هشدار! این ویتامین را زیاد مصرف کنید، تبدیل به تهدیدی عصبی می شود
زیاده‌روی در مصرف ویتامین B6 می‌تواند منجر به تجمع پیریدوکسین در بدن شود که به‌ویژه سلول‌های عصبی خارج از سد خونی - مغزی (مانند گانگلیون‌های ریشه پشتی) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مصرف بیش از حد ویتامین B6 (پیریدوکسین) می‌تواند منجر به بروز آسیب‌های عصبی جدی شود، به‌ویژه در مواردی که این ویتامین به‌صورت مکمل و در دوزهای بالا و طولانی‌مدت مصرف شود. این وضعیت که با عنوان سندرم مگاویتامین B6 یا مسمومیت با ویتامین B6 شناخته می‌شود، عمدتاً با علائم نوروپاتی محیطی همراه است، از جمله بی‌حسی، گزگز، سوزش اندام‌ها و اختلال در تعادل.
مکانیسم اثر ویتامین B6 در بدن
ویتامین B6 برای عملکرد طبیعی مغز، ساخت انتقال‌دهنده‌های عصبی، متابولیسم پروتئین‌ها و تولید گلبول‌های قرمز ضروری است. با این حال، مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به تجمع پیریدوکسین در بدن شود که به‌ویژه سلول‌های عصبی خارج از سد خونی - مغزی (مانند گانگلیون‌های ریشه پشتی) را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم مسمومیت با ویتامین B6
- بی‌حسی و گزگز در دست‌ها و پاها
- اختلال در تعادل و راه رفتن
- ضعف عضلانی
- حساسیت بیش از حد به محرک‌ها
- در موارد شدید، ناتوانی در حرکت یا فلج جزئی
دوزهای خطرناک و توصیه‌شده
بر اساس مطالعات، مصرف روزانه بیش از 50 میلی‌گرم به‌مدت طولانی می‌تواند خطرناک باشد. برخی کشورها مانند استرالیا و اتحادیه اروپا، حد مجاز مصرف روزانه را به 10 تا 25 میلی‌گرم کاهش داده‌اند. در مواردی، آسیب عصبی حتی با دوزهای کمتر از 100 میلی‌گرم نیز گزارش شده است.
تشخیص و درمان
تشخیص معمولاً با آزمایش سطح ویتامین B6 در خون و بررسی هدایت عصبی انجام می‌شود. درمان شامل قطع مصرف مکمل ویتامین B6 است. بهبود علائم ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد، اما در برخی موارد آسیب‌ها دائمی باقی می‌مانند.
اگرچه ویتامین B6 برای سلامت ضروری است، اما مصرف بی‌رویه آن می‌تواند پیامدهای عصبی جبران‌ناپذیری داشته باشد. توصیه می‌شود افراد تنها در صورت کمبود تأییدشده توسط پزشک از مکمل‌های B6 استفاده کنند و از مصرف هم‌زمان چند مکمل حاوی این ویتامین خودداری نمایند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.