هفت خوان گرفتن وام از بانک
مقامات بانکی اعلام می‌کنند که ارائه تسهیلات خرد، آسان شده اما اگر سری به شعب بانک‌ها بزنید متوجه خواهید شد برای دریافت آن باید از مراحل سختی عبور کرد که برخی متقاضیان آن را هفت‌خوان رستم می‌خوانند.
به گزارش مشرق، دریافت تسهیلات با نرخ 23درصد برای برخی از خانوارها سخت است. اخیرا دو بانک دولتی اعلام کرده‌اند که وام‌های بدون سود پرداخت می‌کنند که در نگاه اول بسیار مطلوب است اما بررسی جزئیات نشان می‌دهد نه‌فقط نرخ سود آن 4درصد یا 2درصد نیست، بلکه به جای گردش حساب، رسوب پول معیار پرداخت است. در این راستا جام‌جم گزارشی تهیه کرده که جزئیات آن در ادامه آمده است.
آمارها نشان می‌دهد که اقتصاد ایران بانک‌محور بوده، در واقع بانک، مبدا تامین مالی هر پروژه‌ای است. از این‌رو تقاضا برای تسهیلات خرد زیاد است و بانک‌ها هم رغبتی به ارائه این نوع تسهیلات ندارند. یکی از متصدیان تسهیلات بانک‌ها به خبرنگار ما در این باره گفته برای تشکیل پرونده یک وام باید تعداد زیادی کاغذ و تعهدنامه به امضا برسد. از این‌رو کار در شرایط عادی سنگین می‌شود. از سوی دیگر استعلامات مربوط به تسهیلات گیرنده، ضامن و اعتبارسنجی را هم باید در نظر گرفت.
مصائب دریافت وام خرد
دریافت وام خرد از بانک‌ها برای اقشار ضعیف تقریباغیرممکن شده که این موضوع رامی‌توان ازحداقل حقوق کارگران متوجه شد. اخیرا دو بانک دولتی سپه و ملی اقدام به پرداخت تسهیلات خرد با کارمزد 2درصدو4درصد کرده‌اند. در نگاه اول این اقدام بسیار پسندیده است اما زمانی که جزئیات آن را بررسی می‌کنیم متوجه خواهیم شد که به منظور دریافت سقف این نوع تسهیلات که 300میلیون‌تومان است رقم بسیار زیادی سپرده‌گذاری شود. به‌عنوان مثال برای دریافت تسهیلات 300میلیون تومانی اگر کسی یک ماهه قصد دریافت داشته باشد باید به صورت میانگین 750میلیون تومان سپرده‌گذاری کند و وام را هم شش ماهه بازگرداند! در واقع هرچه مدت سپرده‌گذاری بیشتر شود میانگین سپرده‌گذاری کاهش می‌یابد.
همچنین اگر فردی بخواهد رقم 100میلیون تومان را یک ماهه با بازپرداخت 60ماهه دریافت کند باید 250میلیون تومان سپرده‌گذاری کند. اگر 100میلیون تومان به مدت یک‌سال سپرده‌گذاری شود باید 32میلیون تومان در حساب رسوب داشته باشد. نکته جالب اینجاست که برای دریافت تسهیلات ضامن هم باید معرفی شود و ازطریق اعتبارسنجی این وام پرداخت نخواهد شد، البته پول سپرده‌گذاری شده بلوکه نمی‌ماند وپس ازدریافت تسهیلات قابل برداشت است اما نکته اینجاست که این وام دیگر قرض‌الحسنه نیست.
ناامید و نامهربان
طرح بانک سپه «نگین امید» و طرح بانک ملی «مهربانی» نام دارد اما محاسبه سود آنها با اقشار ضعیف نامهربان است و ناامیدشان می‌کند. اگر نرخ سود سپرده‌گذاری یک‌ساله را 18درصد در نظر بگیریم سالانه باید 135میلیون تومان تسهیلات پرداخت شود. در واقع سود هر ماه این رقم 11میلیون و 250هزار تومان است که رسوب این پول باید در میزان سود تعیین شود اما این اتفاق نمی‌افتد.
افراد باید حساب قرض‌الحسنه افتتاح کنند تا بانک تقریبا یک‌سوم پول خودشان را پرداخت کند. از سوی دیگر اگر فردی به مدت یک‌سال مبلغ 192میلیون و 307 هزار تومان در بانک سپرده‌گذاری کند، می‌تواند امتیاز وام 300 میلیونی را کسب کند اما اگر همین فرد قصد پرداخت اقساط وام در 24 ماه را داشته باشد، باید ماهانه 13 میلیون و 636 هزار تومان را بپردازد یا اگر بخواهد در مدت 60 ماه با اقساط پنج میلیون و 454 هزار تومانی، وام 300 میلیونی دریافت کند، باید مبلغ 476 میلیون تومان به مدت یک‌سال سپرده‌گذاری کند. همین فرآیند، این پرسش را مطرح می‌کند که اگر متقاضی 476 میلیون تومان پول نقد داشته باشد، دیگر چه نیازی به وام 300 میلیونی آن هم بعد از یک‌سال دارد؟!
ناترازی معضل اصلی نظام بانکی
برخی کارشناسان بانکی بر این باورنددولت بایدشرایطی را فراهم کندکه تسهیلات خرد به‌صرفه باشداماظاهرا سیاست‌گذاری‌ها در کنار اجرای نادرست، شکل اولیه وام را به چالش می‌کشاند. همان‌طور که پیشتر اشاره شد، اقتصاد ایران بانک‌محور است و از آنجایی این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بانک‌های دولتی در وضعیت ناترازی قرار دارند. بررسی تسهیلات قرض‌الحسنه بانک‌ها نشان می‌دهد این نوع وام‌ها ظاهرا بیشتر به نفع بانک است تا متقاضی. به این دلیل که رسوب پول در بانک افزایش می‌یابد که برخی تحلیلگران بر این باورند در ترازنامه آنها تاثیر زیادی دارد.
منبع: جام جم
