لوازم خانگی با قیمت گذاری دستوری به خاک سیاه نشست!

تولید و فروش صنعت لوازم خانگی در سال 1402 با افت 10 و 7 درصدی همراه بوده است. با این حال، درآمد شرکت‌های این صنعت به دلیل دریافت مجوز افزایش نرخ، با رشد 42 درصدی به میزان 33 هزار میلیارد تومان رسیده است، در حالی که رشد آن نسبت به متوسط سالانه با افت 9 درصدی روبرو بوده است.

قیمت دستوری موجب فزونی هزینه بر درآمد این صنعت شده و در سال 1402 حاشیه سود آنها را تحت الشعاع قرار داده است. بر این اساس متوسط حاشیه سود لوازم خانگی طی سال گذشته 21درصد به ثبت رسید که همچون سال 1401 بود. همچنین در زمستان سال قبل حاشیه سود این صنعت شیب نزولی داشت و 3درصد کمتر از متوسط فصلی به ثبت رسید.

افول تناژ تولید و فروش

متوسط تولید سالانه صنعت لوازم‌خانگی طی 13سال اخیر 5هزار و 491هزار دستگاه بوده است. روند تولیدات کاهشی بوده، به‌طوری که طی سال 1402 با ثبت مجموع تولید 5هزار و 821هزار دستگاه افت 10درصدی در تولیدات صنعت لوازم‌خانگی نسبت به سال ماقبل رقم خورده است. در بازه فصلی طی زمستان سال گذشته مجموع تولید این صنعت یک‌هزار و 406هزار دستگاه بوده که در قیاس با مدت مشابه کاهش 11درصدی را تجربه کرده است. افت تناژ تولیدی این صنعت در بازه ماهانه نیز تکرار شده است. بر این اساس طی اردیبهشت‌ماه امسال مجموع تولیدات لوازم‌خانگی 447هزار دستگاه بوده که در مقایسه با اردیبهشت 1402 بیش از 20درصد کاهش داشته است. اصلی ترین عاملی که می توان برای کاهش مقادیر تولید و فروش لوازم‌خانگی عنوان کرد، بحث تحریم ها و نبود قطعات است. نبود قطعات باکیفیت وارداتی سبب شده است تا از یک‌طرف تولیدکنندگان لوازم‌خانگی نتوانند محصولات خود را باکیفیت تولید کنند و از طرف دیگر با کاهش تولید همراه شوند و درنتیجه قیمت محصولات افزایش یابد.

از طرف دیگر کاهش قدرت خرید مردم عاملی بوده است تا به خودی خود تقاضا برای محصولات لوازم‌خانگی کاهش یابد و شرکت‌های تولیدکننده دچار آسیب شوند. در میان هفت‌شرکت تولیدی لوازم‌خانگی، شرکت «لپارس» با ثبت جهش 298درصدی تولید خود طی سال 1402 بهترین عملکرد را بین شرکت‌های لوازم‌خانگی داشته است. با توجه به خاصیت دپوپذیری محصولات تولیدشده لوازم‌خانگی، بهتر است به‌رغم بررسی مقدار تولید، مقادیر فروش نیز بررسی شود. در مقیاس سالانه طی 13سال اخیر به‌طور میانگین 5هزار و 984هزار دستگاه لوازم خانگی به فروش رسیده که روند آن کاهشی است. بر این اساس مجموع تناژ فروش لوازم‌خانگی طی سال 1402 نسبت به سال ماقبل کاهش 7درصدی داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402 میزان فروش این صنعت یک‌هزار و 866هزار دستگاه و مشابه زمستان 1401 بوده است. با وجود این، طی سال‌جاری در دو ماه فروردین و اردیبهشت وضعیت تولید و فروش شرکت‌های لوازم‌خانگی نامساعد بوده است. بر این اساس طی ماه‌های اول و دوم 1403 به ترتیب افت 16 و 6درصدی در مقدار فروش به ثبت رسیده است. همان‌طور که عنوان شد، عامل اصلی کاهش فروش همان بحث تحریم و کاهش قدرت خرید مردم است که سبب شده است تا تولید شیب نزولی پیدا کند.

نظارت دستوری بر قیمت لوازم‌خانگی

مرجع قیمت‌گذاری در صنعت لوازم‌خانگی به‌صورت دستوری است و همین موضوع به تولیدکنندگان آسیب زده است. در سال 1402 نرخ فروش محصول اصلی هفت شرکت تولیدکننده لوازم‌خانگی به‌طور متوسط 36درصد نسبت به 1401 افزایش یافته است. در این مقیاس نماد «گلدیرا» محصولات اصلی خود را که در حوزه صوتی و تصویری است با افزایش 52درصدی نسبت به 1401 به فروش رسانده و با این رشد عملکرد بسیار بهتری نسبت به رقبای خود داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان 1402 میانگین رشد نرخ فروش این صنعت 36درصد بوده که در این مقیاس شرکت «انتخاب» توانسته است محصولات برودتی خود را با 64درصد افزایش نسبت به زمستان 1401 به فروش برساند و بیشترین جهش نرخ را تجربه کند. در دومین ماه از سال‌جاری میانگین رشد نرخ فروش محصول اصلی صنعت لوازم‌خانگی 17درصد نسبت به متوسط سال گذشته افزایش یافته است. در این ماه بیشترین رشد نرخ فروش مربوط به شرکت «انتخاب» بوده که با توجه به ورود به فصل گرما توانسته است محصولات برودتی خود را با 26درصد افزایش نرخ نسبت به سال گذشته به فروش برساند.

جهش درآمدی «لپارس»

میزان فروش ریالی محصولات لوازم‌خانگی در 13سال اخیر به‌طور متوسط هر سال رشد 51درصدی را تجربه کرده است. شیب افزایش درآمد این صنعت طی سال 1402 با کاهش همراه بوده است. طی این سال، میزان فروش محصولات لوازم‌خانگی 33هزار میلیارد و 713میلیون تومان به ثبت رسیده که در قیاس با سال 1401 به میزان 42درصد رشد داشته که به معنای افت 9درصدی شتاب رشد فروش این صنعت است. در بازه فصلی طی زمستان 1402 میزان فروش شرکت‌های لوازم‌خانگی بورسی 9هزار و 529میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با زمستان 1401 به میزان 15درصد افزایش یافته است. با وجود کاهش تناژ فروش لوازم‌خانگی در دوماه آغازین امسال، درآمد فروش این صنعت با رشد خوبی همراه بوده است. عامل اصلی در رشد درآمد این صنعت را با توجه به کاهش مقادیر فروش می توان دریافت مجوز افزایش نرخ فروش محصولاتشان دانست. بر این اساس مجموع درآمد ریالی در ماه های فروردین و اردیبهشت نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب رشد 60 و 22درصدی را تجربه کرده است. در میان هفت شرکت تولیدکننده محصولات لوازم‌خانگی، «لپارس» طی سال 1402 با ثبت فروش 220میلیارد تومان و رشد 142درصدی بهترین عملکرد را طی سال گذشته از آن خود کرده است.

توقف شیب صعودی متغیرهای سودآوری

در مقیاس سالانه طی 13سال گذشته میانگین حاشیه سود صنعت لوازم‌خانگی با افت و خیز فراوان همراه بوده است. متوسط سه‌متغیر سودآوری این صنعت یعنی حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص در 13سال گذشته به ترتیب 21، 12 و 7درصد بوده است. طی سال 1402 میانگین سه‌حاشیه سود شرکت‌های حوزه لوازم خانگی به میزان 21درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با متوسط فصلی 8درصد افزایش داشته است. با این حال مقایسه متغیرهای سودآوری در سال 1402 نسبت به 1401 نشان می‌دهد که روند افزایشی سودآوری متوقف شده و در سال 1401 نیز میانگین حاشیه سود این صنعت همان 21درصد بوده است. می توان عامل توقف سودآوری را نرخ دستوری دانست.

هرچند مجوزهای افزایش نرخ با توجه به انحصار لوازم‌خانگی برای این صنعت همگام با افزایش هزینه ها صادر می‌شود؛ اما سرعت رشد هزینه همچنان از درآمد جلوتر است و این امر موجب شده است تا حاشیه سود طی سال گذشته روند ثابتی داشته باشد. در مقیاس فصلی افت حاشیه سود به ثبت رسیده است. در زمستان 1402 متوسط سه‌حاشیه سود شرکت‌های لوازم‌خانگی 16درصد بوده که در مقایسه با متوسط فصلی 3درصد کاهش یافته است. شرکت «لپارس» بهترین عملکرد را به لحاظ سودآوری، چه در بازه فصلی و چه در مقیاس سالانه از آن خود کرده است. شرکت یادشده طی سال 1402 و زمستان 1402 به ترتیب با ثبت متوسط حاشیه سود 50 و 45درصدی عملکرد بهتری نسبت به شش‌شرکت دیگر داشته است.