مردم قم چه تصوری از خانواده مطلوب دارند؟
قم - ایرنا - نتایج یک پژوهش و مساله یابی مشارکتی ضمن پرداختن به موانع و ویژگی‌های تشکیل خانواده مطلوب در استان، از واژه "احترام" به‌عنوان گمشده بسیاری از خانواده‌های قمی یادکرده است.
رییس انجمن جامعه‌شناسی قم روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: طبق این پژوهش مادران قمی از داشتن اخلاق خوب، مهربانی، صبوری و همدلی بعنوان ویژگی‌های خانواده مطلوب برشمرده‌اند.
"عبدالله باقری" گفت: دختران و پسران قمی نیز در این پژوهش که به صورت کیفی با مشارکت 150 نفر طی دو مرحله و در طول یک سال انجام شد، دموکراسی، دادن آزادی به فرزندان به‌ویژه دختران، اعتماد به فرزندان، مسئولیت‌پذیری و داشتن محیط آرام را از ویژگی‌های مهم خانواده مطلوب ذکر کردند.
به گفته وی، این یک روش مساله یابی مشارکتی است که با حضور افراد متفاوت از خانه دار و شاغل تا کارشناسان حوزه زنان در ادارات قم و نیز جامعه شناس و روانشناس و روزنامه نگار انجام شده است.
باقری همچنین به این نکته اشاره کرد که با توجه به کیفی بودن این پژوهش، احتمالا از نظر کمی قابل تعمیم به کل استان نخواهد بود.
وی ابراز داشت: در این بررسی، پدران قمی نیز وجود همبستگی و عشق، درک متقابل عواطف زوجین، سطح فرهنگی مشترک، فهم نزدیک از مسایل، گفتگو کردن، احترام بین اعضای خانواده، اقتصاد مکفی مرد و صادق بودن با یکدیگر را از ویژگی‌های خانواده مطلوب دانسته‌اند.
رییس انجمن جامعه‌شناسی قم افزود: پدران قمی همچنین رازدار بودن، احترام به بزرگ‌ترها، صداقت و یکرنگی، احترام به خانواده‌های یکدیگر، احترام به علایق همسر، بازی با فرزندان، احترام بین اعضای خانواده، داشتن رابطه دوستانه، توجه به همسر و فرزندان و تربیت صحیح فرزندان را نیز از دیگر ویژگی‌های مهم خانواده مطلوب ذکر کرده‌اند.
موانع خانواده مطلوب از منظر مردم قم
باقری در ادامه اظهار داشت: بر اساس این پژوهش مادران قمی شنیده نشدن حرف‌ها و احساسات، کاهش عشق و صمیمیت، خودخواهی و خودرأیی، دروغ‌گویی، دخالت والدین، نبودن محبت، اختلاف فرهنگی، عدم پذیرش واقعیت‌ها، والدین ناآگاه، بی‌تفاوتی نسبت به مسئولیت‌ها و نداشتن مهارت‌های را از موانع مهم در شکل‌گیری خانواده مطلوب یادکرده‌اند.
وی تصریح کرد: فرزندان اهل قم مشارکت‌کننده در پژوهش نیز عدم گفتگو بین خانواده، بی‌اعتمادی، عدم صداقت، تربیت نادرست، عدم اعتماد، ازدواج اشتباه والدین، فقر فرهنگی اقتصادی، نبودن گفتگوی درست، اهمیت ندادن به هم، زورگویی، اقتصاد خانواده، نداشتن مهارت‌های لازم، عدم احترام در خانواده و فقر فرهنگی از مهم‌ترین عوامل برشمرده‌اند.
به گفته باقری، پدران قمی موانع اقتصادی و ناپایداری شغلی و درآمد را از مسائل مهم در عدم شکل‌گیری خانواده مطلوب بیان کرده‌اند.
رییس انجمن جامعه‌شناسی قم گفت: همچنین پدران قمی ازدواج زود مردان (عدم بلوغ فکری، انتخاب غیرهمسو با تمایلات و سنتی)، اعتیاد، چشم و هم‌چشمی، خودخواهی و خودرایی، دروغ‌گویی، عدم صداقت در گفتار و عمل، فضای مجازی، حساسیت‌های زیاد، تجمل‌گرایی، افزایش فرهنگ زن‌سالاری، اهمیت ندادن به یکدیگر، مشکلات شغلی، دخالت‌های مادرزن، عدم احترام متقابل در خانواده و فقر فرهنگی را نیز از دیگر عوامل مهم دانسته‌اند.
باقری ابراز داشت: در کارگاه‌های گفتگو محور و آنجا که فرد احساس شنیده شدن و فهم توسط دیگران را باور می‌کند فرصت و دریافتی کلیدی به دست می‌آورد که تا چه اندازه "هم‌شنوی و "رواداری شنیده شدن و گفت‌وشنود" می‌تواند احساس هویت و شخصیت را در فرد و بالطبع در جامعه را ایجاد و ارتقا دهد و شوق و اشتیاق آن‌ها به سمت بنیان خانواده افزایش پیدا کند.
احترام گمشده بسیاری از خانواده ها
وی احترام را گمشده این روزهای برخی خانواده‌ها قلمداد کرد و تصریح کرد:"احترام" شاه‌کلید دریافت‌های این پژوهش از کنش‌های افراد مشارکت‌کننده در پژوهش بود که گمشده‌ی حیات و موثر در کیفیت خانواده و ارزش‌های خانواده می‌تواند باشد.
باقری اظهار داشت: احترام مساله و نکته مهمی است که در بسیاری از افراد جامعه آن را به‌عنوان یکی از نکات کلیدی در تشکیل خانواده‌های مطلوب ایرانی مطالبه می‌کنند.
رییس انجمن جامعه‌شناسی قم خاطرنشان کرد: نکته‌ای که به‌وضوح جامعه ما تشنه آن است مساله احترام متقابل است.
باقری یادآور شد: جامعه‌ای که احترام نبیند و این نکته اساسی در آن کم‌رنگ شود توسعه آن متوقف‌شده و کیفیت و انسجام اجتماعی آن کاهش می‌یابد.
وی راهکار نهادینه شدن احترام در خانواده‌ها را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: در درون خانه افراد باید از خودبرتربینی و خودخواهی دوری کرده و به یکدیگر احترام بگذارند و با درک متقابل از سلایق تمام اعضای خانواده به آن‌ها بها بدهند.
باقری گفت: در چنین شرایطی می‌توان موانع اقتصادی را راحت‌تر در درون خانواده هضم کرده و مسوول درآمد و سرپرست خانواده را با همدلی‌های خود پشتیبانی کرد.
وی افزود: برای دستیابی به خانواده مطلوب و ارتقای سطح احترام متقابل در جامعه باید کارگاه‌های گفت‌وگومحور در تمام حوزه‌های شهری، مدارس، سازمان‌ها، تشکل‌ها و غیره نهادینه شود.
گفتنی است این پژوهش توسط انجمن جامعه‌شناسی قم و به‌صورت کارگاه گفت‌وگوی خانواده و به تفکیک در میان پدران، مادران و فرزندان در ارتباط با سه سوال کلیدی، " ویژگی‌های یک خانواده مطلوب چیست؟"، "پنج موانع اولویت‌داری که در شکل‌گیری یک خانواده مطلوب دخالت دارد؟" و " پیامدهای این موانع بر خانواده چه خواهد بود؟" انجام‌گرفته است./
*س_برچسب‌ها_س*