مقابله بانک مرکزی با فروش ارز خارج ازسامانه های مجاز
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، نظری - سخنگوی ارزی بانک مرکزی در گفتگو با برنامه روزی نو شبکه رادیویی اقتصاد به بررسی مقابله بانک مرکزی با فروش ارز خارج از سامانه های مجاز پرداخت. متن این گفتگو به شرح ذیل است. بانک مرکزی گفته است که با فروش ارز خارج از سامانه‌های مجاز مقابله می‌کند، ما نمی‌دانیم چطور، ولی احتمالا آن‌ها می‌دانند همانطور که قبلی‌ها درست نشد بسیاری معتقدند این کار هم درست نمی‌شود.
با چه ابزاری و چگونه می‌خواهند که هم بازار متعادلی باشد و هم می‌خواهند تامین صورت بگیرد و هم این که همه چیز تحت تاثیر قیمت بازار آزاد است، ولی همچنان می‌گویند نه و شاهد این وضعیت هستیم آیا طرحی نو دارند یا اتفاق خاصی افتاده است؟ بالاخره بانک مرکزی هم وارد میدان شد و ظاهرا می‌خواهد نبرد تازه‌ای شروع کند درست است؟
البته بانک مرکزی در میدان بوده و آن وظایفی را که داشته من فکر می‌کنم در جایگاه بانک مرکزی اگر بخواهم عرض کنم تا به حال به نحو احسن انجام داده است. ولی من چند نکته را عرض می‌کنم.
سوال: پس این که قیمت ارز هم از نظر روانی با همه چیز و با همه کس بازی می‌کند شما آن را مباح و مجاز دانستید و این هم حتما طبیعی توصیف می‌شود درست است؟
چون موضوع صحبت مان سامانه‌های ارزی است من راجع به سامانه‌ها صحبت کنم، بانک مرکزی بهرحال برای تامین نیاز‌های تجاری کشور که تامین کالا و خدمات هست، بستر‌هایی را فراهم کرده که برای مثال صادر کنندگان و وارد کنندگان وارد بشوند و آنجا بیایند نیاز‌های ارزی که وارد کننده‌ها دارند را از طریق فروشی که صادر کننده‌ها آنجا انجام می‌دهند تامین بکنند. این موضوع قیمت گذاری که انجام می‌شود در این سامانه ها، عمدتا از دید باز عزیزان واردکننده بر اساس قدرت خرید مردم و آن کشش قیمت‌ها بر اساس شرایط اقتصادی هست و عمدتا اگر بازرگانی بیاید در این سامانه‌ی نیمای ما یا تالار دوم ما اقدام به فروش ارز کند و وارد کننده‌ها هم بیایند متقابلا از این خرید انجام بدهند، این فرآیند از سال 1397 در حال انجام بوده و آنجا مشوق‌هایی برای صادرکننده‌ها در نظر گرفته شده، بحث تعهد ارز حاصل از صادرات است که صادر کننده‌های ما موظف هستند بر اساس قوانین و مقررات از جمله مثلا قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، این ارز را به چرخه اقتصاد برگردانند. وارد کنندگان ما موظفند از طریق بانک و صرافی از سامانه‌ی نیما خرید کنند و عمده نیاز‌های تجاری کشور در حال انجام است بخصوص با تغییراتی که اخیرا در نحوه نرخ گذاری در سامانی نیما انجام شد، این موضوع تا حدود زیادی حل شده است و عمده صادر کننده‌های ما دارند با رغبت نسبت به عرضه ارزشان اقدام می‌کنند و آن طرف هم نیاز‌های تجاری ما بر همین اساس تامین می‌شود.
آخرین قیمت چقدر است؟
برای دلار حدودا 36 هزار و 600 تومان یا مثلا یک مقداری طی روز، چون بر اساس شرایط بازار و عرضه و تقاضا تغییراتی انجام می‌دهد ممکن است صد یا دویست تومان هم نوسان نرخ داشته باشیم.
سوال: پس این قیمت الان؟ چون یک قیمت 28 هزار و 500 تومان داریم یک قیمت 36 هزار و 600 تومان است؟
آن قیمت پرتال ارزی برای واردات کالا‌های اساسی هست، آن قسمت برای کالای اساسی، چون نیاز اساسی مردم است، توجه ویژه‌ای روی این مسئله است که این کالا حتما بهای تمام شده اش برای تجار به شکل معقول و قابل قبولی باشد به همین شکل هم به شکل معقولی در آن پروسه قیمت گذاری که وزارتخانه‌هایی که متصدی آن هستند بتوانند مدیریت کنند و با قیمت مناسبی این کالا‌ها در دسترس مردم قرار بگیرد.
شما می‌دانید که گزارش‌های زیادی هست که به همین عدد نقد وارد است و مهم ترینش این که از روزاول مطرح شد عدم اطمینان برای دسترسی کافی و به سرانجام رسیدن برای همه است به عدالت بتواند این مزیت به همه برسد؟ الان ما نه تنها برای کالای اساسی برای سایر کالا‌ها هم برای مدت خیلی طی چند ماه گذشته، علاوه بر تامین کل نیاز‌های کالا‌های اساسی، کالا‌هایی که حتی کالای اساسی هم نبودند در سامانه تامین شده است.
سوال: یعنی با همین 28 و 500؟
بله ما، چون از لحاظ بحث مدیریت سبد ارزی و دارایی‌های بانک مرکزی فروش ارز به شکلی انجام شده که این نیاز‌ها به طور کامل برآورده شده، حالا برای یکسری از صادر کننده‌هایی که تمایل داشتند که نرخ متفاوت از این فروش انجام داشته باشند، ما آمدیم سامانه نیما را به شکلی تعبیه کردیم که فروش ارز را بتوانند با نرخ متفاوت تری انجام بدهند.
سوال: پس این قیمت بالا روی توزیع ارز اثرات منفی خودش را دارد همچنان، آن چه می‌شود؟
کل نیاز کالای اساسی ما با همان 28 هزار و 500 تومان دارد انجام می‌شود و به خوبی هم انجام می‌شود، چه از طریق خط اعتباری که بانک مرکزی برای کالای اساسی تخصیص داده، چه از طریق سایر منابعی که در اختیار هست این کار انجام شده است. من حالا از دید صرافی‌ها که نهاد تحت نظارت بانک مرکزی هم هستند عرض کنم که حوزه نظارت ما حضور فعال در این زمینه دارد، اولا من عرض کنم که شبکه صرافی ما در کنار بانک‌ها در دوران تحریم کمک خیلی شایانی کردند به نقل و انتقالات ارزی و آن تسهیل امور تجاری کشور که این موضوع مدنظر بانک مرکزی بوده و عمده صرافی‌های ما دارند در همان چارچوبی که دستورالعمل نظارت بر صرافی‌ها هست اقدام می‌کنند.
هنوز متوجه نشدیم مقابله‌ای که گفتید خارج از سامانه چیست؟
اولا مقابله ما ابزار‌های نظارتی بانک مرکزی بوده و اساسا مقابله‌ای که شما می‌فرمایید در چارچوب قوانین و مقررات و همین طور نظارت حضوری بانک مرکزی در حال انجام است، بخشی هم نظارت پسینی بانک مرکزی هست که اگر گزارشی در این زمینه باشد، چون تا جایی که ما مطلع هستیم گزارش‌های میدانی داریم و گزارش‌هایی که دریافت می‌کنیم این است که عمده‌ی کسب و کار تجاری و صراف‌های ما دارند در آن چارچوب عمل می‌کنند اگر هم موردی خارج از چارچوب است در قالب آن نظارت پسینی و آن اطلاعیه‌هایی که حوزه نظارت ما منتشر کرده است حتما بررسی خواهد شد و به آن رسیدگی می‌شود. پس اعداد بازار، اعدادی که گفته شده در فضای مجازی مطرح می‌شود بالای این اعداد است یعنی ده دوازده هزار تومان و گاهی هم بیشتر ارز حدود 50 هزار تومان یا 50 و خورده‌ای هزار تومان، آن یک جایگاه خاص دارد؟
این اعداد اعدادی نیست که با آن تامین تجاری انجام شود اگر تجارت ما بعنوان بازرگان و تاجر ما واردات کالا و خدماتی انجام می‌دهد این ارز اگر کالای اساسی انجام بدهد واردات کالای اساسی انجام بدهد 28 هزار و 500 است
حرف شما درست است، ولی سازنده‌های مسکن با این عدد روانی خانه‌ها را قیمت می‌گذارند، خودروسازان با این وضعیتی که دارند یک چیزی اظهار می‌کنند، ولی بازار به این گرایش دارد، شما خودتان مطلع هستید بخش زیادی از خدمات، در تعویض روغنی با ارز 50 هزار تومانی با من حساب و کتاب می‌کند تعویض لاستیک همین طور، تعمیرات واشر و شیر همین طور، برای این چه پاسخی دارید؟
این بخشی به دلیل آن شاید انتظارات تورمی بوده که در جامعه شکل گرفته است.
این انتظار دارد پوست ما را می‌کند این انتظارات تورمی از نظر سیاسی بیانش خوب است هم آقای رئیس کل می‌آیند و هم بقیه هم می‌آیند و می‌گویند، ولی واقعیت میدان چیز دیگری به ما می‌گوید.
واقعیت میدان که می‌فرمایید بحث قیمت گذاری در بعضی از خدمات خرد ما و بعضی از کسبه ما ممکن است بر اساس آن نقطه نظراتی که دارند بیایند قیمت گذاری را انجام بدهند، ما از دید بانک مرکزی بعنوان تامین کننده ارز برای مصارف تجاری و اصلی مردم، دو تا نرخ وجود دارد و این دو تا نرخ دارد تامین می‌شود و عمده بالای 95 درصد شاید 99 درصد من عرض کنم، نیاز‌های تجاری کشور دارد با این دو تا نرخ انجام می‌شود و این مستلزم گذر زمان است تا مردم اثرات این سیاست‌های ارزی بانک مرکزی را بتوانند به یک شکلی درک کنند و در کنار این آن فضای انتظارات تورمی مدیریت بشود و کم کم ما برویم به این سمت که واقعا آن کالا و خدماتی که مردم می‌خواهند در دسترس قرار بگیرد.
انشاالله، من امیدوارم که همه ما بیش از 120 سال عمر کنیم که بتوانیم کم کم به این نتیجه خوب هم برسیم این کم کم فوق العاده‌ای است.