نظام مالیاتی را مبتنی بر درگاه الکترونیکی ارتباط با مودی تبدیل کنیم / 600 هزار فعال اقتصادی درگیر ارزش افزوده شده است

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ داود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی کشور امروز در افتتاحیه نهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی (نظام مالیاتی. عادلانه، هوشمند) که در سازمان امور مالیاتی کشور برگزار شد، گفت: خوشحالیم که موضوع مالیات جزو مسائل سالانه اندیشکده اقتصاد مقاومتی قرار گرفته است و امیدواریم با گفت‌وگوهایی که در این مجموعه نشست‌ها برگزار می‌شود، به نتایج کاربردی و سیاست مناسبی دست یابیم که نهایتا به اصلاح رویه‌ها و رویکردها در نظام مالیاتی منجر شود. وی افزود: نظام مالیاتی یکی از گرانیگاه‌های اصلی مقاوم‌سازی اقتصاد است که بیشترین آسیب‌پذیری اقتصاد از تکانه‌های خارجی و تحریم‌ها متحمل می‌شود و تلاش می‌شود که دولت از این طریق در ارائه خدمات دچار مشکل و نارسایی شود. بنابراین اگر مجموعه این نشست‌ها به این منجر شود که ما بتوانیم دولت را به سمتی هدایت کنیم که بار مالی منابع مالی دولت از منابع درون‌زای داخلی تامین شود، لذا هر گونه تکانه خارجی در حوزه اقتصاد کم‌اثر می‌شود. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور افزود: مالیات به عنوان یک منبع درآمدی پاک و پایدار بهترین شیوه برای تامین مالی و پشتیبانی دولت در ارائه خدمات است و نقش و مسئولیت اجتماعی که دولت باید ایفاد کند. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: تحولات خوبی در دو دهه گذشته در نظام مالیاتی شکل گرفته است و امروز به بلوغ نظام مالیاتی در برخی ابعاد نزدیک می‌شویم، ولی هنوز تا رسیدن به نظام مالیاتی ایده‌آل که بودجه دولت را به طور کامل تامین کند فاصله زیادی داریم و انتظار داریم در یک بازه میان مدت بتوانیم در مرحله اول تمام هزینه‌های جاری دولت و در مرحله بعد کل بودجه دولت را مالیات تامین کنیم. وی افزود: سایر منابع درآمدی دولت باید برای اهداف معین به کارگیری شود، برای اهدافی فراتر از اداره امور جاری دولت، درآمدهای نفتی نه به عنوان درآمد بلکه به عنوان ثروت ملی انباشته شود و در تامین منابع اجرای طرح‌ها مورد استفاه قرار گیرد و ایجاد بازدهی و درآمد کند. منظور گفت: در یک حالت مطلوب سود حاصل از درآمدهای نفتی توسط بخش دولتی صورت می‌گیرد و به عنوان سهم صندوق توسعه ملی پرداخت می‌شود می‌تواند به سمت بودجه دولت هدایت شود؛ یعنی بودجه دولت باید بر اساس سود حاصل از درآمدهای نفتی باشد. وی بیان داشت: درآمد نفتی ثروت بین نسلی است و ما باید تلاش کنیم منبع تامین مالی دولت مالیات باشد. بررسی‌های انجام‌شده حاکی از آن است که این ظرفیت مهیا است. یعنی می‌توان فاصله بین مالیات وصول شده با مالیات بالقوه را به تدریج کم کنیم. وی افزود: ما در نظام مالیاتی از یک طرف با معافیت‌های گسترده قانونی مواجه هستیم. در برآوردهایی که امسال صورت گرفته نشان می‌دهد که بر اساس اظهارنامه‌های دریافتی حدود 350 هزار میلیارد تومان معافیت داشته‌ایم که به صورت قانونی برای عملکرد سال 1400 در اظهارنامه‌ها دریافت شده است. وی بیان داشت: امسال مالیات وصولی 454 هزار میلیارد تومان خواهد شد، پس این معافیت‌های گسترده در مقایسه با آنچه محقق می‌شود، قابل توجه است و حتما لازم است که معافیت‌های مالیاتی را سامان دهیم و سقف و کف داشته باشد و لذا پیشنهاد‌اتی تهیه شده تا در قالب لایحه اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم موسوم به مالیات بر جمع درآمد پیشنهاد شده که بعد از تایید دولت و تصمیم مجلس این ساماندهی انجام شود. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: موضوع بعدی که بین عملکرد ما و ظرفیت بالقوه مالیات فاصله می‌اندازد اجتناب‌های مالیاتی است؛ یعنی اینکه مودی‌های ما بتوانند به عنوان پرداخت‌کننده مالیات با تفاسیری که از قانون انجام می‌دهند، مالیات کمتر از آنچه که لازم است بپردازند. وی اظهار داشت: بخش سومی که بین مالیات و ظرفیت بالقوه مالیات‌ستانی فاصله می‌اندازد فرار مالیاتی است؛ یعنی اینکه فعال اقتصادی به عنوان مودی مالیاتی شناخته نمی‌شود و اگر مودی است،‌عملا کتمان درآمد صورت گیرد یا بیش اظهاری هزینه‌ها صورت می‌گیرد و همه اینها نتیجه‌اش عدم پرداخت مالیاتی است که باید اتفاق بیفتد. منظور گفت: به یک میلیون و 500 هزار اظهارنامه جدید در سال جاری دریافت شد که این توفیق بزرگی است به سمت کاهش فرار مالیاتی بود. از ابتدای امسال هم در شناسایی مودیان جدید توفیقاتی حاصل شده است. وی ادامه داد: ما در جهت مالیات‌ستانی عادلانه رویکرد اصلی‌مان در این دوره این است که حداکثر استفاده از داده‌ها را به عمل آوریم؛ یعنی تشخیص مالیات ما بر اساس اطلاعات باشد و از یک نظام چانه‌زنی به نظام مبتنی بر اطلاعات حرکت کنیم و این اتفاق به تدریج دارد صورت می‌گیرد. وی اضافه کرد: همچنین تلاش می‌کنیم نظام مالیاتی را مبتنی بر پایگاه اطلاعات و درگاه الکترونیکی ارتباط با مودی تبدیل کنیم. رئیس سازمان امور مالیاتی بیان داشت: بنابراین تلاش می‌کنیم مراجعات را به ادارات کاهش دهیم، مزاحمات را برای مردم کمتر کنیم و مردم بتوانند همه خدمات مالیاتی را به صورت غیرحضوری دریافت کنند. وی افزود: تاکنون نیز همکاران بستر خوبی فراهم کرده‌اند ولی تا نقطه ایده‌آل فاصله زیاد است و ما در تلاش هستیم همه نقاط تماس را به درگاه خدمات الکترونیک ببریم و دولت الکترونیک را در نظام مالیاتی اجرا کنیم. وی افزود: با این ملاحظات ما 10 موضوع را به صورت اصولی برای این مجموعه نشست‌ها تعریف کرده‌ایم که امیدواریم بتوانیم به پیشنهادات سیاستی مناسبی برسیم و در برنامه هفتم مورد توجه قرار گیرد و در نتیجه در اصلاح آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها مورد استفاده قرار گیرد. وی افزود: در این دوره همایش علاوه بر مقالات پیش‌بینی‌شده که طرح‌های سیاستی به عنوان پیشنهاد دریافت می‌شود این رویکرد کمک می‌کند که این همایش صرفا به بحث‌های بنیادی خلاصه نشود، بلکه به حوزه عملیات و اجرا توجه بیشتری شود. البته بحث‌های تئوری مبنای اجرا است، ولی درخواست ما این است که از مبانی سریع‌تر عبور کنیم و به حوزه اجرایی برسیم. وی افزود: ایده‌ال برای ما این است که در یک دوره میان مدت 20 درصد پرونده‌ها رسیدگی کنیم، یعنی اگر امسال حدود 5 میلیون اظهار نامه دریافت کرده‌ایم، در حالت ایده‌ال به حدود یک میلیون آن رسیدگی کنیم و مابقی را بدون رسیدگی و براساس خود اظهاری بپذیریم و حتی در گام بعدی 20 درصد را به 10 درصد برسانیم، بطوری که آن قدر مودی دقیق اظهارنامه ارائه کند که دیگر نیازی نباشد که سازمان بخواهد هر ساله چند میلیون اظهار نامه را رسیدگی کند. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه باید به استانداردهای دنیا توجه کنیم، گفت: اگر در رسیدگی‌ها به کتمان درآمد برسیم آنگاه برخورد ما باید برخورد متفاوت باشد و در آنجا باید مساله جرم کیفری فرار مالیاتی را به یک برخورد قضائی تبدیل کنیم، اما این‌ها مبتنی بر این است که نظام مالیاتی داده‌ها و پشتوانه‌های اطلاعاتی آن قدر قوی شود که در شرایط مطلوب قرار گیریم. منظور اظهار داشت: موضوع دیگری که علاقمند به آن هستیم استفاده از فین تک‌های مالیاتی است انبوهی از اطلاعات را داریم این دریاچه اطلاعات ما باید با پردازش‌هایی که به صورت سیستمی صورت می‌گیرد، مثل هوش مصنوعی باید این‌ها به ما کمک کند که بتوانیم رفتارهای فرار مالیاتی را احصا کنیم و بتوانیم نقاط فرار مالیاتی را پیدا کنیم. استفاده از این روش‌های مدرن و روزآمد در تحلیل داده‌ها و بویژه داده‌های کلان با روش داده‌کاوی مورد نظر و اولویت مهم است. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: یکی از آسیب‌های جدی سازمان امور مالیاتی شرکت‌های کاغذی است ما اعتقاد داریم با یک سری قواعدی که اجرا می‌کنیم، می‌توانیم با دقت بالای 80 درصد شرکت‌ها را شناسایی کرد و برای تکمیل این فرآیندها می‌توان از کمک های علمی استفاده کرد. منظور با اشاره به قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی اظهار داشت: پیاده سازی این قانون به گونه‌ای بتواند یک دوره گذار نرم را در نظام مالیاتی پیاده سازی کند که ما از یک نظام اطلاعات لکه‌ای به یک نظام اطلاعات جامع دست یابیم و این امر نیاز به طراحی دارد. پیاده شدن قانون بگونه‌ای که اطلاعات خرید و فروش و معاملات تمام واحدهای اقتصادی به صورت ریز داده دریافت کنیم و به صورت الکترونیکی در پایگاه اطلاعاتی ذخیره سازی کنیم و براساس آن مالیات عملکرد و ارز افزوده را تشخیص دهیم یک راه سخت در پیش داریم و این طور نیست که امروز اراده کنیم و یک ماه دیگر این اتفاق بیفتد و همه فعالان اقتصادی که بالغ بر 9 میلیون است، شروع به اظهار الکترونیکی کنند و ما نیز به این داده‌ها دست یابیم این مسیر گذار نیاز و ما در لایحه اصلاحیه قانون پایانه فروشگاهی پیشنهاد کردیم و الان در مجلس در حال رسیدگی است، برنامه را پیشنهاد داده‌ایم. وی اظهار داشت: شیوه پیاده‌سازی این قانون در شرایط حاضر از خود قانون این قانون پیچیده تر است، زیرا بدون اینکه نارضایتی ودر مودیان ایجاد شود، لذا این قانون باید به صورت نرم و آرام پیاده‌سازی و اجرا شود. از سال 1387 که اجرای قانون ارزش افزوده را در کشور آغاز کردیم، تا امروز صرفا 600 هزار ثبت نام ارزش افزوده داریم، در حالی که طبق اطلاعات بالای 7 تا 8 میلیون فعال اقتصادی داریم. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور بیان داشت: 14 سال از قانون ارزش افزوده پشت سر گذاشته‌ایم در حالی که 600 هزار فعال اقتصادی درگیر ارزش افزوده شده است. پس یک طراحی عملیات لازم است و امیدوار هستیم که بتوانیم با استفاده از همه ظرفیت‌های کارشناسی و نظراتی که همه کارشناسان به ما داده‌اند این قانون را به خوبی و به طور کامل اجرا کنیم و اگر این مساله اجرا شود، قطعا ما به یکی از نظام های مالیاتی مترقی در دنیا تبدیل خواهیم شد. وی افزود: کار اجرا را از شرکت‌های بورسی آغاز کرده‌ایم و از ابتدای دی ماه نیز شرکت‌های دولتی مشمول می‌شوند. در حوزه قوانین مالیاتی جدید نیز دو قانون مالیات بر مجموع درآمد و طرح مالیات برعایدی سرمایه و بستر اجرایی آن در دستور کار قرار دارد. پیچیدگی‌هایی که در قانون پایانه‌های فروشگاهی وجود دارد در این موارد نیز وجود دارد، یعنی این دو قانون مالیاتی جدید مکمل ظرفیت‌های نظام مالیاتی کشور است. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار داشت: در بحث مالیات بر عایدی سرمایه، بر موضوع بستر اجرایی که بخشی از عایدی از سرمایه قانون پایانه فروشگاهی را در پیاده‌سازی باید توسعه دهیم و لذا باید امکان ثبت معاملات اشخاص را هم فراهم کنیم و امکان ثبت معاملات فروش اشخاص به بحث تجاری را نیز باید فراهم کنیم. وی افزود: مساله یکپارچه سازی نظام سیاست‌گذاری اقتصاد در کشور هم مهم است، مالیات نه تنها ابزار تامین مالی دولت است، بلکه یک سیاست اقتصادی است که یکی از اهداف آن تامین مالی دولت است. پس وقتی به مالیات به عنوان سیاست نگاه می‌شود باید با سایر سیاست‌های اقتصادی یکپارچه سازی شود و لذا این سیاست نمی‌تواند مستقل از سیاست پولی کشور و یا سیاست ارزی و بودجه‌ای کشور باشد. ما به عنوان بخش مالیات نباید جزیره‌ای به اقتصاد نگاه کنیم. وی اظهار داشت: ما باید مالیات ستانی را با اهداف رشد اقتصاد و حمایت از اشتغال و حفظ ارز پول کشور انجام دهیم نظام مالیاتی می‌تواند در خدمت حکمرانی باشد، لذا به عنوان دستگاهی که می‌توانیم روابط بین فعالان اقتصادی را کنترل کنیم، می‌توانیم جریانات پولی کشور را نیز کنترل و رصد کنیم و اگر جریان پولی را به خوبی رصد کنیم می‌توانیم جلوی پولشویی را بگیریم و با این کار به حکمرانی ایران کمک می‌کنیم، لذا ما می‌توانیم مکملی برای مبارزه با پولشویی باشیم. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور بیان داشت: مالیات مستغلات در کشور سهم کمی دارد و این مساله جای کار بسیاری دارد و یک ظرفیت بلااستفاده و بی‌توجه مانده در حوزه مالیاتی همین مالیات مستغلات داریم، ما علاقمند هستیم تا این مورد به بحث گذاشته شود، قانون‌گذار می‌گوید. چرا نتوانسته‌ایم مالیات خانه‌های خالی را برقرار کنیم؟ اشکال کجاست؟ آیا خوداظهاری می‌توانیم مالیات را بگیریم، تمام ظرفیت‌ها را به کار گرفته‌ایم که این قانون اجرا شود.