واکنش مجلس به قیمت و واردات برنج از تهدید به استیضاح تا نامه‌نگاری با وزیر
نمایندگان مجلس از بعد نظارتی به مسئله افزایش قیمت و واردات برنج واکنش نشان دادند که در گزارش ذیل به اقدامات مجلس به این مسئله پرداخته‌ایم.
به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، افزایش قیمت و واردات برنج در هفته‌های اخیر موجب نگرانی مردم شده و واکنش‌هایی را در بر داشته که نمایندگان مجلس از بعد نظارتی به این مسئله ورود کرده و اقداماتی داشته‌اند که در این گزارش به واکنش مجلس در این باره می‌پردازیم.
در سال جاری، بازار برنج با نوسانات شدید قیمتی و چالش‌های وارداتی مواجه شد. برنج، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اقلام سبد غذایی خانوارها، همواره حساسیت بالایی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و کشاورزی داشته است. افزایش قیمت ناگهانی این محصول، همزمان با تصمیمات دولت در خصوص واردات، موجی از واکنش‌ها را در میان نمایندگان مجلس و کشاورزان به‌وجود آورده است.
مسئله قیمت برنج از اواخر بهار 1404 آغاز شد، زمانی که گزارش‌هایی از عبور قیمت برنج ایرانی از مرز 300 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم منتشر شد. این افزایش قیمت در حالی رخ داد که فصل برداشت برنج در استان‌های شمالی کشور هنوز آغاز نشده بود و انتظار می‌رفت با ورود محصول جدید، قیمت‌ها متعادل شود.
همزمان، دولت تصمیم گرفت ممنوعیت فصلی واردات برنج را لغو کند؛ تصمیمی که برخلاف قانون مصوب مجلس بود و موجب اعتراض شدید نمایندگان استان‌های شمالی شد. علل افزایش قیمت و واردات برنج بر اساس گزارش‌های رسمی و تحلیل‌های کارشناسان، برآورد اشتباه تولید داخلی، افزایش هزینه‌های تولید، احتکار و واسطه‌گری، واردات غیررسمی و تقلب و همچنین نوسانات ارزی از جمله دلایل افزایش قیمت و واردات برنج، است.
واکنش نمایندگان مجلس
نمایندگان مجلس به‌ویژه از استان‌های شمالی، واکنش‌هایی نسبت به این وضعیت نشان دادند از جمله این که ابراهیم نجفی، نماینده آستانه اشرفیه، واردات بی‌رویه را «ضربه به تولید داخلی» دانست و هشدار داد که در صورت ادامه این روند، استیضاح وزیر جهاد کشاورزی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود، نیز در جلسه علنی مجلس اعلام کرد که واردات در فصل برداشت «خلاف قانون» است و علت گرانی را «رانت‌خواری و احتکار» دانست. همچنین پیمان فلسفی، رئیس فراکسیون کشاورزی هم خواستار اجرای فوری خرید تضمینی برنج توسط دولت شد و نسبت به فعالیت مافیای برنج هشدار داد.
نامه‌نگاری نمایندگان با وزیر جهاد کشاورزی
حسن حسن‌نتاج، نماینده بابل، نیز در گفت‌وگو با تسنیم از نامه نگاری با وزیر خبر داد و گفت که در این نامه خواستار ممنوعیت واردات برنج تا پایان فصل برداشت شده است و تأکید کرد که واردات در این زمان به کشاورزان آسیب جدی وارد می‌کند.
همچنین جمعی از نمایندگان استان‌های مازندران و گیلان با امضای نامه‌ای به رئیس‌جمهور، خواستار حمایت فوری از برنج‌کاران شمال کشور شدند.
اظهارات رئیس و نایب رئیس مجلس
علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس، در پاسخ به تذکر نمایندگان در جلسه علنی مجلس اعلام کرد که فروش برنج با قیمت 300 هزار تومان «قابل قبول نیست» و به کمیسیون کشاورزی مأموریت داد تا موضوع را بررسی کند.
قالیباف رئیس مجلس نیز در همین باره با تأکید بر لزوم حمایت از تولید داخلی، خواستار شفاف‌سازی در سیاست‌های وارداتی دولت شد و از کمیسیون کشاورزی خواست گزارش دقیقی ارائه دهد.
اقدامات کمیسیون کشاورزی مجلس
علاوه بر اینها کمیسیون کشاورزی مجلس به عنوان کمیسیون تخصصی در واکنش به بحران برنج اقداماتی از جمله برگزاری نشست اضطراری با حضور وزرای جهاد کشاورزی و صمت و رئیس سازمان تعزیرات برای بررسی وضعیت بازار برنج انجام داد.
علاوه بر این کمیسیون اعلام کرد که واردات برنج باید دو ماه قبل و دو ماه بعد از فصل برداشت ممنوع باشد، همچنین اعضا عنوان کردند که توزیع شبکه‌ای برنج داخلی در میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌های تعاونی راهکاری برای کنترل قیمت‌ها و بازار برنج است. همچنین کمیسیون خواستار پیگرد قضایی برای واردکنندگان و توزیع‌کنندگان برنج خارجی در فصل برداشت شد.
جمع‌بندی
افزایش قیمت برنج در سال جاری نتیجه مجموعه‌ای از عوامل ساختاری، سیاست‌گذاری‌های اشتباه، ضعف نظارت و نوسانات اقتصادی بوده است. تصمیم دولت برای لغو ممنوعیت واردات در فصل برداشت، موجب اعتراض شدید نمایندگان مجلس کشاورزان شد. در مقابل، مجلس با اقدامات نظارتی تلاش کرده تا از تولید داخلی حمایت کند و بازار را به تعادل برساند.
راهکارهای پیشنهادی برای حل بحران برنج
بازنگری در سیاست‌های وارداتی و اعمال ممنوعیت فصلی به‌صورت قانونی و الزام‌آور، اجرای خرید تضمینی برنج داخلی، شفاف‌سازی آمار تولید و مصرف برای برنامه‌ریزی دقیق واردات، مبارزه با قاچاق و تقلب در بازار برنج، تخصیص ارز ترجیحی هدفمند برای واردات برنج در زمان مناسب و همچنین افزایش نظارت بر زنجیره تأمین و توزیع برای جلوگیری از احتکار و واسطه‌گری از جمله راهکارهای مقابله با مسئله افزایش و قیمت و واردات برنج است.