شنبه 3 آذر 1403

نور پشت یک سیاه چاله برای اولین بار مشاهده شد

وب‌گاه عصر ایران مشاهده در مرجع

سیاه چاله‌ها معمولا زمانی متولد می‌شوند که یک ستاره بزرگ منفجر و به ابر نواختر تبدیل می شود. در مرحله بعد این جسم آسمانی به مرحله فروپاشی می رسد. چنین روندی یک ماده متراکم به وجود می آورد که هر چیزی در اطراف خود را می بلعد و بنابراین امکان رصد نور پشت سیاهچاله را غیر ممکن می کند.

ستاره‌شناسان برای اولین بار توانستند به پشت یک سیاهچاله نگاه کرده و نوری را که از طرف دیگر آن می‌آید، مشاهده کنند؛ این موضوع نظریه نسبیت آلبرت انیشتین را اثبات می‌کند.

به گزارش ایرنا از پایگاه اینترنتی میرور، این گروه از محققان بین المللی با استفاده از تلکسوپ های قدرتمند، سرگرم مطالعه یک سیاه چاله بزرگ در فاصله 800 میلیون سال نوری از زمین بودند که موفق شدند این نور را مشاهده کنند. این نور در حقیقت نوعی اشعه ایکس بود که از بخش دور دست سیاهچاله منتشر می‌شد.

سیاه چاله‌ها معمولا زمانی متولد می‌شوند که یک ستاره بزرگ منفجر و به ابر نواختر تبدیل می شود. در مرحله بعد این جسم آسمانی به مرحله فروپاشی می رسد. چنین روندی یک ماده متراکم به وجود می آورد که هر چیزی در اطراف خود را می بلعد و بنابراین امکان رصد نور پشت سیاهچاله را غیر ممکن می کند.

با این وجود انیشتین در نظریه نسبیت خود در سال 1915 میلادی پیش بینی کرده بود نیروی گرانش سیاه چاله ها به قدری زیاد است که دور فضا می پیچد، نور را خم می‌کند و میدان های مغناطیسی اطراف را تغییر می دهد. در نتیجه در نظریه انیشیتن اشاره شد رصد امواج نوری که از بخش دوردست یک سیاهچاله بیرون می آید، امکان پذیر است زیرا میدان های مغناطیسی دستکاری شده مانند یک آینه عمل می کنند.

محققان این نظریه را پذیرفته بودند اما تاکنون نتوانسته بودند این رویداد را به طور مستقیم رصد کنند. اما اکنون با کمک تلسکوپ های جدید و ابزارهای بسیار دقیق رصد این رویداد ممکن شده است.

در طی این مطالعه، که توسط محققان از دانشگاه «استنفورد» منتشر شده است، «دان ویلکینز»، اخترفیزیکدان در هنگام ارسال «پژواک» اشعه ایکس - که در سیاهچاله ها رایج است، در ابتدا یک سری از شعله‌های روشن را مشاهده کرد. اما آنچه او را شگفت زده کرد این بود که پس از آن شراره های اضافی کوچکتر و با «رنگ» های متفاوت از شعله های درخشان ظاهر شدند.

او در این باره می‌افزاید: هر نوری که به سیاه چاله می رود، از آن خارج نمی شود. بنابراین ما نمی‌توانیم پشت سیاه چاله را ببینیم. دلیل اینکه اکنون توانستیم این پدیده را ببینیم آن است که پژواک های نور مذکور اشعه های ایکسی بودند که در جهت مخالف زمین پرتاب می شدند اما به وسیله میدان مغناطیسی سیاه چاله منعکس می‌شدند.

این یافته بار دیگر نشان دهنده درستی نظریه انیشتین است. علاوه بر آن از نظریه نسبیت نیز پشتیبانی می کند.

پروفسور «راجر بلند فورد» از دانشگاه استنفورد و یکی دیگر از نوسیندگان این مطالعه می‌گوید: 50 سال قبل هنگامی که فیزیک اخترشناسان درباره رفتار میدان های مغناطیسی نزدیک به سیاه چاله گمانه زنی می‌کردند، تصور نمی‌کردند در آینده روشی برای رصد مستقیم این رویداد به وجود بیاید و نظریه نسبیت انیشتین در عمل مشاهده شود.

مشروح این مطالعه در مجله Nature منتشر شده است.

لینک کوتاه: asriran.com/003L22