نقشِ پُررنگ سازمان اوقاف در توجه به دانش‌بنیان‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه درمورد ارتباط وقف با دانش بنیان‌ها بیان کرد: ماجرای سازمان وقف به کرات بیان شده است که سه گزاره، ساختار این سازمان را تشکیل می‌دهد. یکی، حفظ موقوفات که در اصطلاح به آن، عین (حفظ عین موقوفه) می‌گوییم و برگرفته از روایات است که گفته شده است: «حبس العین و تصمیم المنفعه» «تحبیس العین و تسبیل المنفعه» که این تعریف وقف است. یعنی فرد عرصه، زمین، ساختمان، فرش، اتومبیلی و... دارد که عین حساب می‌شود و عینیت و حقیقتی دارد و آن را حبس می‌کند. بنابراین، اولین گزاره برای همه موقوفات چه دارای متولی خاص باشند و یا نباشند و در اختیار سازمان اوقاف قرار گرفته باشند به سمت حفظ العین می‌رود.

رئیس سازمان اوقاف با اشاره به منافع وقف گفت: دومین گزاره، افزایش منافع وقف است. منظور از منافع وقف، هر گونه ارزش مالی و قابل تقویم به پول است که مستقیم یا غیرمستقیم از عین موقوفه و توابع آن حاصل میشود؛ مانند منفعت ساختمانها، علوفه و غلات مزارع، آب نهر‌ها و چاهها، نذور بقاع متبرکه.

یعنی فرد نمی‌تواند یک زمین را به همان مبلغی که سالیان قبل خریداری کرده است الان هم، به همان قیمت بخرد. بنابراین، باید بروز شود و اجاره آن را بهتر کند و بهره وری بیشتری از این زمین داشته باشد و به همین دلیل، باید با علم روز گره بخورد.

حجت‌الاسلام والمسلمین خاموشی ادامه داد: سومین گزاره‌ای که اوقاف به آن مشغول است اجاره نیات یا اجاره مال موقوفه است.

مثلاً یک واقف، مالی را برای ایتام داده است و یا یک فردی زمین دارد و با آن کاری انجام می‌دهد و پولی که از آن بدست می‌آورد را هزینه ایتام می‌کند. بنابراین، کارکرد سازمان وقف از این سه گزاره بیرون نمی‌رود و دانش بنیان یک عنوان خاصی است که می‌تواند بهانه‌های مختلفی در زمینه وقف داشته باشد و دانش بنیان‌هایی وجود دارند که خودشان هم، موقوف هستند و باید شاخ و برگ هایشان توسعه پیدا کنند. از اینرو، مجموعه‌هایی که خواستند وقف جدید کنند باید توجه به دانش بنیان داشته باشند.

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: اگر دانش بنیان به نقاط ایده آل برسد هزینه‌ای که صرف کردیم با ارزش گذاری خیلی بالاتر است. زیرا هرقدر توسعه تجاری یک دانش بنیان بهتر شود امکانات مالی آن شرکت قوی‌تر می‌شود و ارزش گذاری آن نیز، بالاتر می‌رود.

حجت الاسلام والمسلمین خاموشی درمورد چشم انداز همکاری وقف و دانش بنیان‌ها گفت: یک تفاوتی بین جریان منابع دولتی، خصوصی و وقف در این زمینه وجود دارد. زیرا دست خصوصی بازتر از منابع دولتی است چراکه منابع دولتی قوانین بالادستی، ناظر و حاکم دارند. البته دولت برای توسعه‌ها همت زیادی دارد که از حمایت استارتاپ‌ها گرفته تا برگزاری جشنواره‌ها و تسهیلات را دربر می‌گیرد. به همین دلیل، هر قدر منابع خصوصی میدان تجاری پیدا کنند استقبال این بخش هم بالاتر خواهد رفت. اما وقف آزادتر از منابع دولتی و خصوصی است.

رئیس سازمان اوقاف افزود: دست اوقاف باز است و می‌تواند حفظ العین کند و واقعاً هم باقی می‌ماند. یعنی متولی مصلحت می‌داند که فلان زمین را با موقعیت بهتر خریداری کند و زمینی با وجود داشتن مساحت بزرگتر را نخرد و دست اوقاف باز است که بگوید از کدام دانش‌بنیان حمایت شود؟ و این حمایت در سبد کالای مردم چه کمکی خواهد کرد؟ ما در صدد هستیم همه وقف را به صورت دانش بنیان ارائه کنیم.