هنر مردان کویر

در هر گوشه این کهن سرزمین جلوه هایی از نقش و طرح و رنگ و صدا را به عینه می توان دید و شنید. خرابه های تخت جمشید دیرپاترین بازمانده هنر و ذوق ایرانی است که هنر با خون و سرشت ایرانیان عجین شده است.

اما هنرمندان کویر، خالق شاهکار و اثرهایی هستند که کمتر در پیرامون او یافت می شود. مردان کویر حتما باید ذوق و هنری چندین برابر مردمان دیگر سرزمین ها داشته باشند و به کار بندند تا فضایی بیافریند که فضای مرده و غم آلوده کویر را زیبا سازند. او باید شاهکارهایی چون مسجد جامع یزد و مجموعه بندرآباد خلق کند تا چشم ها در تلألو کاشی های خیره کننده آبی و سفید و دل در رقص و شکوه رنگ ها و گل ها به یاد هستی و هستی آفرین بیفتد.

معمار آن باید آب انباری بسازد که در گرم ترین روز سال، خنک ترین آب را تقدیم ساکنان آن کند. کوچه هایی بسازد که در هرم گرمای ظهر تابستان، نسیم خنکی در آن جاری باشد. خانه هایی بسازد که در اوج گرما و در تابش سوزان آفتاب کویر. فضایی برای آرمیدن باشد.

خوشنویسی این دیار باید چنان خط زیبای خود را بر صفحه فیروزه ای و لاجوردی رنگ کاشی روان سازد که روح به پرواز درآید. اما موسیقی کویر، موسیقی رام ساختن کویر وحشی است که جان را به فرسایش وا می دارد. زیرا که مقنی یزدی باید صدها گز زمین را بکند تا شاید به قطره ای آب برسد. کشاورز کویر باید فرسنگ ها آب را پاسداری کند تا بر پهنای خاک خشک و تفتیده کویر جاری شود.

پس موسیقی مردان کویر، موسیقی رنج است که در ریتم تند «اربونه» به موسیقی شادی تبدیل می شود.

هنر مردان کویر جنگیدن با سختی ها و دشواری های طبیعت است. گزافه نیست اگر کویریان را هنرمندترین مردمان سرزمین ایران که خود مهد هنر است بنامیم.

مردان کویر اگر در سرزمین خشک زندگی می کنند، اما دلی دریایی دارند و اگر در سرزمین کویر، گل و بوته کیمیاست، بر در و دیوار بناهای تاریخی خود صدها گلستان دارند که زندگی در کویر، خود، هنر است.

"محقق و یزدشناس"

• میبد
• یزد
• تفت