نخستین الکتروموتور ضدانفجار ایرانی در مدار پالایشگاه پارس جنوبی
مدیر یک شرکت دانش‌بنیان گفت: برای نخستین‌بار در کشور موفق شدیم الکتروموتور ضدانفجار ایرانی را با طراحی و ساخت کامل داخلی به مرحله بهره‌برداری برسانیم و این تجهیز هم‌اکنون در پالایشگاه سوم مجتمع گاز پارس جنوبی وارد مدار عملیاتی شده است.
محسن مفتاحی؛ مدیر شرکت دانش‌بنیان «رشد صنعت نیرو» در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: برای نخستین‌بار در کشور توانستیم یک دستگاه الکتروموتور ضدانفجار (XP) را کاملاً به‌صورت داخلی طراحی و تولید کنیم؛ محصولی که اکنون در پالایشگاه سوم مجتمع گاز پارس جنوبی نصب شده و وارد مدار عملیاتی شده است.
وی گفت: این الکتروموتور با توان 1160 کیلووات و سطح ولتاژ 6000 ولت، از نوع سه‌فاز آسنکرون قفسه سنجابی با راندمان 96.3 درصد است و سیستم خنک‌کاری آن از نوع IC611 با کلاس عایقی F/B طراحی شده است.
مفتاحی تأکید کرد: تمامی مراحل طراحی، تولید و آزمایش مطابق الزامات سیستم‌های مدیریت یکپارچه کیفیت (IMS) انجام گرفته تا محصول کاملاً مطابق استانداردهای جهانی باشد.
وی تصریح کرد: قرارداد تجاری این پروژه در سال 1402 منعقد شد و در پایان 1403 تجهیز به‌طور رسمی تحویل پارس جنوبی شد. این تولید نخستین گام عملی ایران در دستیابی به فناوری ساخت موتور ضدانفجار با استاندارد بین‌المللی است؛ اقدامی که پس از تشدید تحریم‌ها، کشور را از وابستگی به تأمین‌کنندگان خارجی بی‌نیاز کرد.
ایران چهارمین کشور دارای فناوری "توربو اکسپندر با یاتاقان مغناطیسی" شدمفتاحی توضیح داد: پیش‌تر نمونه‌های مشابه تنها از شرکت‌های خارجی وارد کشور می‌شد، اما با ریسک‌پذیری و اتکای کامل به توان فنی داخلی، این موتور در داخل تولید و عملیاتی شد. علاوه بر پالایشگاه سوم، این محصول اکنون در سایر پالایشگاه‌های پارس جنوبی و مجموعه‌های صنعتی کشور نیز در حال بهره‌برداری است.
به گفته وی، الکتروموتور تولید شده تمامی تست‌ها و گواهی‌های فنی لازم از جمله گواهی ضدانفجار را دریافت کرده است. گواهی ضدانفجار محصول با همکاری شرکت Apil و تأیید NB اروپایی صادر شده و از سال گذشته، آزمایشگاه Apil با تأیید رسمی وزارت نفت به عنوان مرجع آزمون‌های ضدانفجار شناخته می‌شود. روند صدور تأییدیه انجمن ملی نفت ایران نیز پس از انجام آزمون‌های تخصصی در همین آزمایشگاه انجام شده است.
مفتاحی با اشاره به مزیت اقتصادی این پروژه گفت: تولید هر دستگاه از این الکتروموتور ضدانفجار ایرانی حدود 1.7 میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی برای کشور دارد و از خروج این میزان ارز جلوگیری می‌کند.
وی علاوه بر مزیت اقتصادی، کیفیت و قابلیت اطمینان بالای محصول داخلی را عامل استقبال پالایشگاه‌ها از جایگزینی با نمونه وارداتی دانست.
مدیر این شرکت دانش‌بنیان هشدار داد: واردات غیرقانونی محصولات مشابه نه‌تنها ظرفیت صنعتی داخل را تضعیف می‌کند بلکه با قیمت‌های بالا موجب خروج ارز از کشور می‌شود. حمایت ارگان‌ها و شرکت‌های بزرگ از تولید داخلی امری ضروری است تا چرخه توسعه ملی در صنایع نفت و گاز تداوم یابد.
مفتاحی افزود: توان صادرات این محصول وجود دارد، اما فعلاً به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم، امکان صادرات آن فراهم نیست.
وی ابراز امیدواری کرد: با رفع محدودیت‌های بین‌المللی، ایران بتواند این فناوری بومی را به کشورهای منطقه صادر کند و سهم قابل‌توجهی در بازار جهانی تجهیزات ضدانفجار کسب نماید.
مفتاحی در پایان، ضمن قدردانی از حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و مجتمع گاز پارس جنوبی گفت: این پروژه نماد واقعی همکاری صنعت و فناوری بومی است و می‌تواند زمینه‌ساز توسعه گسترده تولید تجهیزات دانش‌بنیان ایرانی در حوزه انرژی باشد.