محتوای متن کتیبه نویافته در نقش رستم هنوز مشخص نیست

حمید فدایی شنبه 25 دی با اشاره به اینکه بخشی از خبر منتشره در یکی از خبرگزاری‌ها در ارتباط با محتوای کتیبه نویافته و اشاره به وجود نام زرتشت در متن آن توسط کاشف کتیبه، مخدوش است، گفت: پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تنها گزارش یافته شدن کتیبه را دریافت کرده و تا کنون گزارش مکتوبِ تخصصی درباره متن کتیبه و محتوای آن، از سوی شخص یابنده مبنی بر صحت محتوای کتیبه به این مرکز ارائه نکرده است، بنابراین محتوای مطرح شده مورد تایید این پایگاه نیست.

فدایی گفت: اصولاً با توجه به اهمیت فراوان کتیبه‌های نویافته، روند انتشار اخبار در مورد متن و محتوای آنها پس از بررسی‌های علمی واحد کتیبه‌شناسی پایگاه انجام می‌شود و اطلاع‌رسانی در مورد جزییات متن این کتیبه‌ها، همچون دیگر تحقیقات علمی پس از اطمینان از صحت اطلاعات و انتشار نتایج علمی آن در مراجع رسمی علمی و یا دست کم پس از دریافت تاییدیه انتشار آنها در نشریات تخصصی انجام خواهد شد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: به طور قطع توجه به چنین روندی در خوانش کتیبه‌های نویافته، نه تنها باعث خواهد شد حقوق معنوی و علمی محقق و کاشف کتیبه محفوظ بماند بلکه این اسناد مهم تاریخی را هم از مخاطرات بعدی ناشی از انتشار محتوای اشتباه و غیر علمی و متعاقبا ایجاد حساسیت‌های بی مورد نسبت به کتیبه‌ها، محفوظ خواهد داشت و باعث خواهد شد از خطر آسیب و تخریب در امان بمانند.

کارشناس ارشد زبان‌های باستانی و از متخصصین واحد کتیبه‌شناسی پایگاه تخت جمشید نیز در این خصوص گفت: هرگونه اظهار نظر در مورد محتوای این دست از کتیبه‌های نویافته از طریق رسانه‌های عمومی به زمانی موکول می‌شود که کتیبه‌ها به طور مناسبی مستندنگاری و مطالعه شده و کارشناسان متخصص در حوزه زبان شناسی و کتیبه شناسی، اثر پژوهشی در ارتباط با آن را آماده انتشار و روند رسمی پذیرش در نشریات تخصصیِ زبانشناسی و کتیبه شناسی طی شده و همچنین زمان و کیفیت انتشارات تخصصی مربوط بدان نیز مشخص شده باشد، کما اینکه در مورد کتیبه‌هایی که تا کنون در مورد آنها از جانب پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اخبار رسمی منتشر شده این اتفاق رخ داده است.

دورودی افزود: لازم است پژوهشگر یا پژوهشگران مربوطه هرگونه اظهار نظر در زمینه متن اینگونه از کتیبه‌ها را به پس از تکمیل پژوهش‌های مرتبط و طی شدن روند بررسی و داوری از سوی متخصصین و دریافت تأییدیه رسمی در ارتباط با انتشار آن در نشریاتِ ویژه تخصصیِ زبان‌شناسی و کتیبه‌شناسی موکول کنند.

این متخصص متون پهلوی ضمن اشاره به خبر منتشر شده در یکی دیگر از خبرگزاری‌ها در تاریخ 21 دی به نقل از یابنده این کتیبه، گفت: نام زرتشت پیامبر بزرگ باستانی ایران تاکنون در هیچ کتیبه‌ای مشاهده نشده است؛ حتی شاهان و موبدان ساسانی مانند کرتیر نیز از این نام در کتیبه‌های خود استفاده نکرده اند؛ هرچند که به زرتشتی بودن آنان اطمینان داریم.

درودی گفت: با توجه به اینکه این کتیبه توسط یابنده در مسیری مشاهده شده که کتیبه‌های تدفینی متعددی در آنجا مستندنگاری شده است و نیز با توجه به وجود تابوت‌های سنگی، استودان‌ها و دخمه‌های موجود در این منطقه، به نظر می‌رسد این کتیبه نیز در شمار کتیبه‌های تدفینی قرار گیرد.

این کارشناس زبان‌های باستانی گفت: البته درستی و نادرستی این مطلب به زودی و پس از ارایه خوانش اولیه توسط کارشناس یابنده کتیبه و قرار گرفتن در بوته نقد پژوهشگران مشخص خواهد شد و بنابراین این امیدواریم هرچه سریع تر محتوای ادعا شده در مورد متن کتیبه به جامعه علمی ارائه شود.

او یادآور شد: در خبر منتشر شده به نقل از یابنده کتیبه، صحبت از کتیبه‌هایی است که در بر دارنده محتوای نجوم و محیط زیست هستند که این موضوع نیز امری بعید است و حداقل با توجه به مستندات کنونی که تعدادشان هم کم نیست می‌دانیم کاتبان پهلوی از چنین محتوایی در کتیبه‌ها استفاده نکرده‌اند.

درودی گفت: بر بنیانِ منشِ آکادمیک و علمی، بایسته است که پژوهشگران ارجمند پیش از خبرسازی و انتشار گسترده متنِ هر کتیبه‌ای، نخست درستیِ خوانش خود از کتیبه را در مجامع علمی به اثبات برسانند و بعد خبر مربوط به متن آنها منتشر شود.