مجازات آزار جنسی در ایران چیست؟

شرق نوشت: امروزه آزار جنسی در بسیاری از جوامع جرم شناخته شده است. این رفتارها جزء رفتارهای مجرمانه بوده و برای آن مجازات‌هایی تعیین شده است.

البته در بعضی جوامع مردسالار، آزار جنسی تا حدودی پذیرفته شده است که موجب می‌شود بسیاری از زنان و کودکان مورد آزار جنسی قرار بگیرند که این مسئله می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

در جامعه اسلامی ایران نیز این جرم شناخته شده و برای آن مجازات‌هایی تعیین شده است. از جمله جرائم شناخته‌شده در قانون مجازات اسلامی، جرم آزارهای جنسی است. آزار جنسی خود شامل رفتار‌های گوناگونی می‌شود.

آزار جنسی و رفتارهایی که شامل آن می‌شوند

آزار جنسی شامل رفتارهای گوناگون و زیادی است که از مزاحمت‌های خیابانی تا سوءاستفاده و تجاوز جنسی را دربر می‌گیرد.

به‌طورکلی هرگونه رفتاری که موجب تعرض به شخصیت معنوی و مادی و همچنین تعرض به حیثیت و آبروی اشخاص شود، آزار جنسی محسوب می‌شود. این تعرض می‌تواند به صورت کلامی، لمس‌کردن، بغل‌کردن، بوسیدن و تجاوز جنسی باشد.

برخلاف آنچه در ذهن افراد شکل گرفته و عرف نیز تا حدودی آن را پذیرفته است، آزار جنسی جرمی مختص به مردان و علیه زنان نیست، بلکه این جرم می‌تواند از سوی زنان یا مردان و علیه زنان یا مردان یا کودکان صورت پذیرد.

همچنان که می‌تواند در این جرم هر دو طرف از یک جنس نیز باشند. در نظام حقوقی ایران، رفتارهای جنسی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. تجاوز در حد زنا یا تجاوز به‌عنف

2. تجاوز غیر از زنا مانند لمس بدن، بوسه، بغل‌کردن و....

تجاوز به‌عنف: عنف در لغت به معنای خشونت است. منظور از تجاوز به عنف یعنی زنایی که به واسطه زور و اجبار صورت بگیرد. البته باید توجه داشت که اجبار می‌تواند به معنای اغفال و فریب‌دادن نیز باشد. منظور از زنا طبق ماده 221 قانون مجازات اسلامی، دخول است؛ یعنی واردشدن آلت مرد در ون واژن یا مقعد زن.

ماده 221 قانون مجازات اسلامی: زنا عبارت است از جماع مرد و زنی که علقه زوجیت بین آنها نبوده و از موارد وطی به شبهه نیز نباشد.

تبصره 1- جماع با دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه‌گاه در قُبُل یا دُبُر زن محقق می‌شود.

پس طبق قانون در تجاوز به عنف دو شرط لازم است:

1. دخول صورت بگیرد.

2. این دخول به زور و اجبار باشد.

همچنین طبق تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات اسلامی، تجاوز به زن در حالت بیهوشی، خواب یا مستی در حکم زنای به‌عنف است؛ یعنی همان مجازات زنای به‌عنف را به دنبال دارد.

علاوه بر آزار جنسی تجاوز، آزارهای جنسی غیر از زنا و تجاوز نیز وجود دارد؛ از جمله بوسیدن، لمس‌کردن یا بغل‌کردن به‌زور که مجازات خاصی برای آنها تعیین شده است.

همچنین آزار جنسی می‌تواند شامل رفتارهای ناشایستی شود که فرد در مکان‌های عمومی انجام می‌دهد یا اعمالی که عفت عمومی را جریحه دار می‌کند.

از طرفی امروزه با توجه به پیشرفت فضای مجازی و ایجاد سایت‌های مختلف و برنامه‌های چت، امکان مزاحمت و آزار جنسی نیز فراهم شده است که در این خصوص نیز می‌توان مجازات‌هایی را بیان کرد.

مجازات‌های تعیین شده برای انواع آزارهای جنسی:

در مورد مجازات زنای به‌عنف می‌توان به بند ت ماده 224 قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد. به موجب آن، در صورتی که اجبار از سوی مرد باشد، موجب اعدام مرد می‌شود.

همچنین تبصره 2 ماده 224 قانون مجازات اسلامی که از موارد زنای به عنف است.

تبصره 2- هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند، رفتار او در حکم زنای به‌عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب‌دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید یا ترساندن زن، اگرچه موجب تسلیم‌شدن او شود نیز حکم فوق جاری است که مطابق صدر ماده، مجازات آن اعدام است.

در مورد آزارهای جنسی به‌جز تجاوز جنسی مانند بغل‌کردن، لمس‌کردن، بوسیدن و... به موجب ماده 637 قانون مجازات اسلامی به 99 ضربه شلاق محکوم می‌شوند و اگر به‌عنف باشد، فقط اکراه‌کننده تعزیر می‌شود.

درمورد رفتارهای ناشایست در مکان‌های عمومی و مزاحمت‌ها می‌توان به ماده 638 قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد که در این خصوص حرام‌بودن یا حرام‌نبودن عمل ارتکابی مؤثر است که در صورت حرام‌بودن فعل ارتکابی، علاوه بر کیفر عمل ارتکابی، به حبس از 10 روز تا دو ماه یا شلاق تا 74 ضربه محکوم می‌شود و اگر عمل ارتکابی حرام نباشد ولی عفت عمومی را جریحه‌دار کند، فقط به حبس از 10 روز تا دو ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شود.

در این ماده در مورد زنانی که بدون حجاب شرعی در اجتماع ظاهر می‌شوند نیز تعیین مجازات شده است که طبق آن به حبس از 10 روز تا دو ماه یا از 50 هزار تا 500 هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.

در مورد مزاحمت‌های تلفنی، طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم می‌شود و در نهایت در مورد مزاحمت‌های رایانه‌ای یا فضاهای مجازی، مجازات خاصی تعیین نشده است، اما شاید بتوان گفت حداقل باید مطابق حکم تعیین‌شده در مورد مزاحمت‌های تلفنی عمل و مجازات تعیین‌شده در ماده 641 قانون مجازات اسلامی را برای آن اعمال کرد.

نتیجه آن می‌شود که انواع آزارهای جنسی در نظام حقوقی ما شناخته شده و در قانون مجازات اسلامی نیز مجازات‌هایی برای آن تعیین شده است.

شاید بتوان یکی از قدرتمندترین قوانین در این باب را قانون مجازات اسلامی ایران دانست؛ هر‌چند درمورد آزارهای جنسی از طریق فضای مجازی و برنامه‌های چت همچنان نیاز به رسیدگی دارد و لازم است مجازات‌هایی برای این نوع مزاحمت‌ها نیز تعیین شود؛ چرا‌که امروزه کاربردهای فضای مجازی و ارتباطات در این‌گونه فضاها بسیار زیاد شده است که به دنبال آن می‌تواند مزاحمت‌های گوناگونی را ایجاد کند.

البته باید توجه داشت که اثبات آزار جنسی از جمله امور مشکل است و راه‌های خاص خود را دارد؛ از جمله پزشکی قانونی، اقرار و.... سپس درباره آن جایگاه خاص خود را می‌طلبد.

بااین‌حال، مجازات‌های سنگین درمورد این جرائم سبب شده است از وقوع بسیاری از این جرائم جلوگیری شود؛ هرچند همان‌طورکه گفته شد، راه‌های اثبات آن به‌ویژه در مواردی مانند زنای به‌عنف بسیار مشکل است و می‌طلبد که تدبیرهایی در‌این‌باره به عمل آید.