هفت عامل مؤثر در قیمت میلگردهای صنعتی
- فهرست محتوا
- 1. ترکیب شیمیایی و ابعاد میلگرد چگونه قیمت را تعیین می‌کند؟
- 2. نقش قیمت جهانی مواد اولیه در بهای تمام شده میلگرد
- 3. نوسانات نرخ ارز و تاثیر مستقیم آن بر بازار فولاد صنعتی
- 4. تحلیل عرضه و تقاضا در تعیین قیمت میلگرد صنعتی
- 5. هزینه‌های تولید و انرژی چه اثری بر قیمت نهایی دارند
- 6. جایگاه بورس کالا در کشف قیمت میلگردهای صنعتی
- 7. تاثیر هزینه حمل و نقل و انبارداری بر قیمت خرید میلگرد
بازار فولاد صنعتی همواره با نوسانات قیمتی همراه است و این موضوع، برنامه‌ریزی و مدیریت هزینه‌ها را برای فعالان این حوزه به یک چالش تبدیل کرده است. شاید بارها از خود پرسیده باشید که چه منطقی پشت این تغییرات روزانه قیمت‌ها وجود دارد و چرا قیمت یک گرید خاص از میلگرد، امروز با دیروز متفاوت است.
1. ترکیب شیمیایی و ابعاد میلگرد چگونه قیمت را تعیین می‌کند؟
اساسی‌ترین عامل در تعیین قیمت یک میلگرد صنعتی، ماهیت خود آن است. هر میلگرد بر اساس ترکیب شیمیایی و عناصر آلیاژی خود، خواص مکانیکی و در نتیجه، قیمت متفاوتی دارد. میلگردهای ساده کربنی به دلیل فرآیند تولید آسان‌تر، قیمت پایه‌تری دارند. اما در دنیای صنعت، نیاز به خواص ویژه‌ای مانند مقاومت در برابر سایش، حرارت یا فشار بالا وجود دارد. اینجاست که فولادهای آلیاژی وارد میدان می‌شوند. برای مثال، قیمت میلگرد 70cr2 به دلیل وجود درصد بالای کروم و کربن که مقاومت به سایش فوق‌العاده‌ای به آن می‌دهد، به مراتب از گریدهای ساده بالاتر است.
به همین ترتیب، قیمت روز میلگرد Mo40 که حاوی عناصر گران‌بهایی چون مولیبدن و کروم است، مستقیما تحت تاثیر بهای این عناصر در بازارهای جهانی قرار دارد. ابعاد و قطر میلگرد نیز به طور مستقیم در قیمت آن موثر است؛ هرچه قطر بیشتر باشد، مواد اولیه بیشتری مصرف شده و قیمت بالاتر می‌رود.
2. نقش قیمت جهانی مواد اولیه در بهای تمام شده میلگرد
هیچ کارخانه فولادی در خلا فعالیت نمی‌کند. قیمت تمام شده محصولات آن به شدت به قیمت جهانی مواد اولیه، یعنی سنگ آهن، آهن قراضه و عناصر آلیاژی وابسته است. بخش بزرگی از این مواد در بازارهای بین‌المللی قیمتگذاری می‌شوند. هرگونه رویداد اقتصادی بزرگ، مانند افزایش تقاضای ساخت و ساز در یک اقتصاد بزرگ یا وضع تعرفه‌های تجاری جدید، می‌تواند قیمت جهانی این مواد را جابجا کند. این نوسان به سرعت خود را در قیمت شمش فولادی، که خوراک اصلی خطوط نورد میلگرد است، نشان می‌دهد.
برای مثال، افزایش قیمت جهانی کروم یا مولیبدن، به صورت مستقیم هزینه تولید فولادهای آلیاژی را بالا می‌برد. تولیدکنندگان داخلی نیز برای حفظ حاشیه سود و توانایی تامین مجدد مواد اولیه، ناچارند این افزایش قیمت را در محصولات نهایی خود لحاظ کنند. به همین دلیل، پیگیری اخبار اقتصادی جهان و تحلیل بازار فلزات اساسی، برای پیش‌بینی روند قیمت میلگرد صنعتی یک امر ضروری است.
3. نوسانات نرخ ارز و تاثیر مستقیم آن بر بازار فولاد صنعتی
در ساختار اقتصادی ایران، نرخ ارز، به ویژه دلار، نقشی تعیین‌کننده در قیمتگذاری کالاهای پایه و صنعتی دارد. بازار فولاد نیز از این قاعده جدا نیست. حتی اگر بخشی از مواد اولیه در داخل کشور تامین شود، قیمتگذاری آن‌ها اغلب با نگاهی به معادل دلاری انجام می‌شود. علاوه بر این، بسیاری از عناصر آلیاژی، الکترودهای گرافیتی کوره‌ها، قطعات یدکی ماشین‌آلات و تجهیزات خطوط تولید، وارداتی هستند و هزینه تامین آن‌ها مستقیما با نرخ ارز در ارتباط است.
این وابستگی باعث شده تا بازار فولاد به نوسانات نرخ ارز بسیار حساس باشد. یک جهش ناگهانی در نرخ دلار می‌تواند در کمتر از چند ساعت، قیمت پایه میلگرد در بازار آزاد را تغییر دهد. به همین خاطر است که بسیاری از فروشندگان، اعتبار پیش‌فاکتورهای خود را بسیار کوتاه (گاهی حتی چند ساعته) اعلام می‌کنند، زیرا هر لحظه امکان تغییر هزینه‌ها وجود دارد.
4. تحلیل عرضه و تقاضا در تعیین قیمت میلگرد صنعتی
قانون ساده عرضه و تقاضا، یکی از شفاف‌ترین عوامل موثر بر قیمت است. زمانی که تقاضا در یک بخش صنعتی خاص افزایش می‌یابد، اما عرضه به همان میزان رشد نمی‌کند، قیمت‌ها به طور طبیعی بالا می‌روند. برای مثال، اجرای یک پروژه بزرگ در صنعت نفت و گاز یا رونق در بخش خودروسازی، تقاضا برای گریدهای خاصی از میلگردهای آلیاژی را افزایش می‌دهد. تامین کنندگان معتبری مانند فولاد شمس همواره تلاش می‌کنند تا با مدیریت موجودی، پاسخگوی نیاز بازار باشند، اما نوسانات شدید تقاضا می‌تواند قیمت‌ها را جابجا کند.
از طرف دیگر، عواملی مانند توقف تولید در یک کارخانه بزرگ برای تعمیرات یا محدودیت‌های فصلی می‌تواند عرضه را کاهش داده و منجر به افزایش قیمت شود. در مقابل، دوره‌های رکود یا واردات یک محصول خاص، عرضه را از تقاضا پیش انداخته و باعث ایجاد فشار برای کاهش قیمت‌ها می‌شود.
5. هزینه‌های تولید و انرژی چه اثری بر قیمت نهایی دارند
فراتر از مواد اولیه، هزینه‌های جاری یک کارخانه فولادسازی نیز بخش مهمی از قیمت تمام شده را تشکیل می‌دهند. مهمترینِ این هزینه‌ها، انرژی است. فرآیندهای ذوب و نورد فولاد، نیازمند مقادیر عظیمی برق و گاز هستند. هرگونه تغییر در تعرفه این حامل‌های انرژی توسط دولت، مستقیما به هزینه تولید هر تن میلگرد اضافه می‌شود.
علاوه بر انرژی، هزینه‌های دیگری مانند دستمزد نیروی انسانی، هزینه‌های حمل و نقل داخلی مواد، استهلاک تجهیزات، مالیات و عوارض قانونی نیز وجود دارند. این موارد که به هزینه‌های سربار تولید مشهورند، کف قیمتی را برای محصول مشخص می‌کنند. حتی اگر قیمت مواد اولیه کاهش یابد، افزایش این هزینه‌ها می‌تواند مانع از ارزانی محصول نهایی شود.
6. جایگاه بورس کالا در کشف قیمت میلگردهای صنعتی
بورس کالا به عنوان یک مرجع رسمی، نقش مهمی در شفاف‌سازی و کشف قیمت پایه محصولات فولادی استاندارد دارد. تولیدکنندگان بزرگ، بخشی از محصولات خود را در این بازار عرضه می‌کنند و قیمت‌ها بر اساس رقابت میان خریداران عمده تعیین می‌شود.
البته تمام گریدهای میلگرد صنعتی، به خصوص فولادهای ابزار و آلیاژی خاص، در بورس کالا عرضه نمی‌شوند. با این حال، قیمت پایه فولاد ساده که در بورس مشخص می‌شود، بر قیمتگذاری سایر محصولات نیز اثرگذار است. رصد کردن حجم معاملات و قیمت‌های ثبت شده در بورس کالا می‌تواند دید خوبی از روند کلی بازار در هفته‌های آینده به خریداران بدهد.
7. تاثیر هزینه حمل و نقل و انبارداری بر قیمت خرید میلگرد
آخرین حلقه از زنجیره قیمت، هزینه‌های لجستیک است. قیمتی که کارخانه یا فروشنده اصلی اعلام می‌کند، معمولا قیمت محصول در مبدا (درب کارخانه یا انبار) است. پس از آن، هزینه بارگیری و حمل محصول تا مقصد نهایی خریدار به آن اضافه می‌شود. با توجه به وسعت کشور و فاصله زیاد میان مراکز تولید فولاد و مناطق صنعتی، این هزینه می‌تواند بخش قابل توجهی از قیمت نهایی را تشکیل دهد. هزینه حمل به عواملی مانند مسافت، قیمت سوخت، نوع وسیله نقلیه و شرایط جاده‌ای بستگی دارد.
