مجله بخوانیم؛ «تجربه» با پرونده‌ای درباره چالش‌های حقوقی - اخلاقی فیلم «قهرمان»

عصر ایران؛ سروش بامداد - پنجمین شماره دوره جدید مجله «تجربه» با تصویری از «منوچهر انور» به بهانه گفت‌و‌گویی مفصل و خواندنی با او و پرونده‌ای درباره چالش‌های اخلاقی / حقوقی فیلم «قهرمان» روی پیشخوان رفته و مانند شماره‌های قبل خواندنی است.

نظم انتشار «تجربه» در دوره جدید و انتشار آن در آغاز هر ماه به رغم گرفتاری مطبوعات در وانفسای کاغذ و اشتغالات معیشیتی غالب مردم، ستودنی است تا جایی که گزاف نیست اگر گفته شود مجلاتی از این دست رابطه مخاطبان با نشریات چاپی و کاغذی را زنده نگاه داشته‌اند. موضوع اصلی مجله چنانچه اشاره شد پرونده‌ای تفصیلی است درباره چالش‌های حقوقی / اخلاقیِ کپی‌رایت در دو فیلمِ «قهرمان» و «دو سر بُرد، دو سر باخت» و تنها جای گفت و گویی با اصغر فرهادی درباره ادعاهای مطرح شده خالی است. هر چند گزارش‌ها و مصاحبه‌ها مخاطب را به ادعاهای مقابل نزدیک می‌کند اما یادداشت اول مجله از زاویه دیگری نگریسته و در آن آمده است: «می‌توان خود را جای اصغر فرهادی گذاشت و سوژه ای که از پیش در نظر داشته و حالا با ایده جذاب‌تری و نه مثل ماجراهای مکرر رفتگر و پیدا کردن پول رو‌به رو شده است. ایده‌ای که جرقه آن هر جای دیگر هم قابل روشن شدن بوده است. خصوصا با خواندن خبری در روزنامه یا فضای مجازی. متقابلا می‌توان خود را جای خانم مستند‌ساز گذاشت و اگر صحنه‌هایی از فیلم «قهرمان» شبیه ساخته او باشد به او حق داد دست کم به لحاظ عاطفی آسیب دیده باشد.» یادداشت در ادامه تصریح می کند: بهروز افخمی در مصاحبه با «تجربه» در همان شماره‌های نخست دوره قبل گفته بود در سینما «همه قصه‌ها گفته شده» و به شعری از «ملا محمد فضولی» شاعر قرن دهم هجری هم اشاره کرده بود: یارانِ گذشته، بس که کردند تاراجِ عبارت و معانی شد تنگ، فضای نظم بر ما، فریاد زِ سبقت زمانی! منظور او روشن است. این که سوژه‌ها بی نهایت نیست و در واقع عبارات و معانی چنان تاراج شده که فضا بر ما تنگ شده است. یعنی سراغ هر موضوعی می‌رود تا درباره آن شعری بسراید می‌بیند شاعران قرون قبل به آنها پرداخته‌اند و لابد آرزو داشته نه در قرن 10 که در قرون قبل و حتی قبل از حافظ و سعدی و مولانا می‌زیسته تا استعداد او را به حساب تکرار نگذارند. اما مگر خود حافظ از اشعار سعدی و خواجوی کرمانی فراوان الهام نگرفته است؟ کسی چه می‌داند شاید اگر قانون حق مؤلف یا کپی رایت بود خواجو هم از حافظ شکایت می‌کرد و نمونه‌های فراوان به دست می‌داد تا نشان دهد حافظ از او برداشته نه آن که سرقت کند که حافظانه ارایه کرده است. اگر صحنه‌هایی از فیلم در سینمای فرهادی مسبوق نباشد و عینا به مستند شبیه باشد آن وقت شاید بتوانند به لحاظ حقوقی جانب او را بگیرند هر چند در این فقره هم طبعا کارگردان پرآوازه خواهد گفت در واقع او مستند را با ایده‌ها و بر اساس آموخته‌های کارگاه من ساخته است.» چهره ماه تجربه «منوچهر انور» است و به زندگی و زمانه و تاثیرِ او بر فرهنگ و هنر ایران پرداخته و هر چه با مصاحبه جلو می روید بیش از پیش او را به خاطر این همه عشق و تلاش برای زبان پارسی می‌ستایید. گفت و گوی مریوان حلبچه‌ای با بختیارعلی درباره «شهر موسیقی‌دانان سپید» و دنیای نوشتن او نیز از بخش های خواندنی «ادبیات» تجربه است و البته صفحاتی درباره رمان «14» نوشته شمیم بهار به همراه یادداشت‌هایی انتقادی درباره آثارِ تازه این نویسنده که گویا ظاهر شدن او پس از دهه ها افسانه او را در معرض قضاوت قرار داده است. گفت‌وگو با گلاره عباسی درباره رمان جدید او که بیشتر در عرصه بازیگری شناخته شده است از خواندنی‌ترین بخش‌های مجله است. رمانی که با نام غذاها فصل‌بندی شده است. علاقه‌مندان سینمای جهان هم با نگاهی به فیلم‌های جشنواره «پالم اسپرینگز»، گفت‌و‌گو با «امانوئل آریولی» بازیگر فیلم فرانس و پرونده ای درباره سریالِ «وراثت» سیراب می‌شوند و برای تئاتری ها گفت‌وگوهایی با شیرین بزرگمهر و اصغر نوری ترتیب داده و گزارش اکسپوی دوبی و کیفیت حضور ایران در آن برای هنرمندان تجسمی جالب است. تجربه در دوره جدید بخش «مطالعات ایرانی» را اضافه کرده و با پرونده‌ای که به مجله «صف» و 100 ساله شدن نشریه ارتش اختصاص داده روی میز فرماندهان ارتش هم می‌تواند بنشیند.