نکات مهم برای حفاظت تارهای صوتی در زمان تلاوت قرآن

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، علی محمدزاده، متخصص بیماری‌های حنجره، امروز جمعه 22 تیر ماه در کارگاه «صوت و لحن، خواندن، توانایی‌ها و آسیب‌های گوناگون حنجره و تارهای صوتی» که در حاشیه جلسه هفتگی آموزش قرآن استاد سید محسن موسوی بلده برگزار شد، تصریح کرد: نوع مصرف مواد غذایی بر تارهای صوتی اثرگذار نیست.

این متخصص بیماری حنجره با اشاره به اینکه دو شکل تِنور و باس در خوانش مورد استفاده قرار می‌گیرد، اظهار داشت: در عالم موسیقی به تِنور با عنوان راست‌کوک و باس با عنوان چپ‌کوک یاد می‌شود. معمولاً تِنور اوج‌خوانی است و گام بسیاری بالایی در خوانش دارد و هنرجو موسیقی یا قرآن‌آموز در زمینه قرائت باید به این امر توجه داشته باشد که چه صدایی مناسب او و چه محدوده صوتی با او تناسب دارد.

محمدزاده با اشاره به اینکه عموماً انتخاب صدای نرمال در خواندن به سن، جثه و جنسیت فرد بستگی دارد، تصریح کرد: باید فرد نسبت به آنچه به عنوان صدای خواندن خود انتخاب می‌کند، آگاهی داشته و آن را مطابق با این شرایط انتخاب کند. انتخاب درست این جنس صدا بسیار اهمیت دارد و می‌تواند نوع خواندن فرد را به درستی مشخص کرده تا فرد بر روی آن به شکل مستمر بر روی صوت خود کار کند.

او ادامه داد: به این موضوع اصرار نداشته باشید که در دوران بلوغ برای انتخاب جنس صدای فرد، اقدامی صورت گیرد، چرا که در این سنین حنجره به طول مداوم در حال تغییر است و اگر در این زمینه مدیریتی صورت نگیرد، ممکن است موجب التهاب حنجره شده و عارضه ندول (nodule)، التهاب لبه‌های تارهای صوتی، ایجاد شود.

متخصص بیماری حنجره با اشاره به اینکه حنجره و تارهای صوتی مجموعاً جعبه‌ای هستند که موجب ایجاد صوت شده و اگر مراقبت و ملاحظات ویژه‌ای بر روی آن صورت نگیرد، صدماتی را متوجه آن خواهیم کرد، خاطرنشان کرد: در این جعبه تولید صوت، تارهای صوتی از اهمیت بالایی برخوردارند به شکلی که این تارهای صوتی از پنج لایه مخاطی تشکیل شده‌اند. لایه سطحی و ابتدایی، سه لایه میانی و الاستیکی و یک لایه انتهایی نیز عضله صوتی است و هر گونه ناهنجاری موجب صدمه به آن می‌شود.

او به یکی از نکات مهم در تلاوت قرآن اشاره کرد و گفت: مدیریت تنفس در این موضوع بسیار مهم است، زیرا نیروی اصلی برای ادای درست کلمات، سوار شدن بر روی طول موج‌های اصواتی که از تارهای صوتی خارج می‌شود ارتباط مستقیمی با این مسئله دارد.

محمدزاده ادامه داد: ساختار مدیریت تنفس همچون یک هرم است که مهمترین جزء آن دانش و آگاهی در مورد تنفس است، اینکه فرد ساختمان دستگاه تنفسی را شناخته، درک لازم را نسبت به آن داشته باشد و نسبت به ظرفیت‌ها و قابلیت‌های آن اشراف لازم را به دست آورد و در نهایت با تمرین و مهارت می‌توان بدون ایجاد کوچکترین فشاری بر روی تارهای صوتی، خروج میزان صوت را مدیریت کرد.

او نوع نشستن را نیز در تلاوت قرآن بسیار مهم دانست و گفت: نشستن باید حساب شده باشد تا حجم هوای ذخیره شده در دستگاه تنفسی به اندازه باشد؛ موضوعات دیگر هم ساختاری است که در گلو و حنجره قرار دارد و به «سیب گلو» معروف است که البته این ساختار در میان بانوان و آقایان با یکدیگر متفاوت است که با توجه به حجم بافت غضروفی موجود در آن که در میان بانوان و کودکان بیشتر از آقایان است، باید با درک این تفاوت ساختاری نحوه نفس‌گیری مدیریت شود.

متخصص حنجره با بیان اینکه در بخش فوقانی تارهای صوتی غضروفی به شکل برگ قرار دارد که در زمان بلع مانع از ارتباط مواد غذایی و نوشیدنی با تارهای صوتی می‌شود، یادآوری کرد: این باور غلط است که گفته می‌شود نوع مصرف مواد غذایی ممکن است بر روی تارهای صوتی اثر مناسب یا نامناسب بگذارد، هر چند که در هنگام پوشاندن تارهای صوتی توسط این بافت غضروفی کمی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها در گوشه‌ای تجمع کرده که به محض کنار رفتن آن غضروف، ارتباطی با تارهای صوتی پیدا می‌کنند، اما اینکه تأثیر مستقیم بر روی آن داشته باشند، چندان صحت ندارد.

او تصریح کرد: فشار بیش از اندازه به تارهای صوتی را بدون ایجاد هیچ پیش‌زمینه‌ای موجب تخریب تدریجی تارهای صوتی است؛ انتقال صوت از تارهای صوتی و حنجره به فضای دهانی باید با نرمش و آرامی صورت گیرد که این امر نیاز به آواشناسی دارد و اینکه چه صدایی باید از کدام ناحیه و با چه سازوکاری ادا شده و خارج شود؛ فشار بسیار زیاد به لایه‌های مخاطی و مخاط حنجره، آسیب زده و آن را متورم خواهد کرد و همچون عفونت‌های ویروسی و میکروبی که صدا را خشن می‌کند. اگر در این مقاطع مراقبت لازم صورت نگیرد، ممکن است به عفونت‌های مزمن و لاعلاج مبدل شده و صدا را بیش از حد خشن کند.

محمدزاده همچنین خاطرنشان کرد: کیسه‌های موجود در بافت حنجره که در زمان فشار مایعی لزج را برای جلوگیری از خشک شدن حنجره ترشح می‌کنند، در زمانی که فشار زیادی به آنها وارد می‌شود، امکان مسدود شدن مجرای خروج این ماده در آنها برای همیشه بسته می‌شود که این امر موجب تورم و عفونت این بافت شده و کیست ایجاد شده گاه با خونریزی‌هایی نیز همراه است که البته به شکل کامل نیز مشهود نیز رخ می‌دهد و در نهایت به بروز همان ندول و متورم شدن تارهای صوتی و از کوک خارج شدن صوت می‌شود.

او از آسیب مواد شوینده به تارهای صوتی خبر داد و گفت: صدمه دیگری که ممکن است به تارهای صوتی وارد شود، مجاورت آنها با مواد شیمیایی، مواد شوینده است که آسیب جدی با تارهای صوتی وارد کرده و از آنها که در مسیر تنفسی تنگ‌ترین مکان حنجره است، لذا بیشترین میزان تجمیع گازهای مضر حاصل از مواد شیمایی و شوینده در آنجا تجمع می‌کند و در نهایت صدمات عمقی به آنها می‌زند.

محمدزاده با اشاره به اینکه فلج صوتی که حاصل تنظیم نادرست تارهای صوتی و سایش غلط آنها بر روی هم است در ناهنجاری‌های مربوط به تولید صوت مؤثر است، یادآوری کرد: مصرف دخانیات و در معرض مستقیم قرار گرفتن دود زغال حاصل از مصرف برخی از آنها همچون قلیان از جمله مواردی است که قاری قرآن باید از استعمال آنها برحذر باشد که حتی صرف نظر از این مسئله سرطان حنجره را نیز در پی دارد.