دیگر تکرار میشود و پس از آن سازهای بادی از کار حذف میشوند. فضا به گونهای است که مخاطب را به یاد رژه نظامی در فیلمهای کمدی میاندازد. اکنون شیپور و سازها در پاسخ به یکدیگر نواخته میشوند گویی که فردی در حال فرار از چیزی است. سازها در اوج و به سرعت به صدا درآمده و گاهی کمی فرود میآیند. پس از لحظاتی از هیاهو کاسته شده و ویولن سل و کنترباسها و گاهی سازهای بادی نواخته میشوند.
قطعه پایانی فضای سنگینی دارد و مانند یک مرثیه است. فضای کار، مخاطب را به فضایی مصیبتزده وارد میکند. ریتم خیلی تغییر نمیکند و تنها گاهی اوجهای کوتاهی میگیرد. این اثر، قطعه 176 ساخته بهزاد عبدی به یاد جانباختگان سانحه هوایی است. انتهای پیام