مجید رضاییان از پایه‌های روزنامه نگاری صلح می گوید / روزنامه نگار صلح نمی خواهد تابع سیاستِ رسانه باشد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مجید رضاییان استاد دانشگاه با تاکید بر تفاوت میان مطالعات رسانه و مطالعات روزنامه نگاری می گوید: در دنیا انتقادی که به رسانه وجود دارد - و حتی روزنامه نگاری را تحت شعاع خود قرار داده -، این است که رسانه بیشتر مشغول بازنمایی رویدادهای مختلف شده است و بر اساس این تئوری استوارت هال، این نوع بازنمایی، موجب روایت‌هایی می شود و بزرگنمایی هایی رخ می دهد که از واقعیت فاصله می گیرد.

او در گفتگو با شفقنا بیان می کند: مثلا وقتی یک کشوری به منطقه ای تجاوز می کند، رسانه ای می گوید آن کشور آن منطقه را اِشغال کرد و رسانه ای دیگر می گوید آن کشور مشغول پاکسازی است.

مرز میان مطالعات رسانه و مطالعات روزنامه نگاری

این استاد دانشگاه که بیش از دو دهه در گفتگوها و کلاس های درس خود بر مرز میان مطالعات رسانه و مطالعات روزنامه نگاری تاکید می کند، می گوید: باید تفاوت و مرزی میان مطالعات رسانه و مطالعات روزنامه نگاری ایجاد کنیم. media studies با journalism studies بسیار متفاوت است. در مطالعات روزنامه نگاری می خواهیم به اصول حرفه ای روزنامه نگاری در هر فُرمی پایبند باشیم که آن هم تکنیکال است. بخشی دیگر fundamental و مباحث بنیادین است و بخش دیگری تکنیکال و فرمی است.

رضاییان می گوید: این بحث ارتباطی به سیاستِ صاحب رسانه ندارد که مدام در تلاش برای سوق و جهت دهی به اخبار خود است تا بخشی را بزرگنمایی و بخش دیگر را کمرنگ‌تر نشان دهد. زمانیکه به این مرز قائل باشیم، به این نتیجه خواهیم رسید که روزنامه نگاری صلح بیشتر وابسته به مطالعات روزنامه نگاری است تا مطالعات رسانه.

روزنامه نگار صلح نمی خواهد تابع سیاستِ رسانه باشد

او در اینجا به پایه های روزنامه نگاری صلح می پردازد و می گوید: تاکید روزنامه نگاری صلح بر این مساله است که بگوید روزنامه نگاران در دنیا روزنامه نگارند و تابع فرم‌ها، مهارت و نیاز مخاطب هستند. این روزنامه نگار نمی خواهد تابع سیاستِ رسانه باشد، این چالشی است که ما در حال حاضر در کشور خود با آن‌مواجه‌ایم.

این نویسنده کتاب «شیوه روزنامه‌نگاری» با انتقاد می گوید: مدیرانی در رسانه ها هستند که این افراد تا حدی بسیاری از موضوعات را می دانند جز رسانه. مسائل امنیتی، مسائل سیاسی و.... را خوب می دانند ولی درباره روزنامه نگاری در معنای حرفه ای چیزی نمی دانند، چون نگاه امنیتی به رسانه دارند.

روزنامه نگار صلح به دنبال گفتگوست

او ادامه می دهد: پایه دوم روزنامه نگاری صلح، گفتگوست. روزنامه نگار صلح به ویژه در عرصه قدرت ملی (که شامل سه سطح سیاست خارجی، سیاست بین المللی و روابط بین المللی است) خواهان تعامل و گفتگو است و تاکید می کند که صلح به عنوان یک آرمان بین المللی در حال لطمه خوردن است و نباید مخدوش شود. پایه سوم روزنامه نگاری صلح تاکید بر نگاه بسیار جذاب مطالعات هنری است.

این پژوهشگر حوزه ژورنالیسم با اشاره به عملکرد رسانه ها در وضعیت حال حاضر منطقه می گوید: تحت هر شرایطی که باشیم، نمی توانیم روزنامه نگاری را با واسطه ببینیم، بحران یعنی میدان. در حال حاضر و با توجه به تحولات منطقه تعدادی رسانه داریم که خبرنگارانش در میدان هستند و اخبار را لحظه ای برای تمام دنیا مخابره می کنند و بقیه رسانه به نقل از آنها فقط دست به انتشار می زنند.

روایت رسانه ها از تحولات منطقه بدون حضور در میدان

او بیان می کند: بسیاری از اطلاعات منتشر شده از رسانه‌ها، روایت رسانه هاست بدون حضور در میدان. آیا در این شرایط مخاطب می تواند اعتماد می کند؟ آیا مخاطب سردرگم نمی شود؟ حضور میدانی شاخص دارد. یکی از شاخصه های مهم آن، اشراف بر منطقه و زبان و فرهنگ آنجاست، حتی اگر این اطلاعات را نداشته باشد می تواند از خبرنگاران محلی کمک بگیرد.

او ادامه می دهد: شاخصه‌ی دیگر این است، فردی که در میدان حضور دارد غیر از جغرافیا، فرهنگ و زبان باید ارتباطاتش گسترده و فراگیر باشد.

رضاییان درباره عملکرد رسانه های داخلی در پوشش اخبار تحولات منطقه می گوید: رسانه های ما در زمینه بسیاری از تحولات به دلیل اینکه همچنان به‌روز نشده‌اند و آموزه های روزنامه نگاری همچنان بر نقل قول و "وی گفت" و "وی افزود" استوار است، نقشی در پوشش اخبار منطقه نداشته است. در چنین شرایطی نباید انتظار یک آژانس خبری، اتاق خبر و میز بحران داشته باشیم.

این استاد دانشگاه با انتقاد می گوید: آژانس های ما فقط عنوان آژانس را یدک می کشند و اغلب اخبار و مطالب‌شان کپی پیست است. رسانه های ما هر گاه از "وی گفت" و "وی افزود" فاصله گرفتند و بعد خبرنگار میدانی هم داشتند، آن موقع می توانند حرفی برای گفتن داشته باشند. در حال حاضر که معتقدیم برخوردهایِ صورت گرفته در منطقه، نقض حاکمیت ملی بوده و بر روی این موضوع افکار عمومی حساسیت لازم را دارد و در یک موقعیت ویژه ای قرار داریم، حال چند خبرنگار میدانی در منطقه داریم؟

5757