هلشتاین برنامه الگوی کشت کشور را به هم می‌ریزد

مهدی بهرامی یکدانگی عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اشاره به اجرایی شدن طرح برآورد میزان نیاز دام، طیور و آبزیان کشور به مواد خوراکی، گفت: در حال حاضر طبق تحقیقات صورت گرفته، نیاز کل صنعت دامپروری کشور به خوراک بر حسب ماده خشک، حدود 50 میلیون تن است که این مقدار با لحاظ کردن میزان رطوبت طبیعی اقلام خوراکی و همچنین میزان پرت و هدر روی آن به 70 تا 80 میلیون تن در سال می رسد. البته تغییر در جمعیت دامی و کیفیت اقلام خوراکی مورد استفاده می تواند تا حدودی این عدد را افزایش یا کاهش دهد.

وی افزود: این اقلام خوراکی در 4 حوزه مختلف از مواد خوراکی را شامل می شود که عبارتند از: غلات که بیشتر شامل جو و ذرت است، منابع پروتئینی که شامل کنجاله ها (کنجاله سویا، کنجاله کلزا و سایر) و دانه های روغنی (دانه سویا، دانه کلزا و سایر) و منابع پروتئین حیوانی (مانند پودر پر و استخوان و...) می شود، علوفه ها متشکل از سیلوی ذرت، کاه، یونجه و انواع تفاله ها بوده و سایر حوزه ها مانند مکمل ها، افزودنی ها، بافرها، و اقلام پرمصرف مواد معدنی و غیره است.

وی، ادامه داد: این میزان خوراک مورد نیاز سالانه، از 5 حوزه اصلی تامین می‌شود که اولین حوزه، تولیدات حاصل از کشت داخلی است. این کشت در هر استان بر اساس توان اکولوژیک، زمین‌های زراعی و توان آبی کشور متغیر است و باید برای هر استان بر حسب نیاز و توان اکولوژیک برنامه ریزی شود.

به گفته بهرامی یکدانگی، گفت: واردات خوراک یکی دیگر از منابع تامین خوراک محسوب می شود.

وی، تاکید کرد: در حال حاضر، ظرفیت های داخلی اجازه خودکفایی در تولید همه اقلام خوراکی مورد نیاز را نمی دهد و همچنان سهم زیادی از اقلام خوراکی مانند ذرت، جو و کنجاله سویا وارد کشور می شود.

بهرامی یکدانگی گفت: به عنوان مثال، اگر تنها قرار بود ذرت، جو و سویا را در داخل کشت کنیم (حدود 3-4 میلیون تن سویا، حدود 8-9 میلیون تن ذرت و 3-4 میلیون تن جو)، به چیزی نزدیک به 30 میلیارد متر مکعب آب بیشتری احتیاج بود؛ در حالی که کل آب مورد نیاز کشاورزی کشور، اکنون 51 میلیارد متر مکعب است.

این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سومین منبع تامین خوراک دام را مراتع دانست و گفت: بسته به میزان بارش‌های هر سال، مراتع موجود در کشور می توانند سالانه بین 10 تا 12 میلیون تن خوراک دام بر حسب ماده خشک را تامین کنند. میزان کمیت مراتع هر استان مشخص شده اما علوفه های مرتعی از نظر کیفیت بررسی دقیق تری لازم دارند تا سهم آنها در تامین نهاده های دامی و به ویژه دام کوچک و دام های بومی مشخص شود. در این امر گروهی از محققان جنگل ها و مراتع همکاری نزدیکی با موسسه تحقیقات علوم دامی کشور دارند.

بهرامی یکدانگی، اظهار کرد: زائدات صنایع غذایی و زائدات کشاورزی، دو مورد دیگر از منابع تامین خوراک دام در کشور است که در مورد تنها یک مورد از آنها ما حدود 15 میلیون تن انواع کاه در کشور داریم که تنها در بحث برآورد نیاز به 8-9 میلیون تن آن نیاز داریم و مابقی به عنوان علوفه های کم ارزش در تغذیه دام بوده که یا باید فرآوری و به خوراک با ارزش تری تبدیل شوند یا باید در قالب علوفه های زمستانه به صورت قصیل برداشت شوند. البته محققان علوم دامی کشور، در زمینه تبدیل ضایعات مختلف به خوراک دام تلاش های فراوانی کرده اند که دانش فنی آن در موسسه موجود است.

وی، هدف از اجرای این طرح را تعیین نیاز دقیق دام، طیور و آبزیان کشور، جهت گیری به سمت تامین بیشتر نیاز خوراک از طریق کشت داخل و کاهش وابستگی به واردات دانست و افزود: برای رسیدن به اهداف مورد نظر، لازم است که اقدامات مهم دیگری نیز در سیاستگذاری های کلان حوزه دام صورت بگیرد.

بهرامی یکدانگی، این اقدامات را در چند مورد خاص دسته بندی و مطرح کرد: باید از توسعه نژادهای اصیل مانند هلشتاین جلوگیری شود؛ زیرا آنها نیاز بیشتری به سویا و ذرت داشته و برنامه الگوی کشت را در راستای خوداتکایی به هم می ریزند. دومین مورد، قیمت گذاری محصولات دامی به ویژه شیر و گوشت بر اساس کیفیت است که باعث ارزشگذاری بر محصولات شده و باعث توسعه و تنوع سایر نژادهای دامی در کشور خواهد شد.

وی، صدور مجوزها بر اساس عملکرد تولید نه بر مبنای تعداد دام را ضروری دانست و گفت: با این روش، مشوق‌های دولت بر اساس عملکرد دامداران به دست شان می‌رسد و حمایت گسترده تری از آنها انجام گیرد.

آمایش سرزمین برای یافتن توانایی های اکولوژیکی، از دیگر مواردی بود که این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور در راستای اقدامات جانبی برای خوداتکایی در زمینه تامین خوراک دام، توجه به آن را ضروری دانست.