ورهرام: ارد عطارپور به مستندسازان یاد داد چگونه از فیلم آرشیوی استفاده کنند

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از ارتباطات و اطلاع رسانی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، مراسم بزرگداشت ارد عطارپور مستندساز در پردیس چارسو برگزار شد. محمد حمیدی‌مقدم دبیر جشنواره سینماحقیقت در ابتدای این مراسم گفت: در چند سالی که به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی آمدم، همیشه از راهنمایی و احساس خوب او بهره گرفتم. سال گذشته و در دوره چهاردهم جشنواره سینماحقیقت پیشنهاد این بزرگداشت را دادم، اما چون ایشان همیشه از چنین مراسمی پرهیز می‌کند این اتفاق نیفتاد. امسال توانستیم با اصرار، بزرگداشتی را برای ایشان برپا کنیم. ارد عطارپور شخصیتی بین تهیه‌کنندگی و کارگردانی سینمای مستند است. حوزه تهیه‌کنندگی سینمای مستند بسیار جای کار دارد و در این دو جایگاه او نقش خود را به خوبی ایفا کرده است. دبیر پانزدهمین جشنواره سینما حقیقت با تاکید بر اینکه عطارپور دانسته‌های خود را بی‌دریغ در اختیار مستندسازان جوان قرار می‌دهد، یادآور شد: اعتبار ویژه‌ای که نسل جدید به آرشیو و کنکاش در تاریخ با نگاهی جذاب و متفاوت می‌دهد، محصول تلاش ارد عطارپور است. جایی که او ایستاده یعنی تعادل. بالانسی که در حوزه فیلمسازی خود داشته، ماندگارش کرده است. بعد از نسل اول سینما، ارد عطارپور جایگاه ویژه‌ای در سینمای مستند ما دارد. مجموعه «بیست شب» او ماندگار و درخشان بود اما متأسفانه تلویزیون این مسیر درخشان و خلاق را ادامه نداد.

او در پایان صحبت‌های خود با اشاره به اینکه خبر نگران کننده‌ای شنیده مبنی بر اینکه ارد عطارپور می‌خواهد فیلم سینمایی بسازد، گفت: با شنیدن این خبر احساس کردم پشت من خالی شده است؛ دوست داریم او سال‌های زیاد در سینمای مستند بماند و بسازد و اثر بگذارد. آرش لاهوتی هم در ادامه این مراسم طی سخنانی گفت: ما برای بزرگداشت مردی گرد هم آمده‌ایم که به نظرم، از نظر جایگاه محبوبیت و مقبولیت در بین همکارانش فردی بی همتاست. این محبوبیت را از دو منظر به دست آورده است؛ یکی فیلم‌های درخشانی که در سال‌های سال ساخته و جایگاهش را به عنوان یکی از بهترین مستندسازان کشور تثبیت کرده است و دوم اینکه او به خاطر مقبولیتی که بین همکارانش داشته توانسته عضو شوراهای مختلفی در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی یا تلویزیون باشد. در این جایگاه‌ها، ایشان با احساس مسئولیت و دلسوزانه از طرح‌های مستندسازان جوان دفاع کرده است. تا حدی که گاهی با مدیران هم دچار زاویه شده است.

لاهوتی با بیان اینکه «می‌خواهم از طرف خودم و هم نسلانم از او تشکر کنم به خاطر حمایت‌هایی که در این سال‌ها از ما کرده است.» در پایان گفت: امیدوارم هر شورای تصویب طرح یا سیاست‌گذاری در سینمای مستند و داستانی، یک آقای عطارپوری داشته باشد. محمدرضا عباسیان در ادامه روی سن آمد و گفت: در مورد توانایی فیلمسازی آقای عطارپور همه می‌دانند؛ اما آنچه که من درک کردم این است که یک مرد مشتی، بامعرفت و به معنی واقعی کلمه رفیق است. اولین بار او را در قونیه دیدم. اینطور جاها معمولا فیلم‌سازان علاقه ندارند به فیلمساز دیگری کمک کنند، اما آقای عطارپور خیلی دلسوزانه سعی کرد راهنمایی‌ام کند. همه این سال‌های رفاقت با آقای عطارپور برای من افتخار بزرگی بوده و به این رفاقت می‌بالم و از طرف خودم و دوستانم از بزرگواری و رفیق بودنش تشکر می‌کنم و امیدوارم همیشه مستدام باشد.

در ادامه کلیپی از «فرهاد ورهرام» درباره آشنایی‌اش با ارد عطارپور پخش شد که در آن گفت: ارد تهیه‌کننده‌ای است که سطح دانش‌اش کمتر از کارگردان نیست و این تسلط او به امر تهیه‌کنندگی باعث شده کمک کند تا بسیاری از نسل جوانی که در سینمای مستند کار می‌کنند رشد کنند. این مستندساز ادامه داد: ارد جزو معدود کسانی است که به دیگران آموخت چگونه از فیلم‌های آرشیوی استفاده کنند و اینکه چطور و از کجا باید این آرشیو را پیدا کرد. این را سینمای مستند ما، مدیون ارد است. از فیلم‌های مستند خود او هم می‌توان این را فهمید که چگونه به ما آموزش داد تا بفهمیم از فیلم‌های آرشیوی چگونه باید استفاده کنیم.

ورهرام در پایان تأکید کرد: اما جدای از جنبه‌های فیلم‌سازی، ارد انسانی مهربان، بخشنده و متعادل است.

محمدرضا فرزاد نیز پس از آن روی صحنه آمد و گفت: نمی‌توانم در مورد ارد صحبت کنم و خودم را کنترل کنم؛ چون او جایگاهی عاطفی برایم دارد. برای من پدری کرده، همانطور که در مقطعی برای خیلی از ما چنین جایگاهی داشته. ارد عطارپور به ما اعتماد به نفس می‌داد. درهای خانه‌اش به روی ما باز بود و حتی پول توی جیب ما می‌گذاشت. ایشان خیلی جوان پرور و دست‌گیر و سخاوتمند است. حمایت‌های خودش را به عنوان تهیه‌کننده از لحاظ ایده و فکر از کسی دریغ نمی‌کند. هیچ وقت ندیدم اعتماد به نفس کسی را بگیرد، بلکه همیشه همه ما را پرشور تشویق کرده است.

در این مراسم کلیپی از صحبت‌های ارد عطارپور پخش شد که در آن می‌گفت: من همیشه به عنصر روایت خیلی اهمیت می‌دهم. قصه یک چیز است و روایت قصه، چیزی دیگر. مثل وقتی که خاطره‌ای را یکی تعریف کند و جذاب نباشد اما دیگری همان خاطره را جذاب بگوید. من سعی می‌کنم جوری مستندم را بسازم و تعریف کنم که برای مخاطب جذاب باشد. من فیلم می‌سازم تا دانش خودم را بالا ببرم. بخش لذت‌بخش آن وقتی است که من را به جستجو و تحقیق و پیگیری موادی می‌برد که بتواند یک معما را حل کند. برای من اگر آن معما حل شود و بخشی از واقعیت را بازتاب دهم، یک احساس لذت و موفقیت است. عطارپور همچنین در بخشی دیگر درباره تاریخ ایران یادآور شد: نمی‌توانید تاریخ را بسته‌بندی کنید و کنار بگذارید و بگویید این بوده ولاغیر. چون تاریخ به طور دائمی و با اطلاعات جدیدی که کشف می‌کنیم تغییر می‌کند و باور دیگری به آن اضافه می‌شود به‌حدی که گاهی یک واقعیت تغییر می‌کند. من سینمای مستند و داستانی را دوست دارم و سینمای مستند را هم ادامه می‌دهم.

پس از پخش کلیپ، «ارد عطارپور» روی صحنه آمد و در سخنانی گفت: ممنونم که این لحظه خوب را برای من ایجاد کردید. وقتی دوستانم صحبت می‌کردند، حس خوبی به من دادند. احساس خوشایندی که دلم می‌خواست با صحبت کردن خودم آن را قطع نکنم. اینکه دوستانم این‌طور مرا قضاوت می‌کنند مایه مباهات من است. برخاستن سینماگران مستند از بسترهایی که هموار نیست، کار سختی است و این حاصل تلاش خودشان است نه من. پس از این صحبت‌ها، «احمد ضابطی جهرمی» در سخنانی کوتاه گفت: آفرین ارد. در سینما، واژه‌های پر بسامد زیاد داریم که یکی از آنها «کات» است. می‌خواهم بگویم: آفرین ارد که خوب کات کردی. این اولین عبارتی بود که موقع دیدن پرنیان در نمایی که از سطح آب به بادباکی که هوا می‌رود کات زده می‌شود گفتم. از نظر من، ما سه فیلم استعاره‌ای در تاریخ سینمای مستند ایران داریم: اولی «خانه سیاه است»، دومی «تپه‌های مارلیک» و سومی «پرنیان». پرنیان علاوه بر این که فیلمی استعاری است، جزو معدود آثار عرفانی عالی سینمای مستند ایران هم هست. این فیلم افتخار سینمای ایران است. آفرین ارد که این فیلم را ساختی. جهرمی در پایان گفت: از دیگر واژه‌های پر بسامد سینما، دو واژه نور و چشم را انتخاب می‌کنم تا بگویم: ارد، نور چشم من است. در ادامه نشان فیروزه جشنواره سینما حقیقت با حضور احمد ضابطی جهرمی و محمد حمیدی‌مقدم، به ارد عطارپور اهدا شد و پس از آن، پوستری با عکس و نام ارد عطارپور توسط فیلم‌سازان و پیشکسوتان مستند امضا شد. با پایان مراسم بزرگداشت، نسخه ترمیم شده فیلم «پرنیان» به کارگردانی ارد عطارپور پخش شد. در این مراسم مهوش شیخ‌الاسلامی، سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد، مرتضی رزاق کریمی، پیروز کلانتری، منوچهر مشیری، مهدی باقری، ابراهیم مختاری، احمد ضابطی جهرمی، بهمن کیارستمی، محسن استادعلی، مرتضی شاملی، محمود یارمحمدلو، مهدی شامحمدی، مصطفی شیری، بابک بهداد، هادی آفریده، سیدعلیرضا حسینی، لادن طاهری و... در سالن شماره 1 پردیس چارسو حضور داشتند.