دوشنبه 21 مهر 1404

نمایش ایرانی به‌طور ذاتی بر فاصله‌گذاری استوار است

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
نمایش ایرانی به‌طور ذاتی بر فاصله‌گذاری استوار است

مهدی ملکی معتقد است که نمایش ایرانی به‌طور ذاتی بر فاصله‌گذاری استوار است؛ همان‌طور که در تعزیه نیز می‌بینیم و در سیاه‌بازی نیز همین ویژگی وجود دارد.

فرهنگی

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مهدی ملکی نویسنده و کارگردان نمایش «مینی مضحکه» در بیست و دومین دوره‌ی جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی حضوری پررنگ داشت و در عین حال که یکی از بازیگران نمایش «ناآرامسایشگاه» بود در بخش نمایش‌های فضای باز نیز با سیاه بازی حضور داشت.

او درباره چگونگی ورودش به دنیای نمایش‌های ایرانی می‌گوید: زمانی که وارد دانشگاه شدم، جزو آن دسته از دانشجویانی بودم که مسیر خود را زودتر پیدا کردم. از همان آغاز، در مدل‌های مختلف نمایشی فعالیت کردم؛ از دیگر گونه‌های فجر گرفته تا تئاتر خیابانی مریوان و تئاتر کودک. در واقع هر قالبی را که می‌شد تجربه کرد، امتحان کردم تا به این نتیجه برسم که نمایش ایران، از جنس خود من است و بهتر می‌توانم در آن فعالیت کنم. هرچند کارهای دیگری هم انجام داده‌ام و می‌توانم انجام بدهم، اما نهایتاً مسیرم به این‌جا رسید. در پنج دوره گذشته جشنواره آیینی و سنتی نیز حضورم به همین شکل بود یعنی در دوره قبل با دو اثر شرکت کرده بودم و در دوره پیش‌تر نیز دو اثر داشتم و حتی در یکی از دوره‌ها با دو اثر به‌عنوان کارگردان حضور پیدا کردم. امسال اما با توجه به زمان محدودی که در اختیار داشتیم، شرایط کمی متفاوت بود. طی دو سال گذشته چند اثر تولید کرده بودیم که برای جشنواره ارسال شد تا به این مرحله رسیدیم. با وجود زمان اندک، برنامه‌ریزی‌ها خوشبختانه خوب پیش رفت و نتیجه نهایی نسبت به زمان موجود قابل‌قبول بود. البته در نهایت این مخاطب است که نظر می‌دهد، اما آن‌چه خودمان احساس کردیم رضایت‌بخش بود.

اجرای لافندبازی و شبیه‌خوانی؛ شب پنجم جشنواره نمایش‌های آیینی در خانه اتحادیه

وی با اشاره به ارتباط مستقیم با مخاطب در این اجرا و بخش‌هایی که محتوای آموزش محور دارند، توضیح می‌دهد: اجرای ما بیشتر جنبه پداگوژیک داشت و در کنارش یک فضای شادی‌آور نیز برای لذت بردن مخاطب طراحی شد. اساس کار ما آموزش بود، اما نه به‌صورت خشک و کلاسیک که یک معلم بیاید و درس بدهد. ما در جایگاه معلم نیستیم، بلکه آنچه را آموخته‌ایم به‌عنوان امانتی منتقل می‌کنیم. در واقع از همان ظرفیت شاد و تماشاگرپسند نمایش ایرانی استفاده کردیم تا مخاطب در هر سنی، چه کودک، چه دانشجو و چه بزرگسال، در فضایی صمیمی و بی‌واسطه اطلاعاتی درباره انواع نمایش‌های شای‌آور به دست آورد. هدف ما این بود که در کنار اجرای نمونه‌ای از نمایش، مخاطب را با گونه‌هایی که کمتر دیده شده‌اند آشنا کنیم.

وی در ادامه می‌گوید: نمایش ایرانی به‌طور ذاتی بر فاصله‌گذاری استوار است؛ همان‌طور که در تعزیه نیز می‌بینیم و در سیاه‌بازی نیز همین ویژگی وجود دارد. اساس نمایش ایرانی، بی‌واسطه بودن است و ما همین بی‌واسطگی را با جنبه آموزشی ترکیب کردیم تا ارتباط قوی‌تری با تماشاگر برقرار شود. عنصر فاصله‌گذاری همیشه بخش جدایی‌ناپذیر این نوع نمایش است. بسیاری از گروه‌ها به‌دلیل فعالیت در قالب تئاترهایی که رنگ و بوی ایرانی دارد، کمتر سراغ چنین تکنیک‌هایی می‌روند، اما ما صرفا نمایش‌های ایرانی را ارائه می‌کنیم و چون این ویژگی در دل نمایش‌های ایرانی وجود دارد مخاطب هم بیشتر می‌پسندد، مخصوصا در گونه‌ی نمایش‌های شادی‌آور. پیرو همین امر ممکن است در اجراهای عمومی معمولاً تماشاگری باشد که خود به‌نوعی گزینه خوبی برای شوخی گرفتن یا تعامل زنده با بازیگر باشد و آنچه از این تعامل در لحظه خلق می‌شود و به گرمی و پویایی فضا می‌افزاید.