مجلس صلاحیت وزرای پیشنهادی رییسی را چگونه بررسی می‌کند

فردا بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی آغاز خواهد شد تا در نهایت ترکیب کابینه «ابراهیم رییسی» تعیین شود.

به گزارش تابناک، دولت سیزدهم پس از تنفیذ رای ملت توسط رهبر معظم انقلاب و برگزاری مراسم تحلیف سید ابراهیم رییسی در مجلس شورای اسلامی رسما آغاز به کار کرد.

یک هفته بعد از مراسم تحلیف، رییسی به عنوان رییس جمهور دولت سیزدهم گزینه های پیشنهادی خود برای 19 وزرات خانه دولت را تقدیم مجلس کرد تا نمایندگان مجلس بعد از بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی درباره آن نظر داده و ترکیب کابینه سیزدهم مشخص شود.

رییس جمهوری در ظهر چهارشنبه 20 مرداد و بعد از پایان جلسه علنی، لیست وزاری پیشنهادی را تقدیم مجلس کرد که در نشست روز شنبه 23 مرداد در صحن علنی پارلمان اعلام وصول شد؛ از آن زمان کمیسیون های تخصصی به مدت یک هفته برنامه های وزرا را مورد بررسی قرار دادند. با پایان این مهلت، جلسات رای اعتماد از فردا (30 مرداد) در دو شیفت صبح و بعدازظهر در مجلس تشکیل می شود تا در نهایت بعد از رای گیری تکلیف کابینه سیزدهم تعیین شود.

روال بررسی صلاحیت و رای اعتماد به وزرای پیشنهادی در مجلس براساس آیین‌نامه داخلی مجلس در زیر آمده است:

** فرصت دوهفته‌ای رییسی برای معرفی وزرای پیشنهادی

طبق ماده 202 آیین نامه داخلی مجلس، رئیس‌جمهور حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از انجام مراسم تحلیف، اسامی وزرای پیشنهادی به همراه شرح حال، برنامه‌ها، سوابق و سمت های علمی و اجرائی و سایر امتیازات قابل استناد را به مجلس تقدیم می کند. رئیس مجلس مکلف است نامه معرفی هیأت وزیران و ضمائم آن را در اولین جلسه علنی اعلام وصول و قرائت کند، سپس معرفی‌نامه و مستندات را برای بررسی به کمیسیون یا کمیسیون‌های تخصصی مرتبط ارجاع دهد.

کمیسیون یا کمیسیون‌های مرتبط موظفند پس از بررسی صلاحیت، انطباق مدارک، سوابق و برنامه‌های وزیر پیشنهادی و تطبیق آنها با اسناد بالادستی ظرف مدت یک هفته گزارش خود را به هیأت‌رئیسه ارائه کنند تا برای اطلاع نمایندگان چاپ و توزیع شود. گزارش مذکور قبل از صحبت مخالفان و موافقان توسط سخنگو قرائت می‌شود. فرصت سخنگو برای ارائه گزارش در مورد هر وزیر ده دقیقه است. در صورتی که بررسی برنامه وزیر پیشنهادی به بیش از یک کمیسیون تخصصی ارجاع شده باشد، سخنگوی هر کمیسیون حداکثر به مدت پنج دقیقه گزارش خود را ارائه می‌کند.

**مهلت یک‌هفته‌ای مجلس برای برگزاری جلسات رای‌اعتماد

همچنین براساس ماده 203، یک هفته پس از معرفی دولت، برای بحث و بررسی خط مشی و اصول کلی برنامه دولت و أخذ رأی اعتماد برای هیأت وزیران جلسات مجلس به طور متوالی تشکیل می شود. طبق این ماده با پیشنهاد رئیس و تصویب مجلس، جلسات به صورت صبح و بعد ازظهر برگزار خواهد شد.

در ماده 204 آیین‌نامه هم آمده که قبل از تشکیل اولین جلسه بررسی برنامههای دولت و أخذ رأی اعتماد هیأت وزیران، نمایندگان مخالف و موافق برنامه، خط مشی و اصول کلی و ترکیب هیأت وزیران و نیز نمایندگان مخالف و موافق هریک از وزیران به تفکیک برنامه و هر وزیر در برگههای جداگانه یا دستگاه الکترونیک ثبت نام می کنند.

همچنین هریک از نمایندگان حق دارند تمام یا قسمتی از وقت خود را دراختیار نماینده دیگر قرار دهد. در شروع بحث در مورد هیأت وزیران، رئیس‌جمهور برنامه دولت را تشریح و ضمن معرفی وزیران از ترکیب هیأت وزیران دفاع خواهد کرد. پس از آن مجلس، بررسی برنامه دولت و ترکیب هیأت وزیران را با اظهارات پنج نفر از نمایندگان مخالف و پنج نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام برای مدت پانزده دقیقه انجام خواهد داد. رئیس‌جمهور یا کسانی که او تعیین خواهد نمود به سؤالات واظهارات مخالفان پاسخ میدهند. مجموع مدت نطق اولیه رئیس‌جمهور و دفاعیات اخیر دوونیم ساعت خواهد بود. در پی اظهارات و دفاعیات رئیس‌جمهور، مجلس شور در مورد برنامهها و صلاحیت هر‌یک از وزیران را به صورت جداگانه آغاز خواهد نمود. در مورد هر وزیر دو نفر از نمایندگان مخالف و دو نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و موافق هرکدام برای مدت پانزده دقیقه فرصت خواهند داشت. پس از آن وزیر و در صورت صلاحدید رئیس‌جمهور به مدت سی دقیقه برای دفاع از برنامه و صلاحیت وزیر مطروحه وقت خواهند داشت.

**بررسی صلاحیت گزینه‌های پیشنهادی براساس ترتیب الفبای وزارت‌خانه‌ها

بحث و بررسی برای تک تک وزیران به ترتیب حروف الفبای وزارتخانه به همین شیوه انجام می شود، رئیس جمهور می تواند با استفاده از وقت وزیران در پایان و به طور یکجا از آنان دفاع نماید. پس از آن رأی گیری به عمل می آید و شمارش و اعلام نتیجه آراء پس از رأی گیری برای همه وزرا صورت خواهد گرفت. سؤالات کتبی نمایندگان در طول مدتی که برنامه دولت مطرح است از طریق رئیس مجلس به رئیس جمهور یا وزیر مربوط داده خواهد شد.

** اگر مجلس به برخی وزاری پیشنهادی را ندهد، چه اتفاقی می افتد

طبق تبصره ماده 204 آیین نامه، چنانچه مجلس به یک یا چند وزیر رأی اعتماد نداد رئیس‌جمهور موظف است با رعایت اصل 135 قانون اساسی حداکثر قبل از سه ماه فرد یا افراد دیگری را برای أخذ رأی به مجلس معرفی کند.